Borc altında inləyən strateji obyekt - Cavid Qurbanov vəziyyətdən necə çıxacaq?
Tarix: 17-06-2017, 09:46 | Çap et
Nüfuzlu “Reuters” agentliyi xəbər yayıb ki, “Azərbaycan Dəmir Yolları” ASC maliyyə məsələləri üzrə beynəlxalq məsləhətçi axtarır, səbəb də “müəyyən mövcud borc öhdəliklərinin yenidən maliyyələşdirilməsi” mexanizmlərini hazırlamaqdan ibarət olacaq.
Bu əsasda bir çox ekspertlərin fikrincə, sözügedən ASC ətrafında cərəyan edən proses Beynəlxalq Bankın ardınca ADY-nin də özünü müflis elan etmək, borclarını “restrukturizasiya” etmək, bacardıqca uzadaraq gec qaytarmaq, dövlətin üzərinə atmaq mənasını daşıyır. Bu əsasda da fikirlər səslənir ki, növbədə SOCAR, AZAL, “Azərenerji”, “Azərsu”, digər nəhəng dövlət şirkətləri də ola bilərlər. Onların toplam borcu birbaşa dövlət borcundan da çoxdur, təqribən 13-14 milyard dollardır. İllərdir tək büdcə pulunu deyil, beynəlxalq kreditləri də basıb-yeyiblər, indi də dövlətimizin bu gününə, sabahına, artıq birisi gününə də təhdid yaradıblar, övladlarımız, hətta nəvələrimiz də uzun illər bu borcları qaytarmalı olacaqlar.
ADY ASC ətrafında cərəyan edən bu prosesi Yenicag.az-a şərh edən Liberal İqtisadçılar Mərkəzinin sədri Akif Nəsirli bildirdi ki, ADY ASC ətrafında yaşananlar qurumun özəlləşməməsi, uzun illərdir dövlət şirkəti olaraq qalmasından qaynaqlanır:
“Azərbaycan Dəmir Yolları” ASC, SOCAR, AZAL, “Azərenerji” kimi qurumlar iqtisadi sahədə fəaliyyət göstərən dövlətə məxsus xidmət qurumlarıdır. Bu qurumların indiki addımları, öz borcları ilə məşğul olması və bu istiqamətdə yaranan digər problemlərin hamısı ölkədə bazar iqtisadiyyatı elan edilsə də, onların xidmət göstərən dövlət şirkətləri olaraq qalmalarından qaynaqlanır.
Bu da zərərli tendensiyadır. Dünya praktikası da göstərir ki, iqtisadi sahədə xidmət göstərən hər hansı müəssisə uzun müddət dövlət şirkəti olaraq fəaliyyət göstərirsə, onda təbii problemlər yaranır. Şirkət tam olaraq bazar iqtisadiyyatına inteqrasiya edə bilmir. Bir tərəfdən də müflisləşir. Müflisləşsə də, dövlət dayağı sayəsində fəaliyyətini davam etdirir. Nəticədə də borclar ortaya çıxır. Həmin müəssisələr qeyri-dövlət şirkəti olaraq özünü doğrultmasaydı, anoloji vəziyyətdə sıradan çıxacaq və yerlərini başqaları tutacaqdı. Dövlət də onları himayə etməyəcəkdi. Konkret olaraq problemin məğzi odur ki, sadalanan şirkətlər uzun müddətdir ki, dövlət şirkəti olaraq fəaliyyət göstəriblər. Hətta bu azmış kimi bir zamanlar onların bəzilərinin dövlətə olan borcları silinib. Nəticədə, həmin şirkətlər dövlətin yenidən onlara güzəşt etməsi adı ilə növbəti dəfə borc yığmağa tamahlanıblar. Yəni bu şirkətlər bazar iqtisadiyyatı şəraitində sərbəst fəaliyyət göstərə bilməyən, özünü doğrultmayan şirkətlərdir. Problemdən çıxış yolu olaraq hökumət həmin şirkətləri hissə-hissə özəlləşdirməlidir. Ona görə hissə-hissə deyirəm ki, onlar sağlamlaşdırılmamış özəlləşdirilsə, taleləri acınacaqlı olacaq. Məsələn, ADY ASC-nin özəlləşdirilməsi bundan sonra onun sərbəst fəaliyyət göstərməsinə imkan verməyəcək. Çünki qurumun ciddi borcları yığılıb qalıb. Nəticədə, xarici şirkətlərdən biri onu satın alacaq və beləcə ölkənin strateji obyektlərindən biri əcnəbilərin əlinə keçəcək. Milli iqtisadiyyatı qorumaq, öz sahibkarlarımızın həmin obyektlərə sahib çıxmalarına şərait yaratmaq lazımdır. Amma bu addımı dərhal etmək lazım idi. Demək olar ki, 15 il gecikmişik. Su, qaz, işıq sahəsində yaşanan problemlərimiz də məhz buradan qaynaqlanır. Sonradan fəaliyyəti dayandırılan “Barmek” şirkətinin Azərbaycana gəlməsi ilə ölkədə elektrik təminatı yaxşılaşmış, xidmət yüksəlmişdi. Bu da onun məhz özəl şirkət olmasından qaynaqlanırdı. Ümumiyyətlə, bazar şəraitində mümkün qədər bütün xidmətlər özəl şirkətlər tərəfindən həyata keçirilməlidir. Bu, baş verməsə, əhaliyə xidmət göstərən dövlət şirkətlərinin vəziyyəti daha da acınacaqlı olacaq və sonda onun ağırlığını da ölkə vətəndaşı çəkəcək”.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • AŞ PA-nın Bakıya qarşı “taran” qərarı - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Bu gün, 10:19 |
|
|
|
| • Saxta qızıl XAOSU – “Aldığını geri qaytarmaq da mümkün deyil”
Bu gün, 10:12 |
|
|
|
| • Kollecdə tələbə kəllə ilə universitetin şöbə müdirinin burnunu sındırdı - MƏHKƏMƏ
Bu gün, 10:04 |
|
|
|
| • Paşinyan elan etdiyi yolu DÜZ GEDƏ BİLƏCƏKMİ? - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 10:00 |
|
|
|
| • TƏBİB-ə göz verir... TENDER VERMİR... - SAVAŞ GEDİR?
Bu gün, 09:57 |
|
|
|
| • Yaxın Şərqdə can üstündə olan İranın “köhnə sancı”sı yenə tutdu – Dəhliz açılsa...
Bu gün, 09:51 |
|
|
|
| • Vaxtilə Azərbaycanda hotel şəbəkəsi quran türkiyəli H.Duru geri döndü, şirkət yaratdı - DETALLAR
Bu gün, 09:49 |
|
|
|
| • Prezident İlham Əliyev real olmayanı deməz... - Görünəni odur ki...
Bu gün, 09:46 |
|
|
|
| • “AzerGold”da yeni təyinat olub - ƏMR
Bu gün, 09:43 |
|
|
|
| • `Azəriqaz`ın işçisi vətəndaşdan RÜŞVƏT TƏLƏB EDİR... - "30 manata qane olmur..."
Bu gün, 09:40 |
|
|
|
| • "Nəbadə yolunuzu burdan salasınız..." - Müştərisinə tövbələtmə oxutdurdu...
Bu gün, 09:28 |
|
|
|
| • “Xalq Sığorta”nın biznes itkiləri 1 milyon manata yaxınlaşıb - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 09:20 |
|
|
|
| • Cinayət törətməkdə şübhəli bilinən 30 nəfər saxlanılıb
Bu gün, 09:12 |
|
|
|
| • Ruslar azərbaycanlılarla əlaqə saxlayan bu ermənini tutduqdan sonra Araiklə sərt danışıblar...” - “Hraparak”
Bu gün, 09:11 |
|
|
|
| • ABŞ-dən ölkəmizə ŞOK XƏBƏRDARLIQ - "Azərbaycan hazırlaşmalıdır..."
Bu gün, 09:10 |
|
|
|
| • "İş yerlərinin attestasiyasının keçirilməsi ilk növbədə..." - Ekspert danışır...
Bu gün, 09:04 |
|
|
|
| • "Onlar dilənçi xislətlərini heç vaxt gizlətməyiblər" - deputat
Bu gün, 08:59 |
|
|
|
| • "Siz ünvanı hara yazsanız da... onlar istədikləri yerə göndərəcək..." - BU NƏDİ BELƏ?!
Bu gün, 08:56 |
|
|
|
| • DTX-nin ifşa etdiyi casusun məhkəməsi başladı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 08:47 |
|
|
|
| • “Azər-Türk Bank” yenə də narazılıq yaradır... - "...gərək ancaq öz bankomatına gedəsən"
Bu gün, 08:45 |
|
|
|
| • `Azercell` premium müştərilərini də incidir - GİLEY
Bu gün, 08:35 |
|
|
|
| • Ermənilərin uydurma filmlərinə cavabımız niyə gecikir? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 08:20 |
|
|
|
| • İrəvanın gözləntisi böyükdür – ABŞ-nin siyasəti dəyişəcəkmi?
Bu gün, 08:14 |
|
|
|
| • Şərur sakini ədalətsizliklə ÜZ-ÜZƏ... - VİDEOGİLEY
Bu gün, 08:09 |
|
|
|
| • Həm alanın, həm satanın vergi borcu var - Təmir "alış-verişi"...
Bu gün, 07:59 |
|
|
|
| • Cəbrayılın azad olunması Azərbaycan Ordusunun şücaətinin nəticəsidir -İsrafil Kərimovun yazısı
Bu gün, 07:55 |
|
|
|
| • Bu hücum ABŞ-a İrana zərbə bəhanəsi verdi -- Mümtaz
Bu gün, 07:07 |
|
|
|
| • Rusiya, Çin və İran Birləşmiş Ştatları dünya liderliyindən sıxışdırıb çıxarır - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 07:01 |
|
|
|
| • Ziya Məmmədovdan qalma problem... - hələ də BƏLASINI ÇƏKİRİK...
Bu gün, 06:54 |
|
|
|
| • “Heykəltəraş can qoyub, ayıb deyilmi?” - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 06:50 |
|
|
|
| • 5 oktyabr olmadan qalmaqal başlayıb: Müəllimlərə hədiyyə verilməlidir? - AKTUAL
Bu gün, 06:48 |
|
|
|
| • İran İsrailin HHQ-nin iki bazasına və kəşfiyyatının qərargahına zərbələr endirib - TASS
Bu gün, 06:43 |
|
|
|
| • Vətəndaş “Unibank”a ödəniş etməyəcək... - "Nə edirlər, etsinlər..."
Bu gün, 06:41 |
|
|
|
| • İsrail raket hücumuna İranın nüvə obyektlərinə zərbə endirməklə cavab verə bilər - KİV
Bu gün, 06:35 |
|
|
|
| • İsrail İrana necə cavab verəcək? – Bakı üçün 3 təhlükə
Bu gün, 00:11 |
|
|
|
| • "Dünya yanır və nəzarətdən çıxır... - Ölkəmizi idarə edən yoxdur"
Bu gün, 00:09 |
|
|
|
| • İran prezidenti Məsud Pezeşkian "X" hesabında paylaşım etdi - "Bu hələ..."
Bu gün, 00:07 |
|
|
|
| • Nazirlik 5 milyon dəyərində iki tenderə yekun vurdu - QALİB ŞİRKƏT
Bu gün, 00:05 |
|
|
|
| • İsrailin müdafiə naziri ÖLDÜRÜLÜB? - KİV
Bu gün, 00:03 |
|
|
|
| • Sumqayıtda yolların təmiri 2 milyona - BAŞA GƏLƏCƏK
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
| • "Ermənistan istədiyimiz dəyişikliyi etmədən sülhə imza atsaq, gələcəkdə yeni münaqişələrə qapı açılar"
Dünən, 19:10 |
|
|
|
| • TƏBİB-in sevimli şirkəti: “VEST SUPPLY”... - Bir ildə 40-a yaxın tenderin qalibi olub
Dünən, 19:02 |
|
|
|
| • Bu il sülh müqaviləsinin imzalanması mümkündür - ÇÜNKİ...
Dünən, 19:00 |
|
|
|
| • “Qarabağın Bakıya verilməsində Makronun rolu az olmayıb” - Benyamin Matevosyan
Dünən, 18:56 |
|
|
|
| • İran İsrailə ballistik raketlərlə hücum etməyə hazırlaşır - CNN
Dünən, 18:06 |
|
|
|
| • Simonyan yarımçıq sülh istəyir - Bakıdan reaksiya gəldi
Dünən, 18:00 |
|
|
|
| • Aşıq Əhliman səhhətindən danışdı: - "Dərmanlarla yaşayıram"
Dünən, 17:58 |
|
|
|
| • Ermənistanı qorxuya salan proses: - Sərhədində 286 min kv.km-lik Güney Azərbaycan dövləti
Dünən, 17:57 |
|
|
|
| • "Türkiyə ilə sərhədlərin açılması azad bazar üçün çox vacibdir..." -Katolikosun Vatikandakı nümayəndəsi
Dünən, 17:53 |
|
|
|
| • Bu dəfə “Maqsud İbrahimbəyov Mərkəzi”ndən 75 min alacaqlar – Çarçarovlar “iş başında”
Dünən, 17:50 |
|
|
|
|
