İnam Kərimov “Alverçi mafiyası” ilə bacarmır? - “Bu qurumların işinə nəzarət olmasa...”
Tarix: 26-08-2019, 08:58 | Çap et
"Yayın ortasında iki manata kartof olmaz". Ötən həftə kənd təsərrüfatı yarmarkasına, "Yaşıl bazar"-a və paytaxtdakı supermarketlərdən birinə baxış keçirən Baş nazirin müavini Əli Əhmədov meyvə-tərəvəzin qiymətinə münasibətini bildirərkən belə deyib. Xatırladaq ki, Ə.Əhmədov kənd təsərrüfatı naziri İnam Kərimovla birlikdə satışa çıxarılan ərzaq və kənd təsərrüfatı məhsullarının qiyməti və keyfiyyəti ilə maraqlanıb, satıcıları və alıcıları dinləyib.
Əli Əhmədov jurnalistlərə bildirib ki, hazırda ölkə vətəndaşlarının ərzaq və qidaya olan tələbatının əksər hissəsi yerli istehsal hesabına ödənilir: “Azərbaycan vətəndaşı ərzaq qıtlığından əziyyət çəkməməlidir. İstəyirik ki, “tarladan-süfrəyə” zəncirində iştirak edən hər iki tərəf - fermer də, istehlakçı da məmnun qalsın. Fermerlər istehsal etdikləri məhsulları müvafiq bir qiymətə sata bilsinlər ki, ailə büdcələrini formalaşdırsınlar, digər tərəfdən isə istehlakçı üçün də məhsulun qiyməti əlverişli olmalıdır”.
Nazirlər Kabinetindən verilən açıqlamada isə bildirilib ki, hökumət üzvlərinin bazarda apardığı təftişin məqsədi qiymətlərin süni artırılması faktlarını aşkara çıxarmaq olub: “Hökumət qiymətlərin süni şəkildə artırılmasının qarşısının alınması məsələsini həmişə diqqətdə saxlayır və bu istiqamətdə zəruri işlər görür”.
O da bildirilib ki, reydlər zamanı bazarlardakı və yarmarkalardakı qiymətlər arasında böyük fərqlər aşkar olunub: “Hökumət bu məsələnin üzərində ciddi düşünməlidir. Biz ərzaq mallarının qiymətlərinin hədsiz artımına yol verməməliyik. Əgər kimsə qiyməti süni yolla qaldırısa, hökumət iqtisadi tədbirlərlə buna cavab verə bilər. Belə tədbirlərdən biri ticarət nöqtələrinin və vasitəçilərin sayının artırılması olardı. Bu, qiymətləri nizamlamağa imkan verər”.
Xatırladaq ki, dünya iqtisadi sistemləri üç qrupa bölünür. Bunlar ənənəvi, inzibati amirlik və bazar iqtisadiyyatı sistemləridir ki, bunlardan dünya ölkələrində sonuncu ikisi daha çox yayılıb. Əgər inzibati amirlik sistemində iqtisadi münasibətlər, o cümlədən də bazar münasibətləri dövlət tərəfindən təşkil olunur və tənzimlənirsə, bazar iqtisadiyyatı sistemlərində bu münasibətləri bazarın özü tənzimləyir. Amma bir şərtlə ki, azad rəqabətli bazar mühiti yaradılmış olsun. Burada məhsulların qiyməti tələb və təklifə uyğun olaraq tənzimlənir və dövlətin qiymətlərə hər hansı müdaxiləsi baş vermir. Bazarda inhisarçının olması isə bütün sistemi pozur və süni qiymət artımına gətirib çıxarır.
Azərbaycan bazarlarında inhisarçılığın mövcud olması isə heç kimə sirr deyil. İstənilən sahədə qiymətlər tələb-təklif qanunları ilə deyil, inhisarçıların diktəsi ilə müəyyən olunur. Bu baxımdan da, inhisarçılar istədikləri zaman qiymətləri artıra və azalda bilirlər. Əksər hallarda isə süni qiymət artımının heç bir qanunauyğunluğu olmur. Yəni məhsulun maya dəyəri artmadığı halda qiymətlər bahalaşır. Bu baxımdan da, indiki vəziyyətdə bəzən hökumətin müdaxiləsinə ehtiyac yaranır. Başqa sözlə desək, azad və rəqabətli bazar mühiti olmadığından, bazar iqtisadiyyatının tələblərinə uyğun olmasa da, inzibati nəzarət qaçılmaz olur.
“Altay” Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, iqtisadçı Elçin Bayramlı “Cümhuriyət” qəzetinə açıqlamasında bildirib ki, hazırda plan sisteminin tətbiqi arzuolunmaz olsa da, hökumətin nəzarəti vacibdir:
“Doğrudur, bazar iqtisadiyyatı şəraitində dövlətin inzibati müdaxilə etmək imkanları yoxdur. Amma müəyyən stimullaşdırıcı, həvəsləndirici və dəstəkləyici tədbirlər görülə bilər. Ölkədə kifayət qədər kənd təsərrüfatı məhsulu istehsal olunur. Sadəcə, onların toplanması, paylanması, istehlakçılara çatdırılması ilə bağlı problemlər var. Biz illərdir ki, bildiririk ki, kənd təsərrüfatı yarmarkalarında alverçilər məskən salıb. Rayonlarda, o cümlədən də Tovuzda meyvə-tərəvəz “su qiymətinə”dir. Məsələn, Bakıda 50-60 qəpik olan pomudor 30 qəpik, zoğal 20 qəpik, kartof 40 qəpikdir. “Alverçi mafiyası” bunları yerlərdən alıb, 4-5 qat bahasına satırlar. Təxminən 1000-2000 nəfər alverçi ölkədə milyonlarla insana ziyan vurur - həm fermerlər ziyana düşür, həm alıcılar. Bunun nəticəsidir ki, Bakıda kənd təsərrüfatı məhsullarının qiymətləri Avropa qiymətləri ilə eynidir. Dövlət Bakı, Gəncə, Sumqayıt və digər iri şəhərlərdə daimi yarmarkalar təşkil etməli və ödənişsiz və ya simvolik qiymətlərlə, məsələn 1-2 manat (o da təmizlik işlərinin görülməsi üçün) fermerlərə yer ayırmalıdır”.
Elçin Bayramlı deyir ki, digər xarici ölkələrdə dövlətin kənd təsərrüfatı məhsullarını tənzimləməsi ilə bağlı təcrübələr var:
“Dövlət əvvəlcədən fermerlərlə müqavilə bağlayır, məhsul yetişən zaman onu normal qiymətə alır və bazarlarda satışını təşkil edir. Ya da kəndlilərin öz məhsullarını gətirib satmasına şərait yaradılmalıdır. Bazara girə bilməyən fermerlərə bəzən yollarda da əngəl yaradılır. Ümumiyyətlə, yol polisinin müdaxiləsinin qarşısı alınmalıdır”. İqtisadçıya görə, tənzimlənmə işləri ilk növbədə Kənd Təssərrüfatı Nazirliyi məşğul olmalıdır: “Amma bu Nazirlik hesablamalarla məşğuldur. Onsuz da Statistika Komitəsi var və bu Komitə lazimi hesablamaları aparır. Nazirliyin təşkil etdiyi yarmarkalarda isə qiymət bazardan daha bahadır. Ümumiyyətlə, hesab edirəm ki, ölkədə aqrar məhsulların baha olmasının birinci səbəbkarı Kənd Təssərrüfatı Nazirliyi, ikinci səbəkar isə Dövlət Gömrük Komitəsidir. Bu iki qurum ölkədə bahalaşma, narazılıq yaradır, ölkədən valyutanın çıxmasına səbəb olur. Bu qurumların işinə nəzarət olmasa, vəziyyət pisləşməkdə davam edəcək”.
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• Ermənistanın siyasi dəsti-xətti sülh sənədinin imzalanmasına icazə vermir - FAKT BUDUR!
Bu gün, 19:00 |
|
|
|
• Separatçını ”əsir” gözündə görən 52 avropalı... - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Bu gün, 18:58 |
|
|
|
• "ABŞ-də oturub belə bir bəyanat vermək bir az suallar doğurur" - deputatdan REAKSİYA
Bu gün, 18:14 |
|
|
|
• “Rufo Gəncinski” Rusiyaya qayıtdı – Azərbaycanlı “qanuni oğru”lar arasında YENİ MÜHARİBƏ
Bu gün, 18:12 |
|
|
|
• Texnologiya Universitetinin rektoru kollektivə təqdim edilib - FOTO
Bu gün, 18:10 |
|
|
|
• İranın keçmiş nazirinin BAŞI QAÇIB -“Azərbaycanın qaz kəmərini raketlə vuraq”
Bu gün, 18:08 |
|
|
|
• Paşinyan indi "Tehranın dili" ilə danışır - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 18:07 |
|
|
|
• Qarabağdan köçən ermənilərə sürətli şəkildə vətəndaşlıq veriləcək - Ermənistan DİN
Bu gün, 17:51 |
|
|
|
• ABŞ və Səudiyyə Ərəbistanı İsraili “offsayd”a salırlar - “Axios”
Bu gün, 17:49 |
|
|
|
• London-Ankara münasibətlərində nələr yaşanır? - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 17:48 |
|
|
|
• Bu məhsulu xaricə 36 dollara satıb, 76 dollara geri alırıq – İqtisadçıdan maraqlı açıqlama
Bu gün, 17:42 |
|
|
|
• Mesaj Ermənistandan gəldi - Növbədə Zəngəzurdur
Bu gün, 17:41 |
|
|
|
• İran təkzib etdi: - Şahmərd edam edilməyib!
Bu gün, 17:39 |
|
|
|
• SOCAR-da yeni təyinat - ƏMR
Bu gün, 17:37 |
|
|
|
• "Azərbaycana qarşı böhtan kampaniyası aparanlar unutmasınlar ki..." - deputat
Bu gün, 17:34 |
|
|
|
• Rusiya Ermənistan və Azərbaycanı tələsik sülh sazişinə sövq etmir - Lavrov
Bu gün, 17:26 |
|
|
|
• Əliyevin təklif etdiyi format daha səmərəlidir - Erməni nazir
Bu gün, 17:23 |
|
|
|
• İsrafil Məmmədov yeni vəzifəyə seçildi - FOTO
Bu gün, 17:21 |
|
|
|
• Polis paytaxtda 30 min manat dəyərində qapı və kondisionerləri oğurlayan şəxsi saxlayıb - VİDEO
Bu gün, 17:18 |
|
|
|
• Flora Kərimovanın səhhəti pisləşdi
Bu gün, 17:14 |
|
|
|
• Onlar Ermənistanın COP29-da iştirakına qarşı çıxdılar
Bu gün, 17:12 |
|
|
|
• "Ermənistan hakimiyyətinin nümayəndələri Vardanyanın həbsinə görə Azərbaycana təşəkkür etməlidir"
Bu gün, 17:09 |
|
|
|
• "Veysəloğlu" Qarabağ müharibəsində iştirak edən əməkdaşlarına qayğı göstərməyə davam edir - FOTO
Bu gün, 17:01 |
|
|
|
• Deputata məxsus olduğu deyilən şirkət 5,6 milyon manatlıq tender uddu - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 16:58 |
|
|
|
• Vüqarı 125 min manat ziyana salan evin aqibəti necə oldu?
Bu gün, 16:45 |
|
|
|
• “Nar”ın dəstəyi ilə ekologiya mövzusunda jurnalistlərə beynəlxalq təlim keçirilib
Bu gün, 16:40 |
|
|
|
• Dövlətə məxsus torpaqlarda tikinti aparılmasına görə "icazə verən" FHN-in sabiq şöbə rəisinə HÖKM OXUNUB
Bu gün, 16:36 |
|
|
|
• Azərbaycan müdafiə naziri Slovakiyada hərbi institutu ziyarət edib
Bu gün, 16:30 |
|
|
|
• "Təəssüf ki, mənim qohumlarımın çoxu..." - Məleykə Abbaszadədən "xalası oğlu" ilə bağlı AÇIQLAMA
Bu gün, 16:26 |
|
|
|
• Salyanda FACİƏ: Körpə bala özünü yelləncəyin ipindən asdı... - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 16:23 |
|
|
|
• Ermənistan "konyak"ı "erməni brendisi" ilə əvəz edir - KİV
Bu gün, 16:22 |
|
|
|
• Sabiq MTN generallarının Fransada çiçəklənən biznesində “akula izi” - “MTN çətəsi”nin “yeriyən pulqabısı”ndan yeni xəbər
Bu gün, 16:19 |
|
|
|
• Unun qiyməti kəskin bahalaşdı - QİYMƏTLƏR
Bu gün, 16:14 |
|
|
|
• Dadaş Şükürov barəsində səslənən ittihamları təkzib edir - AÇIQLAMA
Bu gün, 16:11 |
|
|
|
• ATU Cərrahiyyə klinikası acınacaqlı vəziyyətdə - Səbəblər, qara əl, xəstə azlığı...
Bu gün, 16:06 |
|
|
|
• “Müəlliməyə bildirdi ki, oğlun şəhid deyil, veterandır, gedib işləsin” – İNCƏSƏNƏT MƏKTƏBİNİN KOLLEKTİVİ MÜDİRDƏN ŞİKAYƏTÇİDİR
Bu gün, 16:03 |
|
|
|
• “Sandu Moldovanın prezidenti seçilməyib” - Kreml
Bu gün, 15:57 |
|
|
|
• Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin kollegiyasının tərkibi dəyişib - QƏRAR
Bu gün, 15:55 |
|
|
|
• Gəncədə yolların təmirinə 10 milyon ayrıldı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 15:52 |
|
|
|
• Azərbaycanda bəzi uşaq evlərində nöqsanlar aşkarlanıb, 41 nəfər cəzalandırılıb
Bu gün, 15:49 |
|
|
|
• Etibarnamə ilə bağlı yeni qayda: - Bu məsələ çoxdan gündəmdə idi
Bu gün, 15:47 |
|
|
|
• “Tramp həm ABŞ üçün, həm də bütün dünya üçün ciddi təhdiddir” - Ərəstun Oruclu ŞƏRH EDİR
Bu gün, 15:45 |
|
|
|
• Səhiyyə nazirinin 8 milyonluq tenderi əlindən çıxdı - DETALLAR
Bu gün, 15:42 |
|
|
|
• Son 10 ildə BP-də işləyən azərbaycanlıların sayı 464 nəfər azalıb - SİYAHI
Bu gün, 15:38 |
|
|
|
• Məktəblərdə payız tətilindən sonra ilk dərs gününün vaxtı açıqlanıb
Bu gün, 15:36 |
|
|
|
• Gürcüstanda müxalifət liderləri prokurorluğa çağırılır
Bu gün, 15:13 |
|
|
|
• Kələntərov həbsdə qaldı - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 15:11 |
|
|
|
• “Padişah xalı” görün müştəriləri necə aldadır - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 15:05 |
|
|
|
• Bakı və Ankaranın dostu təhlükədə: - Hədəfdə odur, çevriliş planlanır
Bu gün, 15:01 |
|
|
|
• “Ərim sağdır, mənə zəng etmişdi” - İki il öncə öldürülən Anarın xanımı
Bu gün, 15:00 |
|
|
|
|