İnam Kərimov “Alverçi mafiyası” ilə bacarmır? - “Bu qurumların işinə nəzarət olmasa...”
Tarix: 26-08-2019, 08:58 | Çap et
"Yayın ortasında iki manata kartof olmaz". Ötən həftə kənd təsərrüfatı yarmarkasına, "Yaşıl bazar"-a və paytaxtdakı supermarketlərdən birinə baxış keçirən Baş nazirin müavini Əli Əhmədov meyvə-tərəvəzin qiymətinə münasibətini bildirərkən belə deyib. Xatırladaq ki, Ə.Əhmədov kənd təsərrüfatı naziri İnam Kərimovla birlikdə satışa çıxarılan ərzaq və kənd təsərrüfatı məhsullarının qiyməti və keyfiyyəti ilə maraqlanıb, satıcıları və alıcıları dinləyib.
Əli Əhmədov jurnalistlərə bildirib ki, hazırda ölkə vətəndaşlarının ərzaq və qidaya olan tələbatının əksər hissəsi yerli istehsal hesabına ödənilir: “Azərbaycan vətəndaşı ərzaq qıtlığından əziyyət çəkməməlidir. İstəyirik ki, “tarladan-süfrəyə” zəncirində iştirak edən hər iki tərəf - fermer də, istehlakçı da məmnun qalsın. Fermerlər istehsal etdikləri məhsulları müvafiq bir qiymətə sata bilsinlər ki, ailə büdcələrini formalaşdırsınlar, digər tərəfdən isə istehlakçı üçün də məhsulun qiyməti əlverişli olmalıdır”.
Nazirlər Kabinetindən verilən açıqlamada isə bildirilib ki, hökumət üzvlərinin bazarda apardığı təftişin məqsədi qiymətlərin süni artırılması faktlarını aşkara çıxarmaq olub: “Hökumət qiymətlərin süni şəkildə artırılmasının qarşısının alınması məsələsini həmişə diqqətdə saxlayır və bu istiqamətdə zəruri işlər görür”.
O da bildirilib ki, reydlər zamanı bazarlardakı və yarmarkalardakı qiymətlər arasında böyük fərqlər aşkar olunub: “Hökumət bu məsələnin üzərində ciddi düşünməlidir. Biz ərzaq mallarının qiymətlərinin hədsiz artımına yol verməməliyik. Əgər kimsə qiyməti süni yolla qaldırısa, hökumət iqtisadi tədbirlərlə buna cavab verə bilər. Belə tədbirlərdən biri ticarət nöqtələrinin və vasitəçilərin sayının artırılması olardı. Bu, qiymətləri nizamlamağa imkan verər”.
Xatırladaq ki, dünya iqtisadi sistemləri üç qrupa bölünür. Bunlar ənənəvi, inzibati amirlik və bazar iqtisadiyyatı sistemləridir ki, bunlardan dünya ölkələrində sonuncu ikisi daha çox yayılıb. Əgər inzibati amirlik sistemində iqtisadi münasibətlər, o cümlədən də bazar münasibətləri dövlət tərəfindən təşkil olunur və tənzimlənirsə, bazar iqtisadiyyatı sistemlərində bu münasibətləri bazarın özü tənzimləyir. Amma bir şərtlə ki, azad rəqabətli bazar mühiti yaradılmış olsun. Burada məhsulların qiyməti tələb və təklifə uyğun olaraq tənzimlənir və dövlətin qiymətlərə hər hansı müdaxiləsi baş vermir. Bazarda inhisarçının olması isə bütün sistemi pozur və süni qiymət artımına gətirib çıxarır.
Azərbaycan bazarlarında inhisarçılığın mövcud olması isə heç kimə sirr deyil. İstənilən sahədə qiymətlər tələb-təklif qanunları ilə deyil, inhisarçıların diktəsi ilə müəyyən olunur. Bu baxımdan da, inhisarçılar istədikləri zaman qiymətləri artıra və azalda bilirlər. Əksər hallarda isə süni qiymət artımının heç bir qanunauyğunluğu olmur. Yəni məhsulun maya dəyəri artmadığı halda qiymətlər bahalaşır. Bu baxımdan da, indiki vəziyyətdə bəzən hökumətin müdaxiləsinə ehtiyac yaranır. Başqa sözlə desək, azad və rəqabətli bazar mühiti olmadığından, bazar iqtisadiyyatının tələblərinə uyğun olmasa da, inzibati nəzarət qaçılmaz olur.
“Altay” Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, iqtisadçı Elçin Bayramlı “Cümhuriyət” qəzetinə açıqlamasında bildirib ki, hazırda plan sisteminin tətbiqi arzuolunmaz olsa da, hökumətin nəzarəti vacibdir:
“Doğrudur, bazar iqtisadiyyatı şəraitində dövlətin inzibati müdaxilə etmək imkanları yoxdur. Amma müəyyən stimullaşdırıcı, həvəsləndirici və dəstəkləyici tədbirlər görülə bilər. Ölkədə kifayət qədər kənd təsərrüfatı məhsulu istehsal olunur. Sadəcə, onların toplanması, paylanması, istehlakçılara çatdırılması ilə bağlı problemlər var. Biz illərdir ki, bildiririk ki, kənd təsərrüfatı yarmarkalarında alverçilər məskən salıb. Rayonlarda, o cümlədən də Tovuzda meyvə-tərəvəz “su qiymətinə”dir. Məsələn, Bakıda 50-60 qəpik olan pomudor 30 qəpik, zoğal 20 qəpik, kartof 40 qəpikdir. “Alverçi mafiyası” bunları yerlərdən alıb, 4-5 qat bahasına satırlar. Təxminən 1000-2000 nəfər alverçi ölkədə milyonlarla insana ziyan vurur - həm fermerlər ziyana düşür, həm alıcılar. Bunun nəticəsidir ki, Bakıda kənd təsərrüfatı məhsullarının qiymətləri Avropa qiymətləri ilə eynidir. Dövlət Bakı, Gəncə, Sumqayıt və digər iri şəhərlərdə daimi yarmarkalar təşkil etməli və ödənişsiz və ya simvolik qiymətlərlə, məsələn 1-2 manat (o da təmizlik işlərinin görülməsi üçün) fermerlərə yer ayırmalıdır”.
Elçin Bayramlı deyir ki, digər xarici ölkələrdə dövlətin kənd təsərrüfatı məhsullarını tənzimləməsi ilə bağlı təcrübələr var:
“Dövlət əvvəlcədən fermerlərlə müqavilə bağlayır, məhsul yetişən zaman onu normal qiymətə alır və bazarlarda satışını təşkil edir. Ya da kəndlilərin öz məhsullarını gətirib satmasına şərait yaradılmalıdır. Bazara girə bilməyən fermerlərə bəzən yollarda da əngəl yaradılır. Ümumiyyətlə, yol polisinin müdaxiləsinin qarşısı alınmalıdır”. İqtisadçıya görə, tənzimlənmə işləri ilk növbədə Kənd Təssərrüfatı Nazirliyi məşğul olmalıdır: “Amma bu Nazirlik hesablamalarla məşğuldur. Onsuz da Statistika Komitəsi var və bu Komitə lazimi hesablamaları aparır. Nazirliyin təşkil etdiyi yarmarkalarda isə qiymət bazardan daha bahadır. Ümumiyyətlə, hesab edirəm ki, ölkədə aqrar məhsulların baha olmasının birinci səbəbkarı Kənd Təssərrüfatı Nazirliyi, ikinci səbəkar isə Dövlət Gömrük Komitəsidir. Bu iki qurum ölkədə bahalaşma, narazılıq yaradır, ölkədən valyutanın çıxmasına səbəb olur. Bu qurumların işinə nəzarət olmasa, vəziyyət pisləşməkdə davam edəcək”.
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• “Milla”nın rəhbərinin direktor olduğu 13 milyonluq şirkət “maya”sını azaldır
Bu gün, 12:42 |
|
|
|
• Şimşək çaxacağı ehtimalı var - belə deyirlər...
Bu gün, 12:40 |
|
|
|
• Marsda su ilə bağlı YENİ SÜBUT
Bu gün, 12:38 |
|
|
|
• Gürcüstanda prezident seçkilərinin vaxtı bilinib
Bu gün, 12:35 |
|
|
|
• Azərbaycandan milyonlarla pul çıxaran biznesmenlər TUTULDU - ŞOK FAKTLAR
Bu gün, 12:31 |
|
|
|
• Həbs edilən hərbi attaşe bu akademikin qardaşıdır – 70 kiloqram qızıl beynəlxalq qaçaqmalçı şəbəkənin olub?
Bu gün, 12:24 |
|
|
|
• ARB-nin 5 mərtəbəli studiya binası hansı məmura məxsusdur - İLGİNC...
Bu gün, 12:12 |
|
|
|
• Elnur Abdullayev borcları qaytarmaq üçün çabalayır – “Kontakt”ın məhkəmə çəkişmələri rekord səviyyədədir...
Bu gün, 12:08 |
|
|
|
• “Məktəb direktoru” olan Xalq artistinə TƏZYİQ: - “Məni söyürlər”
Bu gün, 12:04 |
|
|
|
• Pənah Hüseynin partiyasına dövlət pul ayırıb - MƏBLƏĞ
Bu gün, 12:03 |
|
|
|
• Əhməd Əhmədovdan yeni xəbər - Heç kəs şikayət vermədi
Bu gün, 11:52 |
|
|
|
• Əgər Berbok Azərbaycanı “danlayırsa”, deməli... – Markov
Bu gün, 11:51 |
|
|
|
• Univermağın 70 min manata yaxın pulunu mənimsəyərək “Tik-Tok”da xərcləyib – MƏHKƏMƏ
Bu gün, 11:37 |
|
|
|
• "3 ildir nazirə və nazirliyə çoxsaylı müraciətlər ünvanlasaq da... - heç bir cavab verilmir"
Bu gün, 11:36 |
|
|
|
• Paşinyanın “hər şeyi unudaq” və Bakıya güzəşt təklifinin sirri - qorxusu bu imiş...
Bu gün, 11:34 |
|
|
|
• İranda Azərbaycanın tibb sahələri üzrə verdiyi diplomlar qəbul edilmir - Canlarının QƏDRİNİ BİLİRLƏR...
Bu gün, 11:30 |
|
|
|
• Kənd yolunun təmiri üstündə dava qanla nəticələndi - MƏHKƏMƏ
Bu gün, 11:29 |
|
|
|
• Mirzoyan gülünc duruma düşdü: - Hələ təyin olunmayan naziri təbrik etdi
Bu gün, 11:26 |
|
|
|
• Paşinyan Akopyanı Dövlət Gəlirləri Komitəsinin rəhbəri təyin etdi
Bu gün, 11:24 |
|
|
|
• Bakıda keçmiş rəis həbs edildi - FOTO
Bu gün, 11:20 |
|
|
|
• Həkimlərin "gözəllik əməliyyatı": Ülviyyə İlyasovanı kim öldürüb? - ARAŞDIRMA
Bu gün, 11:18 |
|
|
|
• Evli ola-ola qız qaçıran şəxsin meyiti BAQAJDAN ÇIXDI - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:14 |
|
|
|
• Nəcəflinin Talıbovdan ƏXZ ETDİKLƏRİ... - "Onların adlarını pul yazıb, ciblərinə qoyurlar"
Bu gün, 11:11 |
|
|
|
• Ədalət Verdiyevin həbsinin səbəbləri: Ehtiyatsızlıq, yoxsa qanun pozuntusu? - AKTUAL
Bu gün, 11:06 |
|
|
|
• Salyanda sakinlər BUNA GÖRƏ NARAZIDIR... - "...yola daş-çınqıl tökməkdən beziblər"
Bu gün, 11:04 |
|
|
|
• "Medianı “trol” yığnağı ilə hörmətsiz edən o məmur..." - MÜSAHİBƏ
Bu gün, 11:00 |
|
|
|
• Azərbaycan Standartlaşdırma İnstitutuna direktor əvəzi təyin olunub - ƏMR
Bu gün, 10:48 |
|
|
|
• "Taliban" Rusiyada qadağan olunmuş təşkilatlar siyahısından çıxarılır
Bu gün, 10:45 |
|
|
|
• "Rusiyanı da Turana qoşmaq olar, çünki onun tərkibində 8 türk dövləti var" - Novella Cəfəroğlu
Bu gün, 10:34 |
|
|
|
• Minimum pensiyanın artırılması nəzərdə tutulur, amma... - Görünəni odur ki...
Bu gün, 10:29 |
|
|
|
• BP AGT rəhbərliyində yeni təyinatlar olub - DETALLAR
Bu gün, 10:26 |
|
|
|
• 4 yüksək posta təyinat OLA BİLƏR - Bakı merinin müavinləri yoxdur
Bu gün, 10:24 |
|
|
|
• Qazaxıstanın Bakıdan qəribə gözləntisi – Ekspert “mümkün deyil” dedi
Bu gün, 10:13 |
|
|
|
• Mərkəzi Bank “Sara Qrup”u valyuta qaydalarını pozduğu üçün cərimələyir
Bu gün, 10:09 |
|
|
|
• Mağazanı qarət edən azərbaycanlı dəstə ələ keçirildi
Bu gün, 10:04 |
|
|
|
• Bu ölkə "S-300"lərini Ermənistana VERİR - "enikos.gr"
Bu gün, 10:00 |
|
|
|
• Fransa səfirinin İranda Qərbi Azərbaycan axtarışı - ŞƏRH
Bu gün, 09:53 |
|
|
|
• Şirvan şəhər Mərkəzi Xəstəxanası ÖZBAŞINA QALIB... - GÖRÜNƏNİ BUDUR
Bu gün, 09:48 |
|
|
|
• Ədalət Verdiyevi hansı cəza gözləyir? - 7 ilədək həbs...
Bu gün, 09:45 |
|
|
|
• Qardaşlar qadına qarşı əxlaqsız təkliflər edən dayısı oğlunu qaz borusuna bağlayaraq biabır ediblər - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:42 |
|
|
|
• AZAL-dan “Uçuran Cümə” kampaniyası: aviabiletlərə 30%-dək endirim - DİQQƏT
Bu gün, 09:38 |
|
|
|
• Əmək müqaviləsi bağlanılarkən bu şərtlərə əməl edilməlidir - Ekspert danışır...
Bu gün, 09:31 |
|
|
|
• "Heç `Dilçilik məktəbi`nin nə olduğunu bilirsiniz?!" - ETİRAZ VAR...
Bu gün, 09:27 |
|
|
|
• Vasif Talıbovun oğlunun federasiyası LƏĞV OLUNDU
Bu gün, 09:21 |
|
|
|
• Bu, Bakının qırmızı xəttidir: İrəvan pis duruma düşür - Areşev
Bu gün, 09:12 |
|
|
|
• Kərki və Başkəndin taleyi belə həll edilir, digər kəndlərə yol isə... - Şərtlər açıqlandı
Bu gün, 09:11 |
|
|
|
• `Kristal Abşeron`un `Aznet`lə soyğunçu monopoliyası... - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 09:09 |
|
|
|
• Ukrayna Silahlı Qüvvələri bu şəhəri ruslardan azad etdi - UNİAN
Bu gün, 09:07 |
|
|
|
• İrəvana pis xəbərim var: Trampın mesajı budur – Xaçikyan
Bu gün, 09:06 |
|
|
|
• Azərbaycanda 26 illik şirkət bölünür
Bu gün, 09:04 |
|
|
|
|