Bir neçə gün əvvəl bir cüt gənc israilli Ramat Qanda İran kəşfiyyat xidmətlərində işləmək ittihamı ilə həbs edilib. Bu, son 6 ayda israilli gənclərin ələ alınması ilə bağlı ikinci hadisədir.
Baş Təhlükəsizlik Xidməti (“Şin Bet”) həyəcan təbili çalır: Tehran “cadugər ovu”nu təhrik edərək İsrail cəmiyyətini parçalamağa çalışır. Eyni zamanda, İran kəşfiyyatı getdikcə daha çox nə İran rejiminə, nə də Fələstinə rəğbət bəsləməyən və yalnız maddi motivasiyaya malik olanlara diqqət yetirir.
Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Regnum” yazıb.
Rusiya nəşrinin təhlilində qeyd olunur:
“Ramat Qan hadisəsi” əvvəlki casus qalmaqalından cəmi 3 ay sonra baş verib: 2024-cü ilin iyulunda “Şin Bet” İran kəşfiyyat xidmətləri tərəfindən işə götürüldüyü iddia edilən 21 yaşlı israillini saxlayıb.
Agentə Təl-Əvivdə təxribat xarakterli reklamlar yerləşdirmək, sığınacaqlar yaratmaq, həmçinin, kəsilmiş heyvan başlarını İran müxaliflərinin qapısına qoymaqla “psixoloji əməliyyatlar aparmaq” tapşırılıb.
Bundan əvvəl, son 1 ildə İsrail kəşfiyyat xidmətləri ölkənin müxtəlif bölgələrində daha on oxşar əməliyyatı dayandırıb.
Bütün hallarda işə qəbul prosesi eyni idi: internetdə saxta istifadəçi ilə qısa söhbətdən sonra agentlər ilk tapşırıqlarını və kriptovalyutada mükafat vədini aldılar. Eyni zamanda, təxribat törədənlərin əvvəllər anti-İsrail əhval-ruhiyyəsinə malik olduqları məlum deyil və öz etiraflarına görə, bu cinayəti asan pul qazanmaq istəkləri ilə törədiblər.
Üstəlik, Tehran ən azı bir neçə dəfə İsraildəki iranlı mühacirlərdən “incə casusluq” üçün istifadə edib. Özlərini gələcək mühacirlər kimi təqdim edən İran təhlükəsizlik qüvvələri inandırıcı həmsöhbətlərdən (əsasən qadınlardan) İsraildə mühüm infrastrukturun yeri, fövqəladə hallar barədə xəbərdarlıq sisteminin işləməsi, eləcə də gələcək hücumlar üçün faydalı ola biləcək digər məlumatlar alıb. Bu mənada Tehran kütləvi effekt yaratmaq üçün əməliyyatçıların keyfiyyətinə deyil, onların kəmiyyətinə diqqət yetirərək “yüzlərlə piyada” taktikasına əməl edir. Eyni zamanda, agentlərə heç bir super tapşırıq verilmir.
“Şin Bet”, görünür, problemə necə cavab vermək üçün hələ bir reseptə sahib deyil. Baş verənlər idarənin ənənəvi mövqeyindən kənara çıxır ki, Tehranın potensial agentləri Fələstinin tərəfdarları, gizli ünsürlər və kriminal aləmin nümayəndələri arasında axtarılmalıdır. Saxlanılan “piyadalar” bu kateqoriyaların heç birinə aid deyildi.
Vəziyyəti daha da mürəkkəbləşdirən budur ki, İran tərəfindən cəlb edilmiş bəzi agentlər təkcə İsrail müxalifətinə deyil, həm də milli təhlükəsizlik naziri İtamar Ben-Qvir kimi “şahinlərə” rəğbət bəsləyib, onların İrana rəğbət bəsləməsindən şübhələnmək çox çətindir.
“Vəzir”in gediş vaxtı
Təbii ki, İranın yalnız “100 piyada” taktikasına əməl etdiyini düşünmək olmaz. Tehran və Təl-Əviv qarşıdurması tarixində İran xüsusi xidmət orqanlarının həqiqətən də böyük fiqurları (“Vəzirlər” adlanan) “dövriyyəyə buraxdığı” və onların əlləri ilə nəinki İsrailin daxili vəziyyətinə təsir göstərdiyi kifayət qədər hallar var.
Bunların arasında, məsələn, Yitzhak Rabin hökumətində energetika naziri vəzifəsində çalışmış Qonen Seqevi xatırlayaq. 2012-ci ildə işə götürüləndə Seqev artıq təqaüdə çıxmış, lakin İsrailin siyasi və işgüzar dairələrində geniş əlaqələrini qoruyub saxlamışdı. Onlar Tehrana strateji hədəflər, təhlükəsizlik sistemlərinin inkişafındakı əsas dəyişikliklər, eləcə də parlament üzvləri də daxil olmaqla İsrail cəmiyyətindəki əhval-ruhiyyə haqqında təsdiqlənmiş məlumat almağa icazə veriblər.
Bundan əlavə, bəzi məlumatlara görə, keçmiş nazir öz səlahiyyətlərindən istifadə edərək “pərdə arxasında” İrana sadiq olan kiçik məmurların Xarici İşlər Nazirliyi və Energetika Nazirliyinə təyinatını təşviq və bununla da Tehranı İrana əlavə təsir vasitələri ilə təmin edib.
Eyni zamanda, Seqev uzun müddət Tehran üçün işi İsrailin Nigeriyadakı səfirliyində tibbi təcrübə ilə birləşdirərək şübhələrdən üstün qalıb. O, yalnız 2018-ci ildə məlumat verən şəbəkənin aşkarlanmasından sonra həbs edilib. Buna baxmayaraq, İsrail bu gün də fəaliyyətinin mənfi təsirini hiss etməkdədir.
Omri Qoren (2021-ci ildə həbs olunub), ovaxtkı müdafiə naziri Benni Qantzın yanında işləyən israilli təmizlikçi də xüsusi rol oynayıb. Qoren rəsmi mövqeyindən istifadə edərək İran kəşfiyyatçıları ilə fəal əlaqə saxlayıb və onlara nazirin şəxsi və ofis kompüterlərinə virus yerləşdirməkdə köməklik təklif edib.
Əməliyyatın (“Şin Bet”in rəsmi açıqlamalarına görə) pozulmasına baxmayaraq, həmin il iranlı hakerlər eyni taktikadan istifadə edərək İsrail Müdafiə Nazirliyinin məxfi məlumatlarına çıxış əldə edə biliblər. Bu onu göstərir ki, iranlıların həssas infrastruktura yaxın “ehtiyat podratçısı” var.
"Qoren işi" Qantza çiyin qayışlarına başa gəlməyə bilər, lakin bu, hökumət həmkarlarının nazirə olan etimadını bir qədər sarsıdıb. 2024-cü ildə, hadisədən bir neçə il sonra, İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu, dolayı yolla da olsa, unudulmuş qalmaqaldan istifadə edərək, Qantzı İrana qarşı qərarlar qəbul etməkdən tədricən kənarlaşdırıb.
Daxili mübarizə
İsraildə casus maniyası təkcə mətbuat tərəfindən deyil, həm də bloqerlər tərəfindən aktiv şəkildə qızışdırılır. Rəy liderləri fərziyyələr qurmağa və İranın ölkənin daxili işlərinə nüfuzunun dərinliyini qiymətləndirməyə can atırlar.
Eyni zamanda, İsrail hakimiyyəti əhalinin diqqətini casus qalmaqallarının təhlilindən yayındırmağa tələsmir. Əksinə, proseslərin təfərrüatları bir neçə saat ərzində ictimaiyyətə məlum olur.
İsrail hökumətinin də bu yolla öz problemlərini həll etdiyini istisna etmək olmaz. Məsələn, mühüm hissəsinin əsas hərəkətverici qüvvəsi məhz gənclər və tələbələr olan müxalifət partiyalarını parçalamaq.
Təcili ehtiyac yaranarsa, müxalifətçilərin kütləvi etirazlarını İran agentlərinin fəaliyyəti ilə əlaqələndirmək olar.
Bundan əlavə, Netanyahu üçün “piyadalar” problemi “Şin Bet” rəhbərliyinin hərəkətlərinə nəzarət baxımından da əlverişlidir. Əvvəllər departamentin rəhbəri Ronen Bar “7 Oktyabr”ın uğursuzluğuna görə məsuliyyət daşıyanlar arasında idi və yalnız Qəzzada aktiv vasitəçilik işi sayəsində özünü reabilitasiya edə bilmişdi.
Barın hərbi kabineti tərk edən Qantsa siyasi rəğbət bəslədiyini nəzərə alsaq, İsrailin baş naziri onu böyük siyasətdən kənarlaşdırmaq üçün geniş yayılmış İran agentlərindən istifadə edə bilər - əgər o, Qantsa yaxınlaşmağa çalışarsa.
Eyni zamanda, Netanyahu çətin ki, siyasi mübarizəsində “İran casusları” mövzusundan çox istifadə etsin. Baş nazir yaxşı xatırlayır ki, o, son seçkilərdə məhz özündən əvvəlkilərin əks-kəşfiyyat işində səriştəsizliyi haqqında tezisin köməyi ilə seçicilərin bir hissəsini özünə cəlb edə bilmişdi.
Çox güman ki, İran agentlərinin aktivləşdirilməsi İsrail xarici kəşfiyyatının İranda və ona dost olan ölkələrdə işini gücləndirmək üçün əsas kimi istifadə olunacaq.
