“Monro doktrinası” yenidən canlanır - İNCƏLƏMƏ
Tarix: 10-01-2024, 11:53 | Çap et
ABŞ-ın keçmiş prezidentlərindən Ceyms Monronun adını daşıyan “Monro doktrinası” 1823-cu ildə qəbul olunub. Həmin doktrinanın 200 ili tamam oldu. Konqresin vaxtililə təsdiq etdiyi bu doktrina Avropa müstəmləkəçiliyinin Şimali və Cənubi Ameika qitələrindən uzaqlaşdırılması mahiyyətini daşıyırdı. “Monro doktrinası” əsasən Cənubi Amerikada müstəmləkələri olan İspaniyanı hədəf seçmişdi. “Monro doktrinası”nda dünyanın Amerika və Avropa sistemlərinə bölünməsi prinsipi elan edilir, ABŞ-nin Avropanın daxili işlərinə qarışmayacağına təminat verilir, eyni zamanda Avropadan Amerika qitəsi dövlətlərinin daxili işlərinə qarışmamaq tələb olunurdu. “Monro doktrinası” Qərb yarımkürəsində ABŞ-nin nüfuz dairəsini genişləndirmək imkanını artırırdı.
Vaşinqton “Monro doktrinası”ndan faktiki Birinci Dünya müharibəsi illərində imtina etdi və Avopada başlayan müharibədə iştirak etdi. ABŞ bu müharibədən sonra yenidən Avropadakı toqquşmalardan uzaq qalmağa çalışsa da, Vaşinqton İkinci Dünya müharibəsindən də kənarda qala bilmədi. Çünki Yaponiyanın ABŞ-ın hərbi bazasına hücumu Vaşinqtona başqa seçim qoymadı. ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Tramp “Monro doktrinası”nı dəstəkləyirdi. O Ağ Evə sahiblik etdiyi illərdə hesab edirdi ki, ABŞ yaxın ərazidəki problemlərin həlli ilə məşğul olmalıdır. Misal üçün Tramp üçün Meksika ilə sərhəddə divar inşa etmək digər qlobal məsələlərdən öndə gəlirdi.
Buna baxmayaraq, ABŞ-ın siyasi və ekspert dairələri “Monro doktrinası”nın mahiyyətini itirdiyi qənaətindədirlər. Bu mərkəzlər ABŞ-ın dünyadakı gücünün qorunması üçün aktivliyini azaltmamasını bildirirlər. Misal üçün “Monro doktrinası”na görə ABŞ nə Rusiya ilə savaşan Ukraynaya, nə də “Həmasla” mübarizəni davam etdirən İsrailə dəstək verməliydi. Ancaq Vaşinton belə etsəydi, beynəlxalq aləmin əsas problemlərindən kənarda qalacaq. Bu halda isə beynəlxalq aləmdəki liderlik ABŞ-ın rəqibləri Rusiya və Çinin əlinə keçəcək. Bu isə ABŞ-ın təhlükəsizlik maraqlarına ziddir.
Çin nəinki Avrasiya bölgəsində və Afrikada fəallığını artırıb, Cənubi Amerika ölkələri ilə də sıx əlaqələr qurub. Bunun özü “Monro doktrinası”nın prinsiplərinə ziddir. Çünki həmin doktrinaya görə Çin Cənubi Amerikadan uzaq saxlanılmalıdır. Halbuki, “Monro doktrinası” qəbul edəndə Çinin nə vaxtsa güclü dövlət olacağı və Cənubi Amerika qitəsinə nüfuz edəcəyi kimsənin ağlına gəlməzdi. Vaşinqton üçün problem ondadır ki, Cənubi Amerikanın bir sıra ölkəsi Çinlə tərəfdaşlığa can atır. Misal üçün Cənubi Amerikanın əsas ölkələrindən biri Braziliya Çinlə birgə BRİCS (Braziliya, Rusiya, Hindistan, Çin və Cənubi Afrika Respublikası) təşkilatının üzvüdür.
Bu arada, Rusiya və Çindəki ekspertlər iki ölkənin oxşar “Monro doktrinası”nın hazırlanması təklifini irəli sürüblər. Moskva və Pekində irəli sürülən “doktrinaya” görə ABŞ-ın Avrasiya bölgəsindəki fəallığının azaldılmasına çalışılmalıdır. Bu “doktrinaya” görə ABŞ Avrasiya ölkələrinin bir çoxunda hərbi bazalarını qapatmalıdır. Aydındır ki, bu “doktrinanın” reallaşması ehtimalı azdır. ABŞ Avrasiya bölgəsini tərk etməyəcək.
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi
dia-az.life
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Avropa yeni enerji böhranı ilə üzləşib - “Bloomberg”
Bu gün, 15:35 |
|
|
|
| • Aptek müdürü işçisini vəhşicəsinə döydü - DİN araşdırma aparır (VİDEO)
Bu gün, 15:33 |
|
|
|
| • Ermənistana silah daşınır – MN narahatdır, çağırış etdi
Bu gün, 15:22 |
|
|
|
| • Fidanın mesajı təşviş doğurdu – Qoşunlar ora girib, əgər çıxarılmasa…
Bu gün, 13:42 |
|
|
|
| • Dünya Azərbaycanın uğurlu liderlik bacarığının bir daha şahidi oldu - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 13:40 |
|
|
|
| • Bakıda 300 milyard razılaşdırıldı: Amma Leyen və Berbok… - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 13:37 |
|
|
|
| • Qaynı arvadının ölümünə səbəb olan plastik cərrahla bağlı növbəti şikayət - VİDEO
Bu gün, 13:33 |
|
|
|
| • Rusiya nüvə doktrinasını buna görə yenilədi - Peskov
Bu gün, 12:42 |
|
|
|
| • Kənd sakininin 25 manatlıq internetə ehtiyacı varmı? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 12:40 |
|
|
|
| • Kim Çen In Rusiyaya səfər edə bilər
Bu gün, 12:34 |
|
|
|
| • Göyçayda daha bir MƏMUR HARINLIĞI... - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 12:31 |
|
|
|
| • Sizdə bu hallar varsa Şopoqoliksiniz - AÇIQLAMA
Bu gün, 12:21 |
|
|
|
| • Rusiya-Ukrayna müharibəsində son durum açıqlandı - “Reuters“
Bu gün, 12:17 |
|
|
|
| • Ermənistandan Fransaya xəyanət kimi qərar - konyak yalanı
Bu gün, 12:14 |
|
|
|
| • Tramp bu qadını nazir təyin edir
Bu gün, 11:39 |
|
|
|
| • Məmur biznesinin iflic etdiyi sahələrdə orta və kiçik sahibkarlıq can verir... - İnhisar, cərimələr, pul qıtlığı...
Bu gün, 11:37 |
|
|
|
| • İqlim sammitinin qapanışı nədən ləngiyirdi? – Mübahisəli məsələ
Bu gün, 11:34 |
|
|
|
| • Nəcməddin Sadıqovun YEYİNTİ ORTAQLARI... - İttihamı qəbul etmirlər, amma...
Bu gün, 11:08 |
|
|
|
| • Dövlət Ehtiyatları Agentliyi auditini bu şirkətə - HƏVALƏ ETDİ
Bu gün, 11:02 |
|
|
|
| • Ermənistanla münasibətimiz problemlidir - Rusiya səfirindən etiraf
Bu gün, 10:57 |
|
|
|
| • Prezidentin köməkçisi Almaniya xarici işlər nazirinin Azərbaycana qarşı ittihamlarını qəbuledilməz adlandırıb - ETİRAZ
Bu gün, 10:39 |
|
|
|
| • Naxçıvanda yeni həbslər... GÖZLƏNİLİR...
Bu gün, 10:37 |
|
|
|
| • Bakıya “hücum”a cavab verildi - 3 hədəf var, oranı istəyirlər
Bu gün, 10:28 |
|
|
|
| • Paşinyanın Bakıya bu “güzəşti” hiylədir – Moskvadan baxış
Bu gün, 10:24 |
|
|
|
| • İlin sonuna qədər sülh sazişinin imzalanması mümkündür - ƏGƏR...
Bu gün, 10:21 |
|
|
|
| • COP29-da tarixi nailiyyət: Bakı 1,3 trilyon dollarlıq yeni iqlim maliyyəsini hədəf seçib
Bu gün, 03:58 |
|
|
|
| • COP29-da illik iqlim maliyyələşməsi üçün 300 milyard dollar təsdiqlənib
Bu gün, 03:56 |
|
|
|
| • Avropa çətin vəziyyətdə: “Rusiya qazının idxalı azalsa…” - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 03:02 |
|
|
|
| • "Ərə sahib olmaq super bir hissdir..."
Bu gün, 02:55 |
|
|
|
| • Cavid İsmayılzadənin "əli uzandı" - İLGİNC
Bu gün, 02:52 |
|
|
|
| • Azərbaycan Cənubi Qafqazın ən təhlükəsiz ölkəsidir - FAKT BUDUR!
Bu gün, 02:45 |
|
|
|
| • "Daha fundamental əsərlər yazılmalı, filmlər çəkilməlidir"
Bu gün, 02:42 |
|
|
|
| • Dövlət qurumu 1,1 milyon manatlıq geyimləri - BU ŞİRKƏTDƏN ALDI
Bu gün, 02:30 |
|
|
|
| • Avropa İttifaqı sülhə mane olur - Çirkin "binokl diplomatiyası"...
Bu gün, 02:29 |
|
|
|
| • Azərbaycanda logistika şirkəti - LƏĞV OLUNUR
Bu gün, 00:05 |
|
|
|
| • "Səbail Market" fəaliyyətini dayandırdı
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
| • Nadir Qafarzadə Rusiyada torpaq sahəsi alıb? - AÇIQLAMA
Dünən, 17:22 |
|
|
|
| • Çavuşoğlunu Bakıya gətirən mühüm səbəb: - Qərbi Azərbaycanla bağlı nə baş verir?
Dünən, 17:15 |
|
|
|
| • Bir dəfəlik, yoxsa birdəfəlik sülh? - Bahəddin Həzi yazır...
Dünən, 15:02 |
|
|
|
| • Qloballaşan savaş: “Üçüncü Dünya müharibəsi başlayıb, sadəcə...” - GÖRÜNƏNİ BUDUR
Dünən, 15:00 |
|
|
|
| • Dəb indiki xoşbəxtlikdir, dəyər sonrakı peşmanlıq! - Aqşin Yenisey
Dünən, 14:58 |
|
|
|
| • Tramp Viktor Orbana zəng etdi
Dünən, 14:06 |
|
|
|
| • “Kişi kimi uduzmaq lazımdır, dovşan kimi yox” - Zaur Axundovdan yığmaya sərt tənqid
Dünən, 13:57 |
|
|
|
| • "Ermənistan Azərbaycanın haqlı gözləntilərinə cavab versə..." - Ekspert
Dünən, 13:52 |
|
|
|
| • Azərbaycanın tanınmış jurnalistini maşın vurdu: Xəstəxanaya aparıldı - FOTO
Dünən, 13:50 |
|
|
|
| • “Kişi müğənnilər də plastik etdirir, övladları onlardan utanır...” - Əməkdar artist
Dünən, 13:17 |
|
|
|
| • Laçında baş verən zəlzələ Ermənistanda da hiss olunub - YENİLƏNDİ
Dünən, 13:12 |
|
|
|
| • Ermənistanda sülh deyənlərə həbsxana GÖSTƏRİLİR - Görünəni odur ki...
Dünən, 13:11 |
|
|
|
| • Xanlar Fətiyev Tərtər rayonunun Azad Qaraqoyunlu kəndində vətəndaşları qəbul edib
Dünən, 13:03 |
|
|
|
| • Azərbaycanlı diplomat 70 kq qızılı haradan alıb? – Diqqətçəkən detal
Dünən, 12:58 |
|
|
|
|
