…Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev dəfələrlə vurğulayıb ki, ölkəmizin Dövlət büdcəsi getdikcə sosial təyinatlı kimi formalaşır. Bu isə büdcə xərclərinin izafi xərclərinin azaldılmasını, yersiz və lazımsız idarəetmə aparatının ləğvini zəruri edir… Artıq bu istiqamətdə addımlar atılmaqdadır. Belə ki, Prezidentin sərəncamları ilə Dövlət büdcəsinə göz dikmiş, təkrar funnksiyaları həyata keçirən bir neçə iri komitə və şirkətlər, ağentliklər ləğv edilmiş, ortaq qurumlar yaradılmışdır…
Nəqliyyat Nazirliyi lazımdırmı?
Azərbaycan Nəqliyyat Nazirliyi bir vaxtlar dövlət Büdcəsindən yetərincə vəsait alan və xərcləyən, necə deyərlər, pula-pul deməyən iri dövlət stukturlarından biri idi. Zaman öz işini gördü… Elə nazir Ziya Məmmədov da. Bilənlər bilir və bilməyənlərin də bilməsi vacibdir ki, Ziya Məmmədovun Türkiyədə, digər Avropa ölkələrində, elə Azərbaycanın özündə kifayət qədər pulgətirən qazanclı obyektləri, şirkətləri… var. Kim bilmir ki, Azərbaycanda oliqarxlardan söz düşəndə ilk növbədə yada düşənlərdən biri də Ziya Məmmədovdur.
Əlbəttə, biz qarşımıza heç də onun pullarını saymağı və yaxın-uzaq ölkələrdə olan şirkətlərini və iaşə-ticarət obyektlərini sadalamağı məqsəd qoymamışıq. Amma həm də məqsədimiz budur ki, neft gəlirlərinin təbii azaldığı, dövlət büdcəmizdə daha çox qənaətə zərurət duyulduğu bir vaxtda, Prezident İlham Əliyevin təbirincə desək, niyə də izafi xərclərə yol verilməlidir???
Buyurun: Azərbaycanda nəqliyyat sahəsini strukturlaşdırıb təsnifatlaşdıranda məlum olur ki, nəqliyyata-hava, su, dəmir yolu, avtomobil nəqliyyatı… aiddir. İndi gəlin strukturlaşdıraq: 1.Azərbaycanda hava nəqliyaatına çox hörmətli Cahangir Əsgərova məxsus “Azərbaycan Hava Yolları” Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti rəhbərlik edir.
2.Su nəqliyyatını isə bir müddət əvvəl çox hörmətli Aydın bəşirovun rəis olduğu «Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi» İdarəsi, sonradan isə Prezidentin sərəncamı ilə bu qurum ləğv ediləndən sonra bazasında yaradılmış Azərbaycan Respublikasının Dövlət Dəniz Administrasiyası idarə edir.
3.Dəmir yolundan isə danışmağa dəyməz. Çünki uzun illər bu sahəyə, yəni Azərbaycan Dəmiryolu İdarəsinə hörmətli rəis Arif Əsgərov müstəqil qurum kimi rəhbərlik edib, idarəçiliyini həyata keçirib. Formal olaraq o, Ziya Məmmədova (özü də uzun illər bu qurumun rəhbəri olub) tabe olsa da, Arif Əsgərovun da öz əli, öz başı olub…
4.Qaldı Avtomobil yolu, dahi Üzeuir bəyin «Məşədi İbad» operettasında Məşədi İbadın papaq səhnəsindəki epizoda nəzirə desək, bu sahədən heç danışmağa dəyməz. Çünki həmişə rəhbərlik sarıdan başı qalmaqallı «Azəravtoyol» SC-nin sonuncu dəfə sədri Cavid Qurbanov olub və onun Ziya Məmmədovdan nazir kimi nə dərəcədə asılı olduğunu onların özündən başqa heç kim dəqiq bilmir… Bizim də bildiyimiz odur ki, Cavid Qurbanov da müstəqil qurumun rəhbəri olub, sadəcə, formal olaraq Nəqliyyat Nazirliyinə tabe olub (SOKAR-ın Natiq Əliyevin nazir olduğu Energetika Nazirliyinə tabeliyi kimi).
Elə isə Nəqliyyat Nazirliyi niyə ləğv edilmir?
«Təzadlar»ın Araşdırma Qrupu «öz əli, öz başı» olan qurumların mövcudluğu və onların Dövlət Büdcəsindən əlavə vəsaitə şərikliyi problemini bir müddətdir araşdırır… Yerinə düşübdür ki, bizim araşdırmamızın sonuncu dəfə dərcindən, yəni ictimailəşdirilməsindən sonra Prezident İlham Əliyev büdcəmizin boğazına şərik olan və təkrarçılığa yol verən bəzi qurumların ləğvinə sərəncam verdi.
Bu dəfə hədəf Nəqliyyat Nazirliyidir. Gəlin görək bu nazirlik və onun formal da olsa strukturuna daxil olan iri şirkət və ya idarələr hansı yükə malikdirlər… Məsələn, yuxarıda qeyd etdiyimiz nəqliyyat sahələri üzrə mövcud şirkətlər müstəqil fəaliyyət göstərdikləri halda (Nəqliyyat Nazirliyinin digər səlahiyyətlərinin son bir ildə tamamilə əlindən alınmasını isə az sonra şərh edəcəyik) Azərbaycan Nəqliyyat Nazirliyi 2016-cı ilin dövlət büdcəsindən aparatının saxlanmasına nə az, nə çox, 2 milyon 687 min 733,0 manat vəsait alıb.
Sual olunur: strukturları müstəqil, səlahiyyətləri tamamilə əlindən alınmış bir apparat kimi və nəyi idarə edir ki, hələ bir büdcədən bu qədər də vəsait alır?
Budur, 2016-cı ilin dövlət büdcəsində, ümumiyyətlə, Azərbaycanın nəqliyyat sferasına ayrılan vəsaitlərə nəzər salanda ortaya bəzi suallar çıxır. Məsələn, məlum olur ki, əlavə olaraq 2016-cı ilin Dövlət Büdcəsindən Nəqliyyat Nazirliyinin Dövlət Avtomobil Nəqliyyatı Xidmətinə isə əlavə olaraq 2 milyon 092 min 954,0 manat ayrılıb. Həmçinin:
-Dövlət Dəniz Administrasiyasının aparatının saxlanılmasına- 2 milyon 711 min 611,0 manat;
-Dövlət Mülki Aviasiya Administrasiyasının aparatının saxlanılmasına- 1 milyon 007 min 169,0 manat;
Bu hələ harasıdır: Dövlət Büdcəsindən bu il təkcə “Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC-nin səhiyyə müəssisələri-tibb müəssisələrinin idarəetmə aparatına- 1.968.937,0 manat, -“Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC-nin səhiyyə müəssisələri-xəstəxanalarına isə 8.356.081,0 manat, səhiyyə sahəsində digər xidmətlər qrafasında isə əlavə olaraq «Azərbaycan Dəmir Yolları» QSC-nin səhiyyə müəssisələrinə əlavə 4.160.383,0 manat ayrılıb.
Ən vacibi, bu il nəqliyyat sahəsinə ümumilikdə götürdükdə, nazir Ziya Məmmədovun dərkənarından asılı edilmiş 30 milyon 706 min 006,0 manat, həmçinin avtomobil yolları təsərrüfatına 25.021.006,0 manat, avtomobil nəqliyyatı fəaliyyətinin tənzimlənməsinə 5, 685.0 milyon manat, nəhayət, “Azərbaycan Hava Yolları” QSC-yə verilən subsidiya 10,010 milyon, «Bakı Metropoliteni” QSC-yə verilən subsidiya 37.998.199,0 manat, Azərbaycan Dövlət Dəniz Administrasiyasına isə verilən subsidiya isə 4.460.429,0 manat olmuşdur.
Müqayisə üçün deyək ki, 2015-ci ilin dövlət Büdcəsindən isə ümumilikdə ölkənin nəqliyyat sektoruna-85 milyon 798 min 309,0 manat ayrılmışdı, o cümlədən təkcə Nəqliyyat Nazirliyinə 33 milyon 329 min 681,0 mana!
(Davamı var)
«Təzadlar»
