Fındıqçının qırbasanlığı
18-12-2015, 11:22
“Regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”nın gətirdiyi uğurlardan biri, bəlkə də elə birincisi ölkə infrastrukturunun yenidən, müasir dövrün tələblərinə uyğun olaraq qurulmasıdır. Son vaxtlar hətta yerli əhəmiyyətli, kənddaxili yollar belə asfaltlanır, ən ucqar yaşayış məntəqələrinə rahat gediş-gəliş təmin olunur. Amma bircə Bəhrəmtəpə-Biləsuvar avtomobil yolunun yenidən qurulması işi sanki tilsimə düşüb.
Azərbaycanda avtomobil yollarının ümumi uzunluğu 18 946 kilometrdir. Onun 1 915 kilometri beynəlxalq, 2 716 kilometri respublika əhəmiyyətli magistral, qalan 14 315 kilometri isə yerli əhəmiyyətlidir. Nəqliyyat Nazirliyi hələ 2012-ci ildə bəyan etmişdi ki, həmin ilin sonunadək magistral yolların tikintisi və yenidən qurulması işləri tam başa çatdırılacaq. O zaman yol-nəqliyyat kompleksi üzrə tədbirlərin icrasına ümumilikdə 8,2 milyard manat vəsait sərf olunduğu da açıqlanmışdı. Ondan sonra çox milyardlar “əriyib”, çox hesabatlar olub, amma bu yolun çəkilişi tam başa çatmaq bilmir ki, bilmir.
Bəhramtəpə-Biləsuvar magistral avtomobil yolu ölkənin Cənub bölgəsini Mərkəzi Aran rayonları, Gəncə, Bakı, Mingəçevir və digər iri şəhərlərlə birləşdirən, Azərbaycanın İranla sərhəd-keçid məntəqələrindən birinə çıxışı təmin edən əsas avtomobil yollarındandır. Yolun kənarında Cəbrayıl rayonundan olan 18 262 nəfər məcburi köçkün üçün 11 qəsəbə salınıb.
Ətraf yerlərdən “Azersun holding”in Biləsuvar rayonu ərazisində yerləşən kənd təsərrüfatı müəssisəsi və konserv zavodunda işləyən minlərlə adam bu yolla işə gedib-gəlir. Hər gün sərnişin daşıyan şəhərlərarası marşrut avtobusları da daxil yüzlərlə nəqliyyat vasitəsi, aralarında xarici ölkə vətəndaşları da olan minlərlə adam bu yoldan keçib gedir. Amma necə?
İsti və quraqlıq vaxtlarda havaya toz dumanı qalxır, yağıntılı günlərdə yol üstündə gölməçələr yaranır. “Sinəsindəki” dağılmış asfalt örtüyünü, batıq və qabarıqları görəndə adama elə gəlir ki, sanki bu ərazidən ağır hərbi texnikalar keçib, bombalar, minalar partlayıb. Lap İraq, Suriya, Əfqanıstan yollarında olduğu kimi..
2011-ci ilin sentyabrında güclü yağışdan sonra bu yolun 28-ci kilometrliyində 500-dən çox avtomobil palçıqda batıb qalmışdı. Həmin maşınların böyuk hissəsi Cəbrayıl və Biləsuvar rayonlarının yol istismar idarələri, habelə yolun təmirinə məsul “Azərstar” Məhdud Məsuliyətli Cəmiyyətə məxsus texnikaların köməyi ilə yedəyə alınaraq çıxarılmışdı. Xilasetmə (əgər belə demək mümkündürsə) işləri bir sutkadan artıq vaxt aparmışdı. Olduqca utanverici, eyni zamanda, cavabdeh qurumların məsuliyyətsiz hərəkətini göstərən bir vəziyyət idi: yolu hərəkət üçün açıq saxla, bu qədər maşın əkin üçün şumlanmış sahədəki kimi batsın, içərisində uşaq, ahıl yaşlı, xəstə olan mindən çox adam saatlarla çöllü-biyabanda qalsın!..
O zaman “Azərstar” MMC-nin iş icraçısı İlham Məmmədov yolun avtomobillərin hərəkəti uçun tam yararsız vəziyyətdə olduğunu bildirmiş və təmirə başlamaq üçün bu hərəkətin dayandırılmasını vacib sayırdı: “Yol kəsilməsə, bu yolu işləmək mümkun deyil. Çunki qıraq da bataqlıqdır, sudur.”
Amma o vaxtdan bəri bu yolda nə hərəkət dayandırılıb, nə də təmir-bərpa işləri başa çatdırılıb. Ötən illər ərzində yol tikintisi və bərpasına müxtəlif şirkətlər cəlb edildiyindən, hazırkı vaxtda bu işlərin kimin öhdəsində olmağı da məlum deyil. Ən pisi odur ki, bəzən bu işlər yol tikintisi üzrə ixtisaslaşmamış müəssisələrə tapşırılıb. İnternetdə verdiyimiz axtarışdan sonra bizə məlum oldu ki, elə bir az əvvəl adını çəkdiyimiz “Azərstar” MMC Zaqatala şəhərində yerləşir və fındıq ləpəsi istehsalı ilə məşğuldur. Çox fikirləşdik, nə Zaqatala ilə Biləsuvar arasında bir yaxınlıq, nə də asfaltla fındığın uyğunluğunu tapa bildik...
Böyük layihələrin icrasında obyektiv səbəblər üzündən ləngimə yaranması başadüşüləndir. Bəzən ortaya əvvəlcədən nəzərdə tutulmayan işlər də çıxır- bunu da bilirik. Amma Bəhrəmtəpə-Biləsuvar yolunun yenidən qurulması ilə bağlı ən şübhəli məqam dövlət orqanlarının hesabatlarında ziddiyyətli və yalan məlumatların yer almağıdır. Bu məlumatlar nəinki reallıqla, heç bir-birləri ilə də uzlaşmır.
2012-ci il üzrə dövlət əsaslı vəsait qoyuluşunun bölgüsündə sözügedən yola 5 milyon manat ayrılması nəzərdə tutulmuşdu. Amma bir il sonra məlum olur ki, bu vəsait ya ayrılmayıb, ya da təyinatı üzrə xərclənməyib. İmişli rayonunun Aranlı kəndinin bir qrup sakininin şikayətinə 2013-cü ilin sentyabrında “Azəryolservis” ASC-nin sədr müavini Vaqif Hacıyev bu məzmunda cavab verib: “Məlumat üçün bildiririk ki, uzunluğu 62 kilometr olan respublika əhəmiyyətli Bəhrəmtəpə-Biləsuvar avtomobil yolunun yenidən qurulması üçün layihə-smeta sənədləri hazırlanır. Eyni zamanda, tikinti işləri və maliyyə vəsaitinin ayrılması ilə əlaqədar beynəlxalq qurumlarla razılaşma işləri aparılır”.
“Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”nda (2009-2013-cü illər üzrə) ölkə əhəmiyyətli rayonlararası avtomobil yollarının əsaslı təmiri nəzərdə tutulmuşdu. Sənəddəki tədbirlərin icra vəziyyəti barədə Biləsuvar rayon İcra Hakimiyyəti belə bir məlumat yayıb: “2013-cü ildə Bəhramtəpə-Biləsuvar magistral avtomobil yolunda 30 km tikinti işləri aparılıb və asfaltlaşdırılıb. Hazırda yol-tikinti işləri davam etdirilir”.
Bu iki açıqlamanı özünüz müqayisə edin: “Azəryolservis” deyir ki, yolun heç layihəsi hazır deyil və maliyyə mənbəyi yoxdur, Biləsuvar RİH isə həmin vaxt yolun təxminən yarısını asfaltladığını bildirir. Yazının əvvəlində isə qeyd etmişdik ki, Nəqliyyat Nazirliyi 2012-ci ilin sonunadək magistral yollarda tikinti və yenidənqurma işlərinin tam başa çatdırılacağını açıqlamışdı. Bundan sonra dövlət başçısının iştirakı ilə keçirilən müşavirədə nəqliyyat naziri Ziya Məmmədov Bəhrəmtəpə-Biləsuvar yolunun müasir tələblər səviyəsində yenidən qurulduğunu səsləndirmişdi. Adam az qala şübhəyə düşür: bəlkə Bəhrəmtəpədən Biləsuvara yeni avtomobil yolu çəkilib, bundan heç kəs xəbər tutmayıb?!..
Ümid edirik ki, əlaqədar təşkilatlar nəhayət bu yol barədə ciddi düşünəcəklər. Ola bilsin ki, kimsə bu işi yarıtmaz yerinə yetirib, mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarını aldadıb. Amma ortaya çıxan yalançı hesabatlar dövlət orqanlarına ictimai etimadı azaldır. Biz öz qeydlərimizi və bu yoldan çəkdiyimiz bir neçə fotoşəkli təqdim edirik. Tam “mənzərəni” müşahidə etmək üçün gərək bu yoldan keçib-gedəsən... infom.az
Geri qayıt