Xəbər verildiyi kimi dünən prezident İlham Əliyev 2019-cu ilin yekunlarına həsr edilmiş müşavirə keçirib. Müşavirənn stenoqramını “Azərtac” yayıb. Prezident müşavirədə geniş giriş nitqi ilə çıxış etdikdən sonra maliyyə naziri Samir Şərifov məruzə edib. Nazir 2019-cu ilin maliyyə yekunlarından, dövlət büdcəsinin icrasından, büdcə kəsirindən, xarici borclardan və digər məsələlərdən danışarkən İlham Əliyev onun məruzəsini yarımçıq kəsərək xarici borcların azaldılması üçün 2020-ci ilin büdcəsində nə qədər vəsaitin nəzərdə tutulduğu haqda sual verib. Bu zaman Samir Şərifov suala konkret cavab vermədiyinə görə prezident ona irad tutub:
Prezident İlham Əliyev: Xarici borcun azaldılması üçün nə qədər vəsait nəzərdə tutulub?
Samir Şərifov: Möhtərəm cənab Prezident, dövlət borcunun uzunmüddətli idarə edilməsi ilə bağlı Sizin müəyyənləşdirdiyiniz strategiyaya uyğun olaraq müvafiq tədbirlər həyata keçirilməkdədir. Hazırda bizim birbaşa götürdüyümüz xarici dövlət borcumuz 17,2 faiz təşkil edir. Eyni zamanda, dövlət qurumlarının, yəni...
Prezident İlham Əliyev: Onlar aydındır, yəni, 17,2 faiz. Yəni, bu il nə qədər vəsait nəzərdə tutulub? Mən sadə sual verirəm, sən başlayırsan leksiya oxumağa.
Samir Şərifov: Bu il 1,7 milyard manat məbləğində.
Prezident İlham Əliyev: Onda hansı səviyyəyə düşəcək?
Samir Şərifov: Cənab Prezident, biz bu il bəzi tədbirlər görməyi nəzərdə tuturuq. Sizə məruzə olunduğu kimi, biz bəzi daha bahalı borcları daha ucuz borclarla əvəz etmək istəyirik. Bununla əlaqədar bəzi tədbirlər 2019-cu ildə görülüb, 2020-ci ildə də görüləcək. Biz çalışacağıq ki, xarici dövlət borcumuz təxminən 1 faiz azalsın.
Prezident İlham Əliyev: Çalışın ki, daha da ensin.
Samir Şərifov: Şübhəsiz ki, ümumi daxili məhsuldan da daxil olacaq. Burada bir məsələ də var, cənab Prezident, yəni, sırf texniki məsələ də olsa, ümumi daxili məhsulumuz manat ifadəsində praktiki olaraq, burada inflyasiyanın səviyyəsi, deflyator rol oynayır. Ona görə biz onu dollara keçirəndə orada müəyyən təsirlər olur. Odur ki, nisbət baxımından burada çox böyük əhəmiyyətli azalma olmayacaq.
Prezident İlham Əliyev: İndi bizim xarici dövlət borcumuz onsuz da çox aşağı səviyyədədir, 17 faiz ətrafında və bu il daha da düşəcək. Ancaq bizim maliyyə imkanımız var ki, tez bir zamanda xarici borcumuzu daha da endirək. Çünki qeyd etdiyim kimi, təkcə keçən il biz 6,4 milyard dollar əlavə vəsait qazanmışıq.
Bu il də neftin qiyməti təqribən 65 dollar səviyyəsindədir. Bizim büdcəmizdə isə neftin qiyməti 55 dollar götürülmüşdür. Biz neftin qiymətini çox konservativ, yəni, aşağı səviyyədə nəzərdə tutduq. Buna baxmayaraq, büdcəmiz rekord həddə çatıb. Ona görə əminəm ki, bu il bizə böyük əlavə xarici valyuta axını olacaq. Ona görə nisbətən yüksək faizlə götürülmüş borcları həm aşağı faizlə götürüləcək borclarla əvəzləmək olar, eyni zamanda, kreditorlarla danışıqlar aparıla bilər ki, biz bu borcları vaxtından əvvəl qaytaraq. Çünki hesab edirəm ki, xarici dövlət borcu nə qədər aşağı olsa, o qədər yaxşıdır. Bir də ki, biz indi xarici kreditləri də çox böyük ehtiyatla alırıq. Ancaq texnoloji layihələrin həyata keçirilməsi üçün kreditlər alına bilər. Yoxsa, əvvəlki illərdə hansısa tikintilərə, yol tikintisinə və bəzi tikintilərə kreditlər götürülürdü. Bunun heç bir əsası yoxdur. Çünki görülən bu işlər dollartutumlu işlər deyil. Ona görə hökumətə kreditlərlə bağlı bir daha tapşırıq verirəm ki, çox ehtiyatla davransınlar. Bizim, əslində, xarici kreditlərə ehtiyacımız yoxdur. Biz indi özümüz kreditoruq. Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinin hesabatında da Azərbaycan donor ölkə kimi tanınır. O ki qaldı, Dövlət Neft Fondunun əlavə vəsait qazanmasına, əlbəttə, bu, çox müsbət haldır. İdarəetmədən daha çox pul qazanılıb. Ancaq yenə də Dövlət Neft Fondunun strategiyası ondan ibarət olmalıdır ki, biz pulumuzu azriskli instrumentlərə yatıraq. Çünki bizim əsas məqsədimiz bu vəsaiti qorumaqdır. Əlbəttə ki, məbləğ artdıqca, qazanc da artacaq. Əminəm ki, Neft Fondunun idarəetmədən əldə olunacaq gəlirləri ildən-ilə artacaq. Biz valyuta ehtiyatlarımızı bundan sonra da artıracağıq. Hətta ən çətin illərdə - 2015-ci, 2016-cı, 2017-ci illərdə belə biz valyuta ehtiyatlarımızı qoruya və artıra bilmişik.
***
dia-az.life olaraq bir məqama diqqət çəkməliyik ki, neçə müddətdir yola salınacağı deyilən və bir Maliyyə Naziri olaraq nəinki yarıtmazlığı sübuta yetirilən, hətta ad çirkli maliyyə oyunlarında hallandırılan Samir Şərifovun ən ali səviyyədə hansı formada "hörmətə layiq olduğu" tam olaraq ortadadır. Yəni artıq "yuxarılar" da Samir Şərifovun nazını çəkmək həvəsində deyillər və bu da aşkar səviyyədə Prezidentin Samir Şərifovun ənənəvi "nanay-nanay"larına verdiyi reaksiyasından da sezilir.
Bununla bağlı DİA.AZ-a danışan mötəbər mənbə bildirir ki, əslində Samir Şərifov postunda məhz özünü doğrulda bilməsi üçün saxlanlır: "Ona vaxt verilmişdi. Amma görünəni odur ki, Samir Şərifov bu vaxtdan səmərəli şəkildə istifadə edə bilməyib. Onun yeni Prezident komandasında "yamaq" kimi göründüyü da aşkar hiss olunandır. Belə olan təqdirdə Cənab Prezidentin Samir Şərifovla bağlı daha sərt addmlar atacağı daha çox proqnozlaşdırılandır".
