Mingəçevir şəhərində yaşayan bir qrup Çernobl əlili tərəfindən redaksiyamıza şikayət məktubu daxil olub. Məktubda Cernobl əlillərinə olunan haqsızlıqdan, məmur özbaşınalığından və Çernobl Əlillər Cəmiyyətinin saxta arayışları ilə ev və təqaüd alan bəzi şəxslərin adları açıqlanır. Bu müraciətdən sonra deyilən faktları daha ətraflı araşdırmaq üçün məktub müəllifləri ilə şəxsən görüşüb, onların problemlərini qəzetimizdə işıqlandırmağı qərara aldıq.
Əzizov Niyətullah Həmdulla oğlu deyir ki, bütövlükdə Cernobl əlillərinə dövlət tərəfindən kifayət qədər yardım ayrılıb, lakin onlar bu dəstəkdən kənarda qalıb. İstər N.Əzizov, istər fə onun ətrafında olan digər Çernobl əlilləri bu qayğıdan məhrum olunmalarının əsas səbəbini məmur özbaşnalığında görürlər. Dediklərinə görə, Mingəçevir şəhərində Çernobl əlillərinə lazımi yardım ayrılsa da, həmin yardımlar bir qrup məmur tərəfindən hələ də mənimsənilir.
Çernobl əlilləri iddia edirlər ki, Azərbaycan Çernobl Əlilləri Cəmiyyətinin rəhbəri Mirhəsən Həsənov və Mingəçevir şəhəri üzrə filialının sədri (həm də 12 region üzrə QHT-nın direktoru) Füzuli Əsədov dəfələrlə kobud qanun pozuntularına yol verərək, Çernobl əlillərini aldadıb, dövlət tərəfindən onlara ayrılmış ərzaq və pul yardımlarını mənimsəyiblər: “Füzuli Əsədov icra aparatı tərəfindən ayrılmış bayram sovqatlarını, hərbidə xidmət etmiş bəzi Çernobl əlillərinə vermək əvəzinə, özləri tərəfindən saxtalaşdırılmış və Çernoblda olmayan bir qrup adama, yaxın qohumlarına verməkdə davam edir”.
Şikayətçilər deyir ki, bu məsələ ilə bağlı aidiyyatı qrumlara və təşkilatlara, o cümlədən Mingəçevir şəhər Prokurorluğuna, polisə, məhkəməyə və rayon icra strukturlarına dəfələrlə yazlı şəkildə müraciət etsələr də, onların şikayətinə baxılmır.
“Bir adam qapını döyüb maraqlanmır ki...”
Şikayətçi N.Əzizov deyir ki, SSRİ dönəmindən indiyə qədər çıxılmaz bir vəziyyətdə yaşayırlar: “Bir adam qapını döyüb maraqlanmır ki, görüm burada sağlamlığını itirmiş o adam ölüb, ya qalıb? Biz sağlamlıq baxımından həyatdan məhrum olmuş insanlarıq. Evimiz yox, kirayələrdə qalırıq. Sağlam ailəmiz yox ki, baxıb qəlbimiz açılsın. Biz Çernoblda sağlamlığımızı itirdiyimiz üçün, bizim övladlarımız da sağlamlıq baxımından həyatdan məhrum olublar, əbədi sikəst böyüyürlər.
Bizim haqqımıza girən bir sıra oğru tayfalara demək istəyirik ki, 140, ya da 150 manatla onlar öz ailələrini saxlaya bilərlərmi? Nəinki, ailə saxlamaq, hətta tək adama da o pul çatmaz. Çünki kirayə tutduğumuz evin aylıq qiyməti elə 140-150 manatdır.
1990-cı ildə Mingəçevir şəhərində, yeni avtovağzalla üzbəüz Çernobl əlillərinə 10 hektar və “Az.gres” qəsəbəsində 5 hektar torpaq ayrılmışdı. 1995-ci ildə torpağı ulu öndərimiz Heydər Əliyev pay şəklində Çernobl əlillərinə bağışlamışdır. Ancaq F.Əsədov, M.Həsənov icra aparatında çalışan Ə.Sahib, Ə.Mahir və Etibar məllim kimi məmurlar əlillərin həmin torpaqlara yiyələnməsinə, sənədləşdirməsinə maneəçilik törədirlər. Bu vaxta qədər F.Əsədovla M.Həsənov torpaqları icarəyə verib, əlil həmkarlarına vermədən bu pulları mənimsəyiblər.
Onu da əlavə edim ki, 2 hektarı da hansı vasitəyləsə mənimsəyiblər. Biz oraya 6 mindən çox ağac əkmişdik, F.Əsədov ağacları kəsdirib, yerinə yonca və arpa əkdirib, xeyli sayda xeyir götürür. Bu haqsızlığa və ədalətsizliyə nə vaxta qədər dözməliyik?! Niyə yuxarı təşkilatlar belə məmur özbaşınalığına göz yumurlar?
Mingəçevirdə AES əlillərinə dövlət tərəfindən verilmiş obyektlər var idi (televizor, ayaqqabı təmiri sexi, bərbərxana, üç dənə ofis, çexol sexi, mağazalar və s.), F.Əsədov həmin obyektləri özəlləşdirib satıb. Əlil yoldaşlarına isə heç nə vermədən pulu mənimsəmişdir.
Hər-kəs və adıçəkilən məmurlar çox yaxşı bilirlər ki, Çernobl əlillərinə hər il dövlət tərəfindən pul yardımları ayrılır. Ancaq M.Həsənovun ucbatından əlillərin 3% -indən başqa heç kim o pulu almayıb. Halbuki, bu yardım bütün Çernobl iştirakçılarına şamildir. Amma M Həsənov, F Əsədov, Ə.Sahib, Ə.Mahir və Etibar adlı bu şəxslər tərəfindən öz şəxsi ata mülkləri kimi mənimsənilir”.
“Bizim adımızı siyahıya salmayıblar”
Şikayətçi deyir ki, bu məsələ ilə bağlı nazir Səlim Müslümovun qəbulunda olublar: “S Müslümov öz işçisi olan Saday müəllimdən soruşdu ki, niyə əlillərin 97%-i maddi yardımı almayıb? Saday müəllimin cavabı bu oldu ki, M.Həsənovun bizə verdiyi siyahıda həmin Çernobl əlillərinin adları olmayıb və biz həmin siyahıda adları gedən əlillərə pul buraxmışıq. Deməli, belə çixir ki, kimlər M.Həsənova yaltaqlansa, onların adını siyahıya salacaq?”Çernobl əlilləri rəhbərliyə qarşı üsyan edir...
N.Əzizov deyir ki, Mingəçevirdə son illər 48 nəfər Çernobl əlili dünyasını dəyişib: “Qanunla dünyasını dəyişən əlillərə minumum əmək haqqının 10 misli düşür. Ancaq Mirhəsən Həsənov rəhmətə gedənlərin ailəsindən ölüm sənədlərini yığsa da, pulu vermir. M.Həsənov rəhmətə gedən əlillərin həyat yoldaşlarına torpaq verməkdən də imtina edir. Hazırda Çernobl əlillərinin təqaüdləri çox aşağıdır. Biz heç olmasa ildə 3-4 dəfə müalicə götürməliyik. Amma aldığımız təqaüdlər 140-150 manat civarında olduğuna görə, bizə çatmır.
Cənab nazirimiz S.Müslümov söz vermişdi ki, 2006-cı ilə qədər təqaüdə çıxanların təqaüdləri indeksləşdirilib təzədən hesablanacaq, amma on il keçməsinə baxmayaraq hələ də gözləyirik”.
“Əlillərin 7-8 aylıq prezident təqaüdü hələ də verilməyib”
Çernobl əlili onu da əlavə etdi ki, 10 il ərizndə TSEK məmurları tərəfindən hərbi xidmət zamanı zədə almış Çernobl əlillərinin təqaüdləri peşə xəstəliyi kimi hesablnıb: “Lakin kimlərinsə səhvləri ucbatından zərərini də qaytarıb ödəmədilər. Bu olaylardan sonrada 10 sentyabr 2008-ci ildə çıxan qərarla əlaqədar hərbi toplanışla, aparılmış Çernobl əlillərini tora salıb prezident təqaüdü ilə əlaqədar 160-300 manat rüşvət yığan F.Əsədovla M.Həsənovun ucbatından əlillərin 7-8 aylıq prezident təqaüdü hələ də verilməyib.
Biz maşın növbəsinə durmaq üçün f-88 sənəddən ötrü, həkimlərə müraciət edəndə Mingəçevir şəhər 2 №-li poliklinikanın bəzi həkimləri bizi incidirlər. Konkret olaraq baş həkim Nailə xanım, mavini N.Dilbazi, əsəb həkkimi C.Cəfərov və şəhər baş həkimin müavini İlham həkim. Rüşvət verməyəndə deyirlər ki, bizə yuxarıdan tapşırıq var”.
“İldə 30 manat da üzvlük haqqı yığırlar”
Şikayətçi onu da dedi ki, Çernobl əlilləri ev növbəsinə də rüçvət ilə yazılır: “Mingəçevir şəhər icra aparatında hüquq üzrə şöbə müdüri Ə.Mahir evi olmayan və yataqxanada yaşayan Çernobl əlillərini 500 manat rüşvət verdiyi zaman ev növbəsinə götürür. Səbəbini soruşanda deyir ki, prezidentin qərarı var, Qarabağ və şəhid ailələri evnən təmin olunandan sonra sizi ev növbəsinə götürəcəyik. Əgər həqiqətən də belədirsə, F.Əsədov necə növbədənkənar ev aldı? Yaxud rüşvət almamısansa, qalanları niyə ev növbəsinə götürmüsən?
Çox maraqlıdır, Mirhəsən Həsənov görəsən dövlət tərəfindən verilən pulsuz maşına necə yiyələnə bildi. Yaxud da, Sumqayıt üzrə Çernobl Əlilləri Cəmiyyətinin sədri Bəylər Hacıyev necə pulsuz maşına sahib dura bildi? Bəs görəsən Mingəçevir şəhər Çernobl Əlilləri Cəmiyyətinin sədri Füzuli Əsədov niyə pulsuz verilən maşına yiyələnə bilmədi? Onlar düşünür ki, kiməsə rüşvət verib maşın almaqdansa, Çernobl əlillərini aldadıb 160-300 manatdan pul yığıb “Jip Nissan” almaq daha sərfəlidir və həm də büdcələrinə uyğundur. Hələ əlillərin təqaüdlərinə də göz dikib, ildə 30 manat üzvlük haqqı da yığırlar”.
Niyyətullah Əzizov problemlərinin həlli ilə bağlı yetkili şəxslərə də müraciət etdi: “Nazir Səlim Müslümovdan xahişimiz budur ki, biz Mingəçevir şəhər Çernobl əlillərinin haqlarını tapdalayan cinayətkarları araşdırıb üzə çıxartmaq üçün Mingəçevir şəhərinə komissiya göndərəsin və onlar gəlib birinci bizi görsün ki, deyilən faktları araşdırmağa kömək edə bilək”.
Onun sözlərinə görə, bu məsələ ilə bağlı bütün güc strukturlarına yazılı müracit ediblər: “Bizim işimizə baxılmadığını görüb, məcbur olduq ki, prezidentə, XİN-ə, DİN-ə, MTN-ə, Baş Prokurorluğa, Milli Məclisə və İnsan Hüquqları üzrə Ombudsman Elmira Süleymanovaya müraciyət edək. Əfsuslar olsun ki, hələ də şikayətlərimizə baxan olmayıb. Düşünürük ki, bu dəfə də şikayətimiz baxılmamış qalsa, Azərbaycan vətəndaşdıqından imtina edib, xarici dövlətlərdən sığınacaq istəyək”.
Xatırladaq ki, bir neçə gün əvvəl Sumqayıt şəhərində yaşayan bir qrup Çernobl əlilləri tərəfindən də redaksiyamıza analoji şikayət məktub daxil olmuşdu. Məktubda əlillərə qarşı haqsızlıqlardan bəhs edilirdi.
