İvanişvilinin “Gürcü Arzusu” seçim qarşısında: ya danışıqlar, ya zorakılıq - ŞƏRH
Tarix: 29-10-2024, 11:01 | Çap et
Dünən Gürcüstanda oktyabrın 26-da keçirilən parlament seçkilərinin nəticələrindən narazı qalan müxalifət paytaxt Tiflisdə parlament binasının qarşısında etiraz mitinqi keçirib. Gürcüstan Prezidenti Salome Zurabişvilinin çağırışı ilə meydana toplaşan etirazçılar seçkilərin saxta keçirildiyini və nəticələrin ləğvini tələb ediblər.
Prezident Zurabişvili mitinqdə çıxış edib və Gürcüstan vətəndaşlarının Avropaya səs verdiyini deyib: "Siz seçkidə uduzmadınız, onlar sizin səsinizi oğurlayaraq gələcəyinizi oğurlamağa çalışdılar. Amma heç kimin buna haqqı yoxdur və siz heç kimə bunu etməyə imkan verməyəcəksiniz".
Bununla yanaşı müxalifət partiyalarının liderləri oxşar bəyanatlarla çıxış ediblər.
Mitinq Avropa İttifaqı və Gürcüstanın himnlərinin səslənməsi ilə başa çatıb. Müxalifət liderləri növbəti planları daha sonra açıqlayacaqlarına söz veriblər.
Qeyd edək ki, Gürcüstan Mərkəzi Seçki Komissiyası (MSK) oktyabrın 26-da keçirilən parlament seçkilərinin ilkin nəticələrini açıqlayıb. MSK-nın məlumatına görə, 3111 seçki məntəqəsindən 3109-nun (99 936 faiz) protokolları nəzərdən keçirilib. Məlumata görə, hakim “Gürcü Arzusu – Demokratik Gürcüstan” Partiyası 53,93 faiz səs (1 milyon 118 min 796 səs) toplayıb. İkinci yerdə 11,03 faiz səslə (228 821 səs) “Dəyişiklik Koalisiyası – Qvaramiya, Melia, Girçi, Droa” qərarlaşıb. “Birlik – Milli Hərəkat” 10,16 faizlə (210 787 səs) üçüncü, “Güclü Gürcüstan – Lelo, Xalq üçün, Azadlıq naminə” 8,81 faizlə (182 839 səs) dördüncü, “Gürcüstan naminə Qaxariya” Partiyası isə 7,77 faizlə (161,215 səs) beşinci yerdə qərarlaşıb.
Qonşu ölkədə seçkilər və bundan sonrakı siyasi situasiya ilə bağlı AYNA-nın suallarını Avropada yaşayan azərbaycanlı politoloq Rauf Mirqədirov cavablandırıb. Analitik deyib ki, seçkilərin rəsmi nəticəsi gözləniləndən fərqli olmadı:
- Gürcülər həmişə deyirdilər ki, “biz avropalıyıq”. Gürcüstanın hər yerində Avropa İttifaqının bayraqları Gürcüstan bayrağı ilə yanaşı dalğalanır. Amma Qafqaz ölkələrinin ümumi cəhəti var: biz hakimiyyət hərisiyik. Bu coğrafiyada hakimiyyətə gələn hakimiyyətdən getmək istəmir. Hətta xatırladaq ki, Gürcüstanın keçmiş Prezidenti Mixail Saakaşvili də hakimiyyətdən getmək istəmirdi, sadəcə 2012-ci ildə hakimiyyəti dinc yolla ötürmək məcburiyyətində qaldı. Həmin vaxt Qərbin təsiri güclü olmasaydı, Saakaşvili hakimiyyəti təhvil verməyəcəkdi. Amma danışıqlar aparıldı, Qərb təzyiqlər göstərdi və Saakaşvili hakimiyyəti dinc yolla vermək qərarına gəldi. Nəzərə almaq lazımdır ki, Saakaşvilinin o zaman Gürcüstan Konstitusiyasında dəyişiklik etməsi, ölkənin parlamentli respublikaya keçidi də onun hakimiyyətinin ömrünü uzatmağa hesablanmışdı. Demək istəyirəm ki, bu regionda hakimiyyətdə qalmaq üçün seçkilərdə saxtakarlıq etmək adət halını alıb. Saakaşvilidən hakimiyyəti təhvil alan və 12 ildir hakimiyyətdə olan “Gürcü Arzusu” indi saxtakarlığa gedir, hakimiyyəti əlindən vermək istəmir. Bu mənada, seçkilərin nəticələri sürpriz sayılmır. Amma onu da deyim ki, “Gürcü Arzusu” istəyinə nail ola bilmədi. Hakim partiya böyük çoxluq, parlamentin üçdə ikisini əldə etmək istəyirdi, amma bu çoxluğu qazana bilmədi. Saxtakarlıq olub, nə qədər olub, artıq bunun əhəmiyyəti yoxdur. İndi əsas məsələ bundan sonra baş verəcək proseslərdir.
- Bundan sonrakı vəziyyəti necə proqnozlaşdırırsınız?
- Bilirsiniz, “Gürcü Arzusu” milyarder Bidzina İvanişvilinin qurucusu olduğu və faktiki olaraq ona bağlı təşkilatdır. İvanişvilinin isə gedəcəyi yer yoxdur. Deyək ki, İvanişvili Rusiyada kapitalı olan iş adamıdır və Rusiyaya gedə bilər. Amma İvanişvili milyarderdir axı. O başa düşür ki, Rusiyaya getsə, milyardları özünün olmayacaq, Putinin olacaq. Ən yaxşı halda, Putinin əsirinə çevriləcək. Qərb də onu qəbul etmək istəməyəcək. Yəni situasiya bundan ibarətdir. Aydındır ki, 12 ildir hakimiyyətdə olmuş partiyadan gürcü xalqı yorulub. İndi İvanişvilinin qarşısında ssenarilər var ki, onlardan birini seçməlidir ki, vəziyyətdən çıxsın.
- Söhbət hansı ssenarilərdən gedir?
- Bu ssenariləri sadalamaqdan əvvəl maraqlı bir məqamı demək lazımdır. Bu məqam ondan ibarətdir ki, hakim partiya parlamentə düşmək ehtimalı olan partiyalara mandat verdi. Onsuz da Avropaya inteqrasiyanın tərəfdarı olan dörd müxalifət partiyası var idi ki, onların heç biri kənarda qalmadı. Seçkilərdən qabaq “Gürcü Arzusu” xalqın dəstəklədiyi tək partiya olduğunu iddia edirdi. Hətta konstitusion çoxluğu qazanacaqlarını və digər partiyalar, xüsusilə də Saakaşvilinin qurucusu olduğu “Vahid Milli Hərəkat” Partiyası haqqında ölçü götürüləcəyini bəyan edirdi. Amma “Gürcü Arzusu” buna nail olmadı. Məsələ burasındadır ki, ya bunu etməyi bacarmadılar, ya da edə bilərdilər, amma istəmədilər. Əgər bacarmadılarsa, o zaman “Gürcü Arzusu” üçün vəziyyət heç də yaxşı deyil. Hakim partiya bunu istəmədisə, demək ki, müxalifətlə kompromistə getmək üçün manevr imkanlarını saxlayıb.
İvanişvilinin ssenarilərinə gəlincə, ya parlamentə düşən partiyalardan hansısa biri ilə anlaşacaq, legitimliyini möhkəmləndirəcək. Ya da zorakılığa əl atılacaq, müxalifət əziləcək. Məsələ burasındadır ki, birləşmiş müxalifətin formal lideri bu gün Gürcüstan Prezidentidir. Düzdür, Zurabaşvilinin səlahiyyətləri çox məhduddur. Son vaxtlar demək olar ki, bütün səlahiyyətləri əlindən alınıb, amma Gürcüstan Prezidentidir. Bu postun ağırlığı var. Eyni zamanda, artıq mitinqlər başlayıb.
- Mitinqlərin nəticələri nə ola bilər?
- Hər şey İvanişvilinin seçimindən asılı olacaq. Müxalifət mitinqlərlə güc göstərə bilsə, həqiqətən də çoxminlərin yığıldığı davamlı etiraz mitinqləri olsa, İvanişvili seçim etməli olacaq. Müxalifət göstərsə ki, hakimiyyət məsələsi meydanda həll olunacaq və qarşıdurmadan çəkinməyərək axıra qədər gedəcək, o zaman İvanişvili qərar verməli olacaq: ya danışıqlara gedəcək, ya da zorakılığa əl atacaq. Əlbəttə, zorakılıq üçün hakimiyyətlərin hər zaman resursu var. Amma zorakılıq tətbiq edilərkən hakimiyyət anlamalıdır ki, bu, əks effekt verə bilər ki, sonradan hakimiyyətin özü üçün fəlakətli vəziyyət yaranar. İkinci yol isə dediyim kimi, danışıqlara getməkdir, səs çoxluğu qazanmaq üçün müxalif deputatlardan kimlərisə ələ almaq, hansısa partiya ilə müttəfiqlik yolunu seçməkdir. Ona görə də deyirəm ki, məsələ “Gürcü Arzusunun”, bir növ, İvanişvilinin atacağı addımdan asılıdır.
- Hakimiyyətin zorakılığa əl atması ehtimalı nə qədərdir?
- Əlbəttə, bu ehtimal var. Amma məsələ burasındadır ki, zorakılığa Qərbin reaksiyası məlumdur. Qərb bunu pisləyəcək və əməli addımlar atacaq. Məsələn, indi Gürcüstana Qərb fondları tərəfindən maliyyə vəsaitləri, yardımlar ayrılır. Layihələrin maliyyələşdirilməsi dayandırılacaq ki, bu da Gürcüstanda nə qədər insanın işsiz qalması deməkdir. Eyni zamanda, Avropa İttifaqı Gürcüstan vətəndaşlarına Avropaya vizasız gediş-gəliş imkanı verib ki, bunu dayandıracaq. Qərbdən verilən bəyanatlar da məhz bu yöndədir. Təsəvvür edin ki, nə qədər insan vizasız gediş-gəliş olduğu üçün Avropaya üz tutur, orada işləyir və ölkəyə pul gətirir. Bu zaman Gürcüstan vətəndaşları bundan da məhrum olacaqlar. Bununla da ölkədə sosial-iqtisadi vəziyyət ağırlaşacaq. Nəticədə insanlar küçələrə axışıb onsuz da bezdikləri hakimiyyəti qovmaq yolunu tutacaqlar. Bu məsələləri ümumiləşdirsək, Gürcüstanda böhranın ciddi olduğunu söyləmək lazımdır. İndi görək “Gürcü Arzusu” hansı yolu seçəcək – kompromis, yoxsa zorakılıq yolu. Birinci yol daha real görünür.
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• Ermənistanın siyasi dəsti-xətti sülh sənədinin imzalanmasına icazə vermir - FAKT BUDUR!
Bu gün, 19:00 |
|
|
|
• Separatçını ”əsir” gözündə görən 52 avropalı... - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Bu gün, 18:58 |
|
|
|
• "ABŞ-də oturub belə bir bəyanat vermək bir az suallar doğurur" - deputatdan REAKSİYA
Bu gün, 18:14 |
|
|
|
• “Rufo Gəncinski” Rusiyaya qayıtdı – Azərbaycanlı “qanuni oğru”lar arasında YENİ MÜHARİBƏ
Bu gün, 18:12 |
|
|
|
• Texnologiya Universitetinin rektoru kollektivə təqdim edilib - FOTO
Bu gün, 18:10 |
|
|
|
• İranın keçmiş nazirinin BAŞI QAÇIB -“Azərbaycanın qaz kəmərini raketlə vuraq”
Bu gün, 18:08 |
|
|
|
• Paşinyan indi "Tehranın dili" ilə danışır - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 18:07 |
|
|
|
• Qarabağdan köçən ermənilərə sürətli şəkildə vətəndaşlıq veriləcək - Ermənistan DİN
Bu gün, 17:51 |
|
|
|
• ABŞ və Səudiyyə Ərəbistanı İsraili “offsayd”a salırlar - “Axios”
Bu gün, 17:49 |
|
|
|
• London-Ankara münasibətlərində nələr yaşanır? - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 17:48 |
|
|
|
• Bu məhsulu xaricə 36 dollara satıb, 76 dollara geri alırıq – İqtisadçıdan maraqlı açıqlama
Bu gün, 17:42 |
|
|
|
• Mesaj Ermənistandan gəldi - Növbədə Zəngəzurdur
Bu gün, 17:41 |
|
|
|
• İran təkzib etdi: - Şahmərd edam edilməyib!
Bu gün, 17:39 |
|
|
|
• SOCAR-da yeni təyinat - ƏMR
Bu gün, 17:37 |
|
|
|
• "Azərbaycana qarşı böhtan kampaniyası aparanlar unutmasınlar ki..." - deputat
Bu gün, 17:34 |
|
|
|
• Rusiya Ermənistan və Azərbaycanı tələsik sülh sazişinə sövq etmir - Lavrov
Bu gün, 17:26 |
|
|
|
• Əliyevin təklif etdiyi format daha səmərəlidir - Erməni nazir
Bu gün, 17:23 |
|
|
|
• İsrafil Məmmədov yeni vəzifəyə seçildi - FOTO
Bu gün, 17:21 |
|
|
|
• Polis paytaxtda 30 min manat dəyərində qapı və kondisionerləri oğurlayan şəxsi saxlayıb - VİDEO
Bu gün, 17:18 |
|
|
|
• Flora Kərimovanın səhhəti pisləşdi
Bu gün, 17:14 |
|
|
|
• Onlar Ermənistanın COP29-da iştirakına qarşı çıxdılar
Bu gün, 17:12 |
|
|
|
• "Ermənistan hakimiyyətinin nümayəndələri Vardanyanın həbsinə görə Azərbaycana təşəkkür etməlidir"
Bu gün, 17:09 |
|
|
|
• "Veysəloğlu" Qarabağ müharibəsində iştirak edən əməkdaşlarına qayğı göstərməyə davam edir - FOTO
Bu gün, 17:01 |
|
|
|
• Deputata məxsus olduğu deyilən şirkət 5,6 milyon manatlıq tender uddu - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 16:58 |
|
|
|
• Vüqarı 125 min manat ziyana salan evin aqibəti necə oldu?
Bu gün, 16:45 |
|
|
|
• “Nar”ın dəstəyi ilə ekologiya mövzusunda jurnalistlərə beynəlxalq təlim keçirilib
Bu gün, 16:40 |
|
|
|
• Dövlətə məxsus torpaqlarda tikinti aparılmasına görə "icazə verən" FHN-in sabiq şöbə rəisinə HÖKM OXUNUB
Bu gün, 16:36 |
|
|
|
• Azərbaycan müdafiə naziri Slovakiyada hərbi institutu ziyarət edib
Bu gün, 16:30 |
|
|
|
• "Təəssüf ki, mənim qohumlarımın çoxu..." - Məleykə Abbaszadədən "xalası oğlu" ilə bağlı AÇIQLAMA
Bu gün, 16:26 |
|
|
|
• Salyanda FACİƏ: Körpə bala özünü yelləncəyin ipindən asdı... - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 16:23 |
|
|
|
• Ermənistan "konyak"ı "erməni brendisi" ilə əvəz edir - KİV
Bu gün, 16:22 |
|
|
|
• Sabiq MTN generallarının Fransada çiçəklənən biznesində “akula izi” - “MTN çətəsi”nin “yeriyən pulqabısı”ndan yeni xəbər
Bu gün, 16:19 |
|
|
|
• Unun qiyməti kəskin bahalaşdı - QİYMƏTLƏR
Bu gün, 16:14 |
|
|
|
• Dadaş Şükürov barəsində səslənən ittihamları təkzib edir - AÇIQLAMA
Bu gün, 16:11 |
|
|
|
• ATU Cərrahiyyə klinikası acınacaqlı vəziyyətdə - Səbəblər, qara əl, xəstə azlığı...
Bu gün, 16:06 |
|
|
|
• “Müəlliməyə bildirdi ki, oğlun şəhid deyil, veterandır, gedib işləsin” – İNCƏSƏNƏT MƏKTƏBİNİN KOLLEKTİVİ MÜDİRDƏN ŞİKAYƏTÇİDİR
Bu gün, 16:03 |
|
|
|
• “Sandu Moldovanın prezidenti seçilməyib” - Kreml
Bu gün, 15:57 |
|
|
|
• Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin kollegiyasının tərkibi dəyişib - QƏRAR
Bu gün, 15:55 |
|
|
|
• Gəncədə yolların təmirinə 10 milyon ayrıldı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 15:52 |
|
|
|
• Azərbaycanda bəzi uşaq evlərində nöqsanlar aşkarlanıb, 41 nəfər cəzalandırılıb
Bu gün, 15:49 |
|
|
|
• Etibarnamə ilə bağlı yeni qayda: - Bu məsələ çoxdan gündəmdə idi
Bu gün, 15:47 |
|
|
|
• “Tramp həm ABŞ üçün, həm də bütün dünya üçün ciddi təhdiddir” - Ərəstun Oruclu ŞƏRH EDİR
Bu gün, 15:45 |
|
|
|
• Səhiyyə nazirinin 8 milyonluq tenderi əlindən çıxdı - DETALLAR
Bu gün, 15:42 |
|
|
|
• Son 10 ildə BP-də işləyən azərbaycanlıların sayı 464 nəfər azalıb - SİYAHI
Bu gün, 15:38 |
|
|
|
• Məktəblərdə payız tətilindən sonra ilk dərs gününün vaxtı açıqlanıb
Bu gün, 15:36 |
|
|
|
• Gürcüstanda müxalifət liderləri prokurorluğa çağırılır
Bu gün, 15:13 |
|
|
|
• Kələntərov həbsdə qaldı - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 15:11 |
|
|
|
• “Padişah xalı” görün müştəriləri necə aldadır - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 15:05 |
|
|
|
• Bakı və Ankaranın dostu təhlükədə: - Hədəfdə odur, çevriliş planlanır
Bu gün, 15:01 |
|
|
|
• “Ərim sağdır, mənə zəng etmişdi” - İki il öncə öldürülən Anarın xanımı
Bu gün, 15:00 |
|
|
|
|