YAP İQTİDARI ÜÇÜN SOS!!!
Tarix: 5-01-2012, 16:13 | Çap et
 HAKİMİYYƏTİN QƏRBDƏKİ ENERJİ PULLARI RİSQ ALTINDADIR
2012-ci il İran ətrafında halqanın daha da daralmasıyla başladı.
İranın hərbi dəniz qüvvələri yanvarın 2-də Bəsrə körfəzinin Hörmüz boğazına yaxın ərazisində 10 günlük hərbi təlimlərə start verib. Təlimlərdə 200 kilometr məsafədəki hədəfi vurma qabiliyyətinə malik yeni raket sınaqdan keçirilib. Təlimlərə komandanlıq edən iranlı general Mahmud Musəvi orta və yaxın məsafəli raketlərdən fərqli olaraq yeni raketin uzaq məsafədəki hədəfləri vura biləcəyini deyib. Təlimlər sırasında İranın başqa raketləri də sınaqdan keçirəcəyi bildirilib.
İranın nədən Hörmüz boğazına yaxın ərazidə hərbi təlimlərə başlaması və yeni raketləri sınaqdan keçirməsinin səbəbi bir az sonra bəlli oldu. Tehran ABŞ hərbi gəmilərinin Hörmüz boğazına yaxınlaşacağı və Bəsrə körfəzinə daxil olacağı halda cavab addımları atacağını açıqlayıb. Açıqlamanın sonrakı hissəsində isə deyilir ki, Qərb İran neftinin ixracatına qadağa qoyarsa, Hörmüz boğazı üzərindən daşınan neft ixracatını əngəlləyəcək. Məsələ burasındadır ki, dünyada satılan neftin 40 faizi dünya bazarlarına məhz Hörmüz boğazı üzərindən daşınır. Bu boğazdan neftin daşınmasının əngəllənməsi dünyada neftin qiymətlərinin sürətlə artmasına gətirib çıxararaq, onsuz da ağır iqtisadi tənəzzül içərisində olan Qərb ölkələrinə yeni başağrısı yaradacaq.
Buna baxmayaraq, İranın hədələrini həyata keçirməsi problematikdir. Birincisi, ABŞ-ın hərbi gəmiləri hər zaman Bəsrə körfəzindən və Hörmüz boğazından keçid kimi istifadə edir və İran indiyənə qədər bunu əngəlləyə bilməyib. İkincisi, ABŞ hərbi gəmilərini bölgəyə çağıran ölkələr var. ABŞ-ın beşinci dəniz donanması Bəhreyndə qərarlaşıb. Bəsrə körfəzinin digər ərəb ölkələri də ABŞ-ın bu bölgədə hərbi varlığından məmnundurlar. Çünki, həmin dövlətlər bu yolla İranın bölgədəki hegemonluğunu neytrallaşdırmış olurlar. Odur ki, İranın ABŞ-ın bölgədəki maraqlarına qarşı ata biləcəyi addım Tehranı avtomatik şəkildə sahil ölkələri ilə də qarş-qarşıya qoyacaq.
Vaşinqton İranın hədələrindən çəkinən deyil. Əksinə ABŞ prezidenti Barak Obama İranın maliyyə sektoru və Mərkəzi Bankına qarşı sanksiyanın tətbiq edilməsi haqqında qanun layihəsini imzalayıb. Bu qanuna görə, İranın maliyyə insitutları və Mərkəzi Bankı ilə əməkdaşlıq edən dünyadakı bütün strukturlar ABŞ-ın qara siyahısına düşəcək. Avropa Birliyi də yanvar ayında eyni addımı atmağı planlaşdırır. Başqa sözlə, İranın Mərkəzi Bankı ilə əməkdaşlıq edən banklar və digər maliyyə mərkəzləri ABŞ-ın müvafiq strukturları ilə əməkdaşlıq edə bilməcəyəklər.
İran neft ixracatından gəlirin önəmli hissəsini Mərkəzi Bank vasitəsilə əldə edir. Bu banka qarşı sanksiyaların tətbiqi o deməkdir ki, İran neft ixracatında böyük problemlərlə üzləşəcək. İran iqtisadiyyatı və büdcəsi isə bütövlükdə neft satışı üzərində formalaşıb. Təsadüfi deyil ki, İranda 2012-ci ilin ilk günlərindən inflyasiya artıb, bu da insanların alıcılıq qabiliyyətinin xeyli zəifləməsinə yol açıb.
Beləliklə, 2012-nin Qərb-İran qarşıdurmasında bəlkə də həlledici il olacağını söyləmək mümkündür. Tehranın yeganı müttəfiqi olan Suriya rejimi ağır günlərini yaşayır, Qərbin siyasi və iqtisadi sanksiyaları genişlənir, üstəgəl də İranın içində qütbləşmə dərinləşir.
Rəsmi Bakı üçün Qərb-İran qarşıdurmasından kənarda qalmaq getdikcə çətinləşir. Doğrudur, Bakı Qərbin İrana qarşı mümkün hərbi əməliyyatlarında yer almayacağını və qonşusuna qarşı torpaqlarından istifadəyə icazə verilməyəcəyini dəfələrlə bəyan edib. Ancaq söhbət yalnız hərbi əməliyyatlardan getmir. Məlumdur ki, İran Mərkəzi Bankı Azərbaycanda bəzi maliyyə işləri həyata keçirir. Azərbaycanlı nazir-oliqarxlara məxsus bəzi özəl bankların da İranla maliyyə əlaqələri haqqında məlumatlar ara-sıra mətbuata sızır.
Rəsmi Bakı ABŞ-ın sanksiyaları ilə üzləşməmək üçün böyük ehtimalla İranın maliyyə institutları ilə rəsmi və qeyri-rəsmi bütün əlaqələrini kəsmək məcburiyyətində qalacaq. Azərbaycanın neft və qaz satışından əldə etdiyi gəlirlərin əhəmiyyətli hissəsi Qərb banklarında yerləşdirilib. Ona görə də bu maliyyə resurslarını risq altında saxlamamaq üçün İranla maliyyə əməkdaşlığına göz gəzdiriləcək. Digər tərəfdən BTM Təhlükəsizlik Şurasının yaxın həftələrdə ilk müzakirə edəcək mövzulardan biri İran olacaq. Demək, Təhlükəsizlik Şurasının yeni üzvü kimi Azərbaycan bu müzakirədən və sanksiyaların tətbiqi ilə bağlı mümkün səsvermədən də kənarda qala bilməyəcək.
“Atlas” Siyasi Araşdırmalar Mərkəzi
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Şəhid atası "Leyla Medical"ı məhkəməyə verdi - Təzminat tələb edir
Bu gün, 21:28 |
|
|
|
| • Trampın qələbəsindən sonra Rusiya Makronu ələ saldı
Bu gün, 21:25 |
|
|
|
| • Bu uşaqlara 6 min manat veriləcək - Deputatdan ŞAD XƏBƏR
Bu gün, 21:01 |
|
|
|
| • Kritik müzakirə başladı: İsrail dəyişiklik edib - İran üçün Bakıda tarixi fürsət
Bu gün, 20:55 |
|
|
|
| • Vəzifəli şəxs qəzada ölmüşdü: Ailəsi 1 milyon tələb edir - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 20:49 |
|
|
|
| • "Yuxuda da, yatanda da, səhnələrində də Elza sayaqlayırlar..."
Bu gün, 19:50 |
|
|
|
| • Futbolumuzu “neft iynəsi”ndən necə ayırmaq olar? – AFFA-nı xilas planı haqda təklif
Bu gün, 19:47 |
|
|
|
| • Bakı və İrəvana təzyiq etməmişik, Tiflislə də... - Lavrov
Bu gün, 19:44 |
|
|
|
| • Paşinyanın sülh müqaviləsini yubatmasının İLGİNC PƏRDƏARXASI
Bu gün, 19:10 |
|
|
|
| • BU NƏDİ BELƏ: Bu ünvanda onlarla şirkət qeydiyyata alındı – Riskli vergi ödəyicisi hesab olunurlar
Bu gün, 19:02 |
|
|
|
| • Ağstafanın icra başçısı ölkədən gizli pul çıxaran şirkətlə anlaşıb - ŞOK FAKT
Bu gün, 19:00 |
|
|
|
| • "Seçki müharibələri" - Və ya siyasi təhlükəsizliyə təhdidlər hardan qaynaqlanır?
Bu gün, 18:58 |
|
|
|
| • "Paşinyanın imzasına etibar etmək olmaz" - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 18:57 |
|
|
|
| • Trampın andiçmə mərasimi nə vaxt olacaq? - “USA Today”
Bu gün, 18:48 |
|
|
|
| • Prezident İlham Əliyevin Qırğızıstana səfəri başa çatıb
Bu gün, 18:37 |
|
|
|
| • İmişi Şəkər Zavodunda nə baş verir: ÖZBAŞINALIQ, KORRUPSİYA, DƏLƏDUZLUQ - VİDEOMÜRACİƏT
Bu gün, 18:28 |
|
|
|
| • Nazirə məxsu olduğu deyilən şirkətdən əmlak tələb edilir - ÇƏKİŞMƏ
Bu gün, 18:25 |
|
|
|
| • Azərbaycanda bahalı maşın nömrələrini bu şəxslər alır - ŞƏRH
Bu gün, 18:21 |
|
|
|
| • Rusiya NATO ilə dialoqa hazırdır, lakin təcavüzə dözməyəcək - Lavrov
Bu gün, 18:18 |
|
|
|
| • Paşinyan nəzarəti itirir, komandası parçalanır – Köçəryan
Bu gün, 18:05 |
|
|
|
| • "Yarımsaatlıq rayon toylarına 4 min manata gedirəm"
Bu gün, 18:02 |
|
|
|
| • Tramp onlardan qisas alacaq, uzun siyahı var - “Politiko”
Bu gün, 18:00 |
|
|
|
| • Lirə Trampın qələbəsindən “ilhamlanır” – Bu gün dollara qarşı bahalaşan yeganə valyutadır
Bu gün, 17:59 |
|
|
|
| • Şlyapa Zahid: Vicdanı olmayan adamlar adıma kredit götürüb mənimsəyiblər - MƏHKƏMƏ
Bu gün, 17:54 |
|
|
|
| • "Elə məhəllələr, məscidlər, pirlər var ki, suyu, yolu yoxdur... - Pulu bu problemlərin həllinə xərcləmək daha əlverişli olar"
Bu gün, 17:48 |
|
|
|
| • Amerikalılar Trampa “hə” dedilər: Sürpriz, yoxsa gözlənilən nəticə? - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 17:46 |
|
|
|
| • Müəllimin ölümünə səbəb qəbulda əsəbiləşməsi olub? - MÜCƏRRƏD CAVAB
Bu gün, 17:44 |
|
|
|
| • “Trump Media”nın səhmləri 60% bahalaşdı - DETALLAR
Bu gün, 17:27 |
|
|
|
| • Küçədə üşüyən dizayner "Şərq-Qərb Təbabət" Klinikasından oğurluq etdi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 17:25 |
|
|
|
| • ”Ermənistan böyük güclərin dəhlizinə çevrilə bilər” - Vigen Akopyan
Bu gün, 17:20 |
|
|
|
| • AQTA-nın dönərlə bağlı YENİ TƏLƏBLƏRİ – Keyfiyyətin artması qiymətə TƏSİR edəcəkmi?
Bu gün, 17:19 |
|
|
|
| • "Azərkontrakt"ın ləğvi qazın qiymətinə təsir etməyəcək - AKTUAL
Bu gün, 17:13 |
|
|
|
| • "Səhiyyə Nazirliyi və TƏBİB arasında səlahiyyət mübarizəsi var" - GÖRÜNƏNİ BUDUR
Bu gün, 17:05 |
|
|
|
| • Gənc jurnalist vəfat etdi - FOTO
Bu gün, 17:04 |
|
|
|
| • Trampın vədi İranı qorxutdu – SEPAH-dan hədə gəldi
Bu gün, 17:01 |
|
|
|
| • Ukraynanın dərman şirkəti Azərbaycan bazarına daxil olub
Bu gün, 16:58 |
|
|
|
| • “Azərdövlətlayihə” Baş Layihə İnstitutu satınalmalarda qanunlara neçə faiz əməl edir - İTTİHAM VAR...
Bu gün, 16:52 |
|
|
|
| • Rusiyaya qarşı döyüşən erməni əsir düşdü - FOTO
Bu gün, 16:48 |
|
|
|
| • Naxçıvanda xadimələrdən pul tutulması iddialarına CAVAB GƏLDİ
Bu gün, 16:46 |
|
|
|
| • ABŞ seçkiləri Paşinyanın siyasətinin iflasını tamamilə üzə çıxardı - Suren Surenyants
Bu gün, 16:44 |
|
|
|
| • Həbsdə olan MN-nin vəzifəli şəxsi 700 min manata yaxın dəymiş ziyanla bağlı pul ödəyib - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 16:42 |
|
|
|
| • Polis Akademiyasının keçmiş rəisi vəkil olub - FOTO
Bu gün, 16:36 |
|
|
|
| • Təkcə Bakıdakı obyektlərinin icarəsindən milyondan artıq qazanır - İSPANİYADAN SONRA AZƏRBAYCAN PROKURORLUĞU DA HƏRƏKƏTƏ KEÇMƏLİDİR!
Bu gün, 16:34 |
|
|
|
| • Şagird və tələbələri “tor”a salan TƏHLÜKƏ – Bu ərazilərdəki siqaret köşkləri LƏĞV OLUNUR?
Bu gün, 16:32 |
|
|
|
| • Bəzi Dairə Seçki Komissiyalarının tərkibində dəyişiklik olub - QƏRAR
Bu gün, 16:30 |
|
|
|
| • Ülvi Quliyev vətəndaşları qəbul etdi - FOTOLAR
Bu gün, 16:27 |
|
|
|
| • Səhiyyə Nazirliyinə ard-arda zərbə: Tender komissiyasına 3 illik qadağa qoyuldu - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 16:21 |
|
|
|
| • Azərbaycanla sülh müqaviləsi imzalamağa yaxınıq - Erməni nazir
Bu gün, 16:19 |
|
|
|
| • MBBİ-də “8 noyabr-Zəfər Günü”nə həsr olunmuş tədbir keçirilib - FOTO
Bu gün, 16:09 |
|
|
|
| • Bələdiyyə seçkilərinin yanvarın 25-dən sonra keçirilməsi daha məqsədəuyğundur - MSK sədri
Bu gün, 16:08 |
|
|
|
|
