"Rusiya ilə Türkiyə arasında münaqişələrdə əməkdaşlıq təcrübəsi yaranıb" - ekspert
Tarix: 12-04-2021, 08:39 | Çap et
Vladimir Zelenskinin Anakarada qəbulu zamanı Rəcəb tayyib Ərdoğanın Ukrayna haqqında dedikləri azmış kimi Ərdoğanın Krımla bağlı konfransa dəvəti qəbul etməsi Rusiya-Türkiyə münasibətlərini zədələyə bilərmi? Savaş açıq müstəviyə keçsə Ankara NATO-numu, ona düşmən olan Rusiyanımı dəstəkləməli, yoxsa ikinci dünya savaşında olduğu kimi neytral qalmalıdır?
Moderator.az bu suallarla politoloq Qafar çaxmaqlıya müraciət edərək onun fikirlərini öyrənib:
"Türkiyə elə bir dövlətdir ki, bütün dövrlərdə dik duruşu ilə dünyaya örnək olub. Osmanlı zamanında da belə olub. Birinci Dünya müharibəsinə girməsi də alman gəmilərinin Türk bayrağı altında bir təxribatı nəticəsində baş vermişdi. İkinci Dünya müharibəsi dövründə Türkiyə Atatürkün müəyyən etdiyi diplomatiya sayəsində tərəfsiz qaldı. Onu müharibənin içinə çəkə bilmədilər. İndi də Türkiyəni hansısa tərəfə çəkmək mümkün deyil. Ukrayna ilə bağlı türk dövlətçiliyinin gərəkdirdiyi mövqeyi ortadadır. Krımın Rusiya tərəfindən ilhaqı baş verən gündən Türkiyə bu durumu dəyərləndirib və Rusiya ilə hansı münasibətləri olmasından asılı olmayaraq Ukraynanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləyib. Krım tatarlarının haqlı davasına sahib çıxıb.
Ötən gün Ukrayna prezidenti Zelenski ilə başkan Ərdoğanın görüşündə də bu mövqe bir daha sərgiləndi. Mən şəxsən başqa bir yanaşma olacağını gözləmirdim. Türkiyə Rusiya ilə Ukrayna arasında yaşanan bu gərginliyi aradan qaldıracaq yeganə ölkədir, heç bir maraq güdmədən, Türkiyə məsələyə ölüm və qanın durdurulması prizmasından baxır. Zelenski də elə buna görə gəlmişdi. Görüşdə Ukrayna prezidentinin Türkiyəyə ümid yeri kimi baxdığını müşahidə etməmək mümkün deyidi. Rusiyaya Ərdoğanın qaşıdakı Krım konfransı ilə bağlı səfərinə də məhz bu prizmadan baxılmalıdır. Kreml onu Ukrayna məsələsində tutduğu mövqeyə görə qınaya və ya bu prinsipial duruşuna görə Türkiyəyə etiraz edə bilməz. Çünki Türkiyənin siyasi duruşu beynəlxalq prinsiplərə əsaslanır.
Və son gün içərisində Rusiyadan Türkiyəyə qarşı rəsmi bir etiraz görmədim. İndiki halda əslində Rusiyanın Türkiyəyə çox böyük ehtiyacı var. Rusiya da, Ukraynanın özü də əslində bu gərginliyin müharibə müstəvisinə keçməsini istəmirlər. Və Türkiyənin verəcəyi təklif onların ürəyincə olacaq. Türkiyə açıq şəkildə bəyan etdi ki, məsələ danışıqlar yolu ilə həll edilməlidir. Mən gözləyirəm ki, Kreml Türkiyəyə vasitəçilik təklif etsin. Belə də olacaq. Çünki Rusiya indiki durumda başqa bir ölkənin səmimiliyinə inanmır. Həm də Rusiya ilə Türkiyə arasında bir neçə yerdə, o cümlədən Azərbaycanda münaqişələrdə əməkdaşlıq təcrübəsi yaranıb. Krımla bağlı düzənlənəcək konfransda da Türkiyənin sərgiləyəcəyi siyasət hər hansı ittifaqın (o cümlədən NATO-nun ) iradəsi ilə olması mümkün deyil.
Sanmıram ki, Ukrayna - Rusiya gərginliyi açıq müharibə həddinə geçsin. Burada bir təhrik var. Ona da inanmıram ki, açıq müharibə durumunda ABŞ Ukraynanı axıradık müdafiə etsin. 2008 Gürcüstan örnəyi var meydanda. Açıq müharibə mümkün deyil. Sadəcə olaq bölgədə güc nümayişi, gövdə göstərisi var… Müharibə heç bir tərəfdən arzu olunan variant deyil. Ən azından ona görə ki, Avropa Birliyi ölkələri də, yəni həm də NATO-ya daxil olan Fransa, Almaniya, İtaliya kimi ölkələr müharibənin onların iqtisadi maraqlarına zərbə olacağından buna getməzlər. NATO yalnız ABŞ- dan ibarət deyil, Rusiya sevilməsə də bu quruma üzv olan Slavyan ölkələri qulaqlarının dibində dağıdıcı müharibənin olmasını və onun dalğalarının öz ölkələrinə sıçramasını istəməzlər. Türkiyə isə bu münaqişə ilə bağlı NATO-nun hansı mövqeyinin olmasından asılı olmayaraq müstəqil hərbi siyasətini yürütmüşdür. Bölgədə Türkiyəsiz heç bir məsələnin həll edilməyəcəyi gerçəyi var və bununla ABŞ-da, Rusiya da və başqa ölklər də hesablaşmalıdır. Krım və Donbas krizisində bu gün deyilsə də, yaxın gələcəkdə Türkiyənin əsas söz sahibi olacağına əminəm".
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Estetik cərrah pasiyenti görün nə hala salıb - "Bədənimdən çirk axır"
Bu gün, 01:10 |
|
|
|
| • "Ticarətlə məşğul olmaq istəyirdim..."
Bu gün, 01:06 |
|
|
|
| • AzTV “üsyankar” deputatları yıxıb sürüdü: “Möhtəkir”, “Şoumen” - VİDEO
Bu gün, 01:00 |
|
|
|
| • Hikmət Məmmədov işdən çıxarıldı - ƏMR
Bu gün, 00:53 |
|
|
|
| • Dövlət Xidməti avtomobillərinə 3,8 milyon manatlıq ehtiyat hissələri aldı
Bu gün, 00:05 |
|
|
|
| • Füzulinin 5 kəndinin elektriklə təmin olunması 4 milyona - BAŞA GƏLƏCƏK
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
| • Şirvanda insult keçirən adama əlillik verilmir – Nazirliyə şikayət
Dünən, 19:02 |
|
|
|
| • Hamı xaricdə oxuyan axtarır: Öz diplomlarımıza etibar yoxdur? - NƏ ETMƏLİ?
Dünən, 19:00 |
|
|
|
| • “Veteran pulu” nə qədər artırılacaq? - AKTUAL
Dünən, 18:58 |
|
|
|
| • Tehran artıq başa düşür ki... - ŞƏRH
Dünən, 18:24 |
|
|
|
| • Bələdiyyə seçkilərində “exit-poll” keçirmək niyyətində olan təşkilatların sənədləri yanvarın 9-dək qəbul ediləcək
Dünən, 18:11 |
|
|
|
| • DUDANIN SƏRHƏIDİMİZDƏKİ DUASI... - Layiqli cavabı verilməlidir!
Dünən, 18:00 |
|
|
|
| • Radiotezliklər İdarəsi 100 min manatlıq gül alır – “ Dua çiçəyi” və “Pul ağacı” da var
Dünən, 17:59 |
|
|
|
| • Ermənistanda Paşinyana və müavininə cinayət işi açmaq tələb olundu - KİV
Dünən, 17:55 |
|
|
|
| • Azərbaycanda estetik əməliyyatlar qadağan olunur? - NƏ BAŞ VERİR?
Dünən, 17:53 |
|
|
|
| • Bu addım Polşanın Azərbaycana qarşı münasibətinin səmimi olmadığını göstərir - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Dünən, 17:49 |
|
|
|
| • İki ildir SƏDR ƏVƏZİ olan İlham Mirzəliyev... vəzifəsindən uzaqlaşdırılır
Dünən, 17:41 |
|
|
|
| • BİR-İKİ QOTUR DANANIN RƏSMİ MİNNƏTİ... - Oliqarxlar əslində dövlətin nüfuzunu LƏKƏLƏYİRLƏR
Dünən, 17:36 |
|
|
|
| • Nar mobil rabitə təlimlərini bölgələrdə davam etdirir - DİQQƏT
Dünən, 17:29 |
|
|
|
| • "Bankda sənədləri imzalayıb 7 milyon manat götürdü" - "Şlyapa Zahid"in məhkəməsi
Dünən, 17:24 |
|
|
|
| • Azərbaycanda MTK MMC-yə çevrilir
Dünən, 17:22 |
|
|
|
| • Müxalifət bələdiyyə seçkilərinə gedəcəkmi? - SORĞU
Dünən, 17:17 |
|
|
|
| • Rusiya Prezidenti Qazaxıstana dövlət səfərinə gedib
Dünən, 17:05 |
|
|
|
| • 14 yaşlı qızın ÖLÜM SEÇİMİ, 51 yaşlı qadının HƏYAT SAVAŞI
Dünən, 17:03 |
|
|
|
| • “Gəncə Avtomobil Zavodu” ölkədən külli miqdarda pul çıxarıb? – MƏHKƏMƏ
Dünən, 17:01 |
|
|
|
| • "Rich life Rooms"da dava: Qadınla kişi dalaşdı, həbs olunan var - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 16:52 |
|
|
|
| • Ermənistan silahlanır - İrəvan bütün variantlara əl atacaq
Dünən, 16:45 |
|
|
|
| • "Yelo Bank"ın əməkdaşı 3.5 milyon manat mənimsədi - Həbs edildi
Dünən, 16:40 |
|
|
|
| • Sabahdan bələdiyyə üzvlüyünə namizədlərin irəli sürülməsi prosesi başlayacaq
Dünən, 16:33 |
|
|
|
| • “Hizbullah” indiki vəziyyətdə belə Livan ordusundan güclüdür... - FAKT BUDUR!
Dünən, 16:23 |
|
|
|
| • Azərbaycana qarşı dezinformasiya hücumu gücləndi – Bakının cavabı
Dünən, 16:20 |
|
|
|
| • Bakıda kişi 25 yaşlı arvadını niyə qətlə yetirib? - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 16:19 |
|
|
|
| • Yataq xəstəsi ilə bağlı paylaşım edildi: - Dövlət qurumu hərəkətə keçdi
Dünən, 16:17 |
|
|
|
| • Bələdiyyə seçkilərində müşahidəçilik üçün sənədlərin qəbuluna başlanır - DİQQƏT
Dünən, 16:14 |
|
|
|
| • Sumqayıt Texnologiyalar Parkı yeni törəmə şirkət yaradıb
Dünən, 16:13 |
|
|
|
| • Azərbaycanlı müğənni 39 minlik çantası ilə diqqət çəkdi
Dünən, 16:07 |
|
|
|
| • Azərbaycanda növbəti bələdiyyə seçkiləri 2025-ci il yanvarın 29-na təyin edilib - AÇIQLANDI
Dünən, 16:05 |
|
|
|
| • İcra başçısının bacısı oğluna vəzifə verməsi iddiasına - Rəsmi reaksiya
Dünən, 16:03 |
|
|
|
| • Əmək hüquqlarını pozan şirkət 24 min, direktoru 3 min manat cərimə edilib
Dünən, 16:00 |
|
|
|
| • Naxçıvanda təhsil sahəsində nələr baş verir... - İLGİNC İDDİALAR
Dünən, 15:58 |
|
|
|
| • Nazim Bəydəmirlinin şikayəti üzrə məhkəmə keçirilib - DETALLAR
Dünən, 15:45 |
|
|
|
| • Sabiq vəkil Elman Paşayev dələduzluq ittihamını qəbul etməyib - TASS
Dünən, 15:44 |
|
|
|
| • Naxçıvan Müəllimlər İnstitutunun rektoru vəzifəsindən azad edilib - SƏRƏNCAM
Dünən, 15:43 |
|
|
|
| • Azərbaycan Milli Konservatoriyasına yeni rektor TƏYİN EDİLDİ
Dünən, 15:42 |
|
|
|
| • Regiondakı paytaxt şəhərlərdə mənzillərin 1 kv. metri neçəyə satılır? - SİYAHI
Dünən, 15:09 |
|
|
|
| • Ermənistan silahlanır - İrəvan bütün variantlara əl atacaq
Dünən, 15:07 |
|
|
|
| • Kredit götürmək çətinləşəcək? – BOKT-larla bağlı YENİ QƏRAR: “300 min nə puldur?!”
Dünən, 15:05 |
|
|
|
| • Şikayətçi də, problemin "həlli" də əvvəlcədən hazırlanır – Onun bu qəbullarda nə işi var?
Dünən, 15:01 |
|
|
|
| • Ermənistan uğrunda son savaş – Tarix dəqiqləşdi, Azərbaycanı nə gözləyir?
Dünən, 14:58 |
|
|
|
| • Oğul atasına xəbər verdi: "Anam kişilərlə danışır..." - Qanlı cinayətin şok təfərrüatı
Dünən, 14:50 |
|
|
|
|
