“Akademiya neft deyil ki, yerini tapıb, buruq qazacağıq...” - deputat
Tarix: 21-01-2022, 16:38 | Çap et
Son vaxtlar ölkənin gündəmi əsasən təhsil qalmaqalları olsa da, artıq AMEA-da baş verən prosesləri də bura aid etmək olar.
Belə ki, son vaxtlar sosial şəbəkələrdə AMEA-da çalışan bir sıra alimlərin etirazları yayılır.
Son hadisələrdən biri də AMEA-nın Tarix institunun direktoru Kərim Şükürovun öz vəzifəsindən istefası olub. Direktor istefasının səbəbini “AMEA prezidentinin Tarix İnstitutu və onun rəhbəri kimi mənim haqqımdakı qeyri-adekvat fikirlərinə etiraz olaraq” göstərib.
Ümumiyyətlə, son vaxtlar AMEA ilə bağlı səslənən fikirlər, mövcud vəziyyətlə bağlı suallarımızı millət vəkili Fazil Mustafa cavablandırdı.
-Fazil bəy, son vaxtlar AMEA ilə bağlı bir sıra tənqidi, o cümlədən bu qurumun fəaliyyətinə ehtiyacın olmaması ilə fikirlər səslənir. Siz bu barədə nə düşünürsünüz?
-Bu məsələ cəmiyyətdə illərdir ki, müzakirə olunur. AMEA o zaman gərəksiz olur ki, universitetlər elmi-tədqiqat modeli yükünü öz üzərlərinə götürsün. Buna nə dərəcədə hazırdırlar? Yəni bu, ciddi məsələdir və belə bir hazırlıq yoxdur. Əgər belə bir hazırlıq yoxdursa, biz orada olan müəyyən rasional imkanları da əldən çıxara bilmərik. Bu da böyük bir problem yaradır. Təsəvvür edin ki, kimya, fizika, riyaziyyat üzrə bütün tədqiqat institutları akademiyanın nəzdindədir. İş keyfiyyətli qurulmaya, nəticələr bizi qane etməyə, yaxud idarəetmədə problemlər ola bilər. Ancaq bütövlükdə sistemi o vaxt aradan qaldırırsan ki, onun alternativini hazırlayırsan. Biz yarada bilmədiyimiz universitetin yerinə bir boşluqmu saxlamalıyıq? Bunun üzərində düşünməliyik. Ona görə də bu məsələ ilə bağlı cəmiyyətdə müzakirələr açılmalıdır. Cəmiyyətdə bundan sonra hansısa bir şəkildə müzakirə aparmaq daha doğru olar.
-Dünən Tarix institutunun rəhbəri Kərim Şükürov istefa verib. Son vaxtlar AMEA rəhbərliyinə qarşı bir sıra etirazlar da səslənir. Sizcə, bu, nədən irəli gəlir- daxili proseslərlə, yaxud alimlərin çalışdıqları sahəyə diqqət göstərilməməsi ilə bağlıdır?
- Hazırda akademiyada daxili proseslərin hansı istiqamətdə cərəyan etdiyini bilmirəm. Hər halda problem varsa, müzakirə olunmalıdır. Ancaq bizim ümumiyyətlə, tarix, hüquq, fəlsəfə ilə bağlı nəzəri sistemimizin akademiya tərkibində o qədər də keyfiyyətli olmadığını düşünürəm. Ona görə də biz bu istiqamətdə də müzakirələr aparmalıyıq. Bu, fərdi fikirlərlə olmur, müzakirələrlə ortaya çıxır ki, çatışmayan məsələlər nədir. Yoxsa biri burdan bir söz dedi, o biri də ona söz atdı, bununla məsələ çözülmür. Geniş auditoriyalarda, elm sferalarında bu müzakirə olunandan sonra nəyin faydalı olduğu, hansı istiqamətin bizə lazım olduğunu daha tez üzə çıxaracağıq.
-Belə bir fikirlər də səslənir ki, bizim alimlər elmdə heç bir yenilik etmirlər. Heç bir yeni kəşflər etmirlər, sadəcə eyni mövzuların təkrar tədqiqatı ilə məşğuldurlar. Bu fikirlə razısınızmı?
-Bu, bir həqiqətdir. Çünki o baza da yoxdur. Hansı laboratoriyada,hansı müəssisədə eləsinlər? Sovet dövründən qalan bütün sistem də dağılıb. Yeni bir faydalı laboratoriya sistemi qura bilməmişik. Universitet mühiti də yoxdur. Mühit yoxdursa, bu, təkcə alimin günahı deyil. Alim də yetişəcəyi mühit axtarır. Bunu ancaq xaricə gedənlərdən gözləmək olar. Çünki orada bu şərait var. Bizdə yaxın gələcəkdə yəqin ki, bu olmayacaq.
-Bir çox alimlərimizin də xaricə üz tutduğunun şahidi oluruq. Bugünkü “beyin axını” elmimizin sabahı üçün təhlükə deyilmi?
-Bu normaldır və buna pis baxmaq lazım deyil. Bacardıqca daha çox adamı xaricə göndərmək lazımdır. Əgər mütəxəssis kimi yetişməsini istəyiriksə, ordan geri qaytarmağın bir mənası yoxdur. Çünki bu adamlar ancaq o mühitdə yetişə bilərlər. Normal alimin yetişməsi üçün model yoxdur. -Hazırkı AMEA rəhbərlyinin elmə diqqət göstərməməsi ilə bağlı fikirlər səslənir.
Sizcə, bu, nə dərəcə doğrudur?
-Akademiyaya kimi təyin etsən, elmə diqqət göstərməsi mümkün deyil. Çünki elm yoxdursa, nəyə diqqət göstərəcək? Bütövlükdə elmin konstruksiyası dəqiq müəyyən edilməlidir. Hansı elmi inkişaf etdiririk? Filologiya, ədəbiyyat, hüquq, fəlsəfədən minlərlə müdafiə olunan əsərlərlə elm inkişaf etmir, müasir dövrdə təbiət elmləri, fundamental elmlərin geniş tədrisi ilə inkişaf edir. Bizdə bu sahələr axsayırsa, humanitar sahəylə bu yükü qaldırmaq mümkün deyil. Ona görə də akademiya formal olaraq insanların sadəcə işsiz qalmaması, sosial müavinət əldə etmək yerinə daha çox bənzəyir. Başqa cür elmi “pompalamaq” mümkün deyil. Bu, neft deyil ki, yerini tapacağıq, vuracağıq, buruq nefti çıxaracaq. Bu, tamam başqa bir şeydir, illər lazımdır ki, kökü qalsın. Ancaq illərlə bunu sıradan çıxartdıq. Ona görə də bərpa etməyimiz çox çətin olacaq.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Ermənistanın ədliyyə naziri niyə istefa verib? - ŞOK TƏFƏRRÜATLAR
Bu gün, 15:36 |
|
|
|
| • BQXK əməkdaşları Azərbaycan tərəfinin haqqında məlumat verdiyi erməniəsilli şəxslərə yenidən baş çəkiblər
Bu gün, 15:33 |
|
|
|
| • "Məhkəməyə müraciət edəcəyimi bildirdikdə, həkimdən sənədlər tələb etməyə başladılar" - QALMAQAL
Bu gün, 15:32 |
|
|
|
| • İrəvandan sülh açıqlaması: - "Danışıqlar dalana dirənib"
Bu gün, 15:20 |
|
|
|
| • Milli Məclis komitələrinin tərkibi bəlli olub
Bu gün, 15:18 |
|
|
|
| • Sulduzda türkcə kitablar paylandı
Bu gün, 15:00 |
|
|
|
| • “Payonix” BOKT-nin Müşahidə Şurasına sədr təyin edilib - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 14:58 |
|
|
|
| • Fəsil dəyişdi, havalar soyuyur: mövsümi xəstəliklərdən necə qorunaq? - AÇIQLAMA
Bu gün, 14:56 |
|
|
|
| • NAXÇIVANDA İQTİSADİYYATI TARİXÇİYƏ TAPŞIRDILAR – Sədr seçə bilməyən Naxçıvan Ali Məclisində daha bir absurd qərar qəbul olundu
Bu gün, 14:51 |
|
|
|
| • Rəhman Mustafayev Azərbaycanın Rusiyadakı səfiri təyin edilib - SƏRƏNCAM
Bu gün, 14:44 |
|
|
|
| • Nəsimi rayonunda "Ahıllar günü"nə həsr olunmuş görüş keçirilib - FOTO
Bu gün, 14:40 |
|
|
|
| • Naxçıvanda yeni dələduzluq növü: NAZİR təyin olunmuşam... sənə iş verəcəm... - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 14:30 |
|
|
|
| • "Bəli, Dədə Ələsgər solaxay olub" - Cavid Qurbanovdan REAKSİYA
Bu gün, 14:14 |
|
|
|
| • "Bank kartından 1100 manat pulu öz kartımıza köçürdük" - Qız adı ilə tanış olub quldurluq etdilər
Bu gün, 14:10 |
|
|
|
| • Naxçıvanda atəşkəsin pozulması, Azərbaycan və Türkiyəyə verilən mesajlar... - Görünəni odur ki...
Bu gün, 14:05 |
|
|
|
| • “Bizim Cəbiş müəllim” filmi yenidən çəkilir? - “Üz-gözü silikonlu aktrisalar Nəsibə Zeynalovanı əvəz edə bilməz”
Bu gün, 14:02 |
|
|
|
| • Ərdoğanın əli havada qala bilər – “Qordi düyünü”nü açmaq cəhdi
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • Qarşıda yeni hədəflər durur - MƏQALƏ
Bu gün, 13:59 |
|
|
|
| • İran Zəngəzur məsələsində mövqeyinə yenidən baxmalıdır - BAŞQA YOLU YOXDUR...
Bu gün, 13:56 |
|
|
|
| • "Tək məni yox digər qadınları pis vəziyyətə qoyub" - Plastik cərrah Vüsal Abullayevdən ŞİKAYƏT
Bu gün, 13:54 |
|
|
|
| • "Ermənistan çalışır ki, Azərbaycanı təxribatlara çəksin" - deputat
Bu gün, 13:52 |
|
|
|
| • “Hizbullah” İsraildən necə qisas alacaq? -“Nezavisimaya qazeta”
Bu gün, 13:35 |
|
|
|
| • “Kəbin kəsmək üçün pul almaq dələduzluq, pul vermək rüşvətdir” - İlahiyyatçı sərt danışdı
Bu gün, 13:32 |
|
|
|
| • Paşinyanın separatçılarla bağlı yeni planı: - Babayanı hərəkətə gətirdilər
Bu gün, 13:29 |
|
|
|
| • Vidadi İsgəndərli öldü - 2 gün əvvəl yaşadığı evdə...
Bu gün, 13:27 |
|
|
|
| • Sahil Babayevin nazirliyinin OFİS YEYİNTİSİ - Onlarla ofis icarəsinə... MİLYONLAR AXIDILIR!
Bu gün, 13:23 |
|
|
|
| • Vasif Talıbovun dövründə yarımçıq qalmış tarixi məscidin bərpasına başlanılır
Bu gün, 13:18 |
|
|
|
| • AZAL Naxçıvana onlayn aviabilet alışında “SİMA İmza”nı tətbiq etdi - VİDEO
Bu gün, 13:14 |
|
|
|
| • Rusiyanın ən varlılarının sərvəti ilin əvvəlindən 31 milyard dollar artıb – “Bloomberg”
Bu gün, 13:12 |
|
|
|
| • Xankəndini bir də belə görün - VİDEOREPORTAJ
Bu gün, 13:05 |
|
|
|
| • "Anam belə dünən bilib... - Heç kimə demədim"
Bu gün, 13:02 |
|
|
|
| • Tərtər Rayon Prokurorluğunun əməkdaşları peşə bayramlarını yüksək əhval-ruhiyyə ilə qeyd ediblər - FOTO
Bu gün, 12:57 |
|
|
|
| • Məhkəmə MÜƏMMASI – Həkimlər niyə həmişə “haqlı” ÇIXIRLAR?
Bu gün, 12:52 |
|
|
|
| • "Müxalif qüvvələrin əksəriyyəti mübarizəni inkar üzərində qurublar" - Eldəniz Quliyev
Bu gün, 12:45 |
|
|
|
| • Müəllimlər Günü ilə bağlı məktəblərdə PUL YIĞILIR... - Məktəblərə XƏBƏRDARLIQ OLUNDU
Bu gün, 12:42 |
|
|
|
| • “Aqrar Tədarük və Təchizat”a yeni sədr təyin edilib - ƏMR
Bu gün, 12:40 |
|
|
|
| • Pezeşkian Zəngəzurdan NİYƏ DANIŞMIR Kİ? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 12:34 |
|
|
|
| • Sahib Məmmədova müşavir TƏYİN EDİLDİ - FOTO
Bu gün, 12:32 |
|
|
|
| • Yağış, qar yağacağı, şimşək çaxacağı ehtimalı var - Belə deyirlər...
Bu gün, 12:30 |
|
|
|
| • Qaradağda Prokurorluq işçilərinin peşə bayramına həsr olunmuş tədbir keçirildi
Bu gün, 12:27 |
|
|
|
| • Mark Rutte NATO-nun baş katibi vəzifəsinin icrasına başlayıb
Bu gün, 12:25 |
|
|
|
| • Müharibə riski artır: 3 maddə razılaşmadan çıxarılıb... - Proses pozuldu
Bu gün, 12:14 |
|
|
|
| • “Azera Holdinq”də yeni təyinat - FOTO
Bu gün, 12:11 |
|
|
|
| • Vahid Ələkbərovun sərvətinin dəyəri açıqlandı
Bu gün, 12:08 |
|
|
|
| • "Elmar Qasımov maaşlarımızı gecikdirirdi, pulları həyat yoldaşının adına yazırdı" - Sığorta şirkətinin direktorunun məhkəməsi
Bu gün, 12:03 |
|
|
|
| • Tanınmış aktrisa bacısını itirdi
Bu gün, 12:01 |
|
|
|
| • Əlillik dərəcəsi ala bilmir, müalicəsi üçün BÖYRƏYİNİ SATIR... - "...qanunsuz olaraq imtina cavabı verilir"
Bu gün, 11:59 |
|
|
|
| • Yens Stoltenberq NATO-nun Baş katibi vəzifəsini tərk edib
Bu gün, 11:46 |
|
|
|
| • Zay məhsulu satmaları bir yana... - ÖZBAŞINA QALIBLAR...
Bu gün, 11:42 |
|
|
|
| • Aşıq sənətinə dövlət qayğısının bariz nümunəsi - MƏQALƏ
Bu gün, 11:29 |
|
|
|
|
