Bu gün Milli Məclisdə 2025-ci ilin dövlət büdcəsinin müzakirəsi başlayıb. Parlamentin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin iclasında “Azərbaycan Respublikasının 2025-ci il dövlət büdcəsi haqqında” qanun layihəsi müzakirə edilib. Müzakirədə maliyyə naziri Samir Şərifov, iqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarov, Hesablama Palatasının sədri Vüqar Gülməmmədov, Mərkəzi Bankın sədri Taleh Kazımov, Dövlət Neft Fondunun icraçı direktoru İsrafil Məmmədov və digər rəsmi şəxslər iştirak ediblər.
Qeyd edək ki, Azərbaycanın 2025-ci il dövlət büdcəsinin gəlirləri 38 milyard 316 milyon manat, xərcləri 41 milyard 367 milyon 600 min manat (o cümlədən mərkəzləşdirilmiş gəlirləri 37 milyard 520 milyon 952 min manat, yerli gəlirləri 795 milyon 48 min manat, mərkəzləşdirilmiş xərcləri 40 milyard 567 milyona 265 min manat, yerli xərcləri 800 milyon 335 min manat) məbləğində proqnozlaşdırılıb.
Yaşayış minimumu və ehtiyac meyarı artırılır
Hesablama Palatasının 2025-ci il üçün dövlət büdcəsinə dair rəyində bildirlib ki, ölkəmizdə yaşayış minimumu və ehtiyac meyarının həddi artırılır. Belə ki, yeni büdcə layihəsində 2025-ci il üçün yaşayış minimumu ölkə üzrə 285 manat müəyyən edilir.
Xatırladaq ki, 2024-cü il üçün yaşayış minimumu 270 manat məbləğində müəyyən olunmuşdu. Qeyd edək ki, yaşayış minimumu öz növbəsində ehtiyac meyarı əsasında müəyyən edilir. Yeni büdcə layihəsində 2025-ci il üçün ehtiyac meyarının həddi 285 manat məbləğində müəyyən edilir. 2024-cü il üçün ehtiyac meyarının həddi 270 manat məbləğində təsdiq edilib. Ehtiyac meyarı ünvanlı dövlət sosial yardımının təyin edilməsi məqsədilə müəyyənləşdirilir.
Minimum pensiya məbləği dəyişməyəcək
Azərbaycanda gələn il minimum pensiya məbləği dəyişməyəcək. Belə ki, “Hesablama Palatasının Azərbaycan Respublikasının 2025-ci il dövlət büdcəsi haqqında” qanun layihəsində minimum pensiya məbləğinin 280 manat olacağı qeyd olunub. Bildirilir ki, 2025-ci il üzrə proqnozlara əsasən, minimum pensiya məbləğinin minimum əməkhaqqı məbləğinə (400 manat) nisbətinin 70 faiz olacağı nəzərdə tutulur.
Qeyd edək ki, Azərbaycanda bu il də minimum pensiyanın məbləği 280 manat olub. Ancaq 280 manat pensiya alanlar indeksasiya ilə 280 manatdan çox pensiya alacaqlar.
Komitə sədri: “2025-ci ilin dövlət büdcəsi artan büdcədir”
Gələn il üçün dövlət büdcəsinin sosialyönlü xərcləri 16 milyard 909,7 milyon manat məbləğində proqnozlaşdırılıb. Bu isə 2025-ci ilin dövlət büdcəsi zərfində əks olunub. Sosialyönlü xərclər siyahısına büdcə xərclərinin əməyin ödənişi fondu, ərzaq məhsullarının alınması, təqaüd və sosial müavinətlər, dərman, sarğı ləvazimatları və materiallarının alınması, icbari tibbi sığorta üzrə xərclər, kommunal, kommunikasiya xidmətləri və digər tədbirlər, o cümlədən 20 il və daha çox xidmət etmiş işləyən və ehtiyatda olan hərbi qulluqçuların mənzillə təmin olunması və onlara pul kompensasiyanın verilməsi ilə bağlı nəzərdə tutur. Sənəddə qeyd olunub ki, bu 2024-cü illə müqayisədə 1370,0 milyon manat və ya 8,8 faiz, 2023-cü ilin icrası ilə müqayisədə isə 2560,5 milyon manat və ya 17,8 faiz çoxdur. Bununla yanaşı "Azərbaycan Respublikasının 2022-2026-cı illərdə sosial-iqtisadi inkişaf Strategiyası"nın maliyyələşdirilməsi çərçivəsində növbəti il üçün sosialyönlü xərclərlə bağlı 892,6 milyon manat vəsait proqnozlaşdırılıb.
İclasda “2025-ci ilin dövlət büdcəsi artan büdcədir”, deyən Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin sədri Azər Əmiraslanov bildirib ki, 2025-ci ilin dövlət büdcəsində yalnız iqtisadi strategiya deyil, milli prioritetlər də nəzərə alınıb: "Üst-üstə düşən maliyyə ehtiyaclarının qarşılanması da növbəti ilin dövlət büdcəsinin əsas xüsusiyyətlərindəndir. Azərbaycan qonşu dövlətlər kimi qarşıda duran taleyüklü məsələlərini xaric kreditlər, borclar hesabına həll etmir. Bu il də sosial yönümlülük bizim büdcənin əsas prinsiplərinəndir”.
Hərbi xərclər artırılır
Büdcə sənədindən məlum olur ki, Azərbaycanın növbəti il üçün büdcəsində müdafiə və təhlükəsizlik xərcləri ümumilikdə 8 milyard 396 milyon manat olacaq. İlkin olaraq sözügedən xərclər 6 milyard 658 milyon manat həcmində nəzərdə tutulmuşdu. Lakin Ermənistanda silahlanmanın miqyasını nəzərə alaraq Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin göstərişinə əsasən müdafiə və təhlükəsizlik xərcləri 1 milyard 738 milyon manat artırılaraq 8 milyard 396,3 milyon manata çatdırılıb. Bu xərclərin maliyyələşdirilməsi Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Fondundan dövlət büdcəsinə transfertin 1 milyard 700 milyon manat məbləğində artırılması hesabına təmin ediləcək. 2025-ci ilin xərclərin strukturuna müdafiə qüvvələri üçün 2 milyard 665, 2 milyon, milli təhlükəsizlik üçün 467 milyon 917 min, sərhəd xidməti üçün 540 milyon 314 min manat daxildir. Həmçinin müdafiə və milli təhlükəsizlik sahəsinə aid edilən digər fəaliyyətlər üçün 4 milyard 717,4 manat nəzərdə tutulub.
Komitə iclasında maliyyə naziri Samir Şərifov bildirib ki, müdafiə və milli təhlükəsizlik xərclərinə növbəti ilin büdcə xrəclərinin 20,3 faizi həcmində, 8 milyard 396 milyon manat məbləğində vəsait nəzərdə tutulub.
Şərifov onu da bildirib ki, 2025-ci ilin dövlət büdcəsi layihəsi tərtib olunarkən İqtisadiyyat Nazirliyinin proqnozları əsasında ümum daxili məhsulun artımı 3.5 faiz, neftin bir barelinin qiyməti 70 ABŞ dolları həcmində nəzərdə tutulub.
Xatırladaq ki, 2024-cü ilin dövlət büdcəsində neftin bir barelinin qiyməti 75 ABŞ dolları həcmində müəyyən olunmuşdu.
Baş bankir: “İqtisadi artım üzrə gözləntilərdə nikbinlik müşahidə edilir”
İclasda iştirak edən Mərkəzi Bankın sədri Taleh Kazımov deyib ki, iqtisadi artım üzrə gözləntilərdə nikbinlik müşahidə edilir: “Ölkəmizin əksər ticarət tərəfdaşlarının da ilin sonuna iqtisadi artım proqnozları yüksəlib. Apardığımız təhlillər göstərir ki, 12 aylıq inflyasiya göstəriciləri apardığımız antiinflyasiya tədbirlərindən də təsirlənib. Mərkəzi Bankın 2024-cü ilin sonuna inflyasiya proqnozu 5,1 faizdir. İyul ayında bu göstərici 5,4 % idi. İnflyasiya təzyiqlərinin azalmasını nəzərə almaqla, AMB pul siyasətini həm də kəmiyyət baxımından yumşaldıb. AMB cari ildən başlayaraq sterelizasiya əməliyyatlarının həcmini kəskin azalıb”.
“Mərkəzi Bankın maliyyə sabitliyi siyasəti maliyyə bazarlarının stabil fəaliyyətinə yönəlib. 2024-cü ildə də əhalinin və sahibkarların maliyyəyə əlçatanlılığı diqqətdə saxlanılıb. Proqnozlara əsasən, deyə bilərik ki, Azərbaycanda 2025-ci ildə inflyasiyanın 5.8 faiz olacağı gözlənilir”, - deyə baş bankir vurğulayıb.
Qeyd edək ki, gələn ilin büdcə layihəsi ilə bağlı Milli Məclisin komitələrində müzakirələr keçirildikdən sonra layihə plenar iclasa tövsiyə olunacaq. 2025-ci ilin dövlət büdcəsi ilə bağlı Milli Məclisin bir neçə plenar iclasının keçiriləcəyi gözlənilir.
AYNA.az
