Gerilmənin səbəbi nədir? - ARAŞDIRMA
Tarix: 8-09-2023, 15:43 | Çap et
“The Wall Street Journal” dərgisində yayımlanan məqaləyə görə, Çinin 40 il ərzində müşahidə olunan iqtisadi yüksəliş tempi yavaşlayıb. Çinin ixracı bu ilin avqust ayında illik ifadədə 8,8 faiz azalmaqla 284,87 milyard dollar təşkil edib. Çinin idxalında 7,3 faizlik kiçilmə qeydə alınaraq göstərici 216,51 milyard dollara düşüb. Məqalə müəlliflərinin fikrincə, Pekinin Qərblə gərgin münasibətləri Çin iqtisadiyyatında geriləməni sürətləndirən əsas səbəblərdəndir.
Kommunist Çin 1970-cı illərin sonlarında yeni iqtisadi modelə keçdi. Buna qədər model sırf kommunist ideologiyası üzərində qurulmuşdu, Bu model Çində inkişafa əngəl olur, kəndlərdə aclıq və səfalətə səbəb olurdu. Çin lideri Mao Tsudunun vəfatıyla ölkənin başına keçənlər kapitalist sisteminin üstünlüklərindən istifadəyə qərar verdilər, ölkədə sahibkarlığa və özəl mülkiyyət əsasında formalaşan müəssisələrin yaradılmasına imkan yaratdılar. Bundan başqa Çin rəhbərliyi Qərb ölkələrinin şirkətlərinə qapılarını açdı. Çində işçi qüvvə uçuz olduğuna görə Qərbin bır sıra böyük şirkətləri Çinin böyük bazarında pay sahibi olmağa qərar verdilər. Nəticədə Çində istehsal sürətlə artdı və Çin məhsulları dünyanı bürüdü.
Çində özəl mülkiyyətə şərait yaradılsa da, siyasi sahədə heç nə dəyişmədi. 1989-cu ildə çinli gənclərin siyasi islahatlar tələbi qana boğuldu, minlərlə insan qətlə yetirildi. Çin Kommunist Partiyası siyasi islahatlara imkan vermədi. Qərb ölkələri bir müddət Pekinlə əməkdaşlığı azaltsalar da, bu Çin iqtisadiyyatına mənfi təsir etmədi. Çinin iqtisadi yüksəlişi 1990-cı illərdə də davam etdi. Ancaq hazırda bu yüksəlişin tempi azalıb.
“The Wall Street Journal” dərgisində yayımlanan məqalədə iqtisadi geriləmənin bir başqa səbəbi kimi Çindəki demoqrafik vəziyyətlə əlaqələndirilib. Ancaq əsas səbəb ABŞ-Çin münasibətlərindəki gərginlikdir. Bu gərginlik Çinə yatırılan investisiyaları təhlükə altına qoyub.
Beynəlxalq Valyuta Fondunun porznozlarına görə, yaxın müddətdə Çinin milli gəliri 4 fazidən aşağı səviyyədə olacaq. Bu 40 il ərzində Çin üçün ən pis göstəricidir. “Politico” nəşrinin yazdığına görə, Pekin bu vəziyyətdən çıxış yolları axtarır. Pekin Çindəki investisiyaların azalmasının qarşısını almalı və Qərb ölkələrindən yeni investisiyaların axınını təşkil etməlidir. Moskva Pekinin strateji tərəfdaşı olsa da, Çinə investisiya yatıracaq gücdə deyil, investisiyalar Rusiyanın özünə lazımdır. Pekin seçim qarşısındadır, Çin hakimiyyəti ya investisiyaları, ya da hərbi gücünün artırılmasını seçməlidir. Qərb ölkələrinin Çinə investisiya axınını təşkil etmək üçün bölgədə hərbi gərginlik yaradan addımlardan yayınmalı, qonşuları Hindistan, Yaponiya və Avstraliya ilə münasibətləri normallaşdırmağa çalışmalıdır.
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi
DİA,AZ
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Sertifikatlaşdırma prosesi bizə LAZIMDIRMI?
Bu gün, 21:48 |
|
|
|
| • DİN-dən xəbərdarlıq: - Nələrə diqqət etməlisiniz?
Bu gün, 21:44 |
|
|
|
| • İctimai nəqliyyatda köklü islahatlar baş verəcək - YENİ PLAN qapıda...
Bu gün, 20:04 |
|
|
|
| • Rusiyadakı azərbaycanlıları nə gözləyir? - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 19:58 |
|
|
|
| • “Flora Kərimovanın həkim ikən xilas etdiyi körpə sonradan Milli Qəhrəman oldu” - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 19:53 |
|
|
|
| • Gürcüstanı onlarla barışdırmağa hazırıq - Lavrov
Bu gün, 19:48 |
|
|
|
| • Daha bir igid oğlumuzu itirdik... - FOTO
Bu gün, 19:44 |
|
|
|
| • Növbəti pandemiyanı nə yaradacaq? - ARAŞDIRMA
Bu gün, 14:19 |
|
|
|
| • 1-ci ZƏNGƏZUR SAVAŞI nə qədər realdır? - AKTUAL
Bu gün, 14:17 |
|
|
|
| • Nəsrullahın ölümü Tehrana fürsət yaradıb - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 14:11 |
|
|
|
| • Bütöv Azərbaycan ideyadan gerçəkliyə doğru... - Hər bir ssenariyə hazır olmalıyıq...
Bu gün, 14:02 |
|
|
|
| • Azyaşlı uşaqlara şiddət tətbiq edənləri hansı CƏZA GÖZLƏYİR?
Bu gün, 13:56 |
|
|
|
| • İsrail daha bir Hizbullah liderinin öldürüldüyünü açıqlayıb - KİV
Bu gün, 13:52 |
|
|
|
| • Renkanın tədbirdə paltarı yandı - FOTO
Bu gün, 12:48 |
|
|
|
| • Paşinyanın köhnə rəqibi üzə çıxdı - “Bu, sirr qalsın”
Bu gün, 12:42 |
|
|
|
| • “Milli-mənəvi dəyərlərdən bəhs edən mahnıların sayı çoxdur, amma...”
Bu gün, 12:09 |
|
|
|
| • Paşinyan xəbərdarlıq etdi: Rusiya “sehri” bitir, azalacaq… - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 12:06 |
|
|
|
| • İşçiləri ixtisara saldılar... indi yerdə qalanları da pulsuz işlədirlər... - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 11:42 |
|
|
|
| • AB Bakını şərləyir: Ermənistandakı hərbi planları... - NƏ ETMƏLİ?
Bu gün, 11:34 |
|
|
|
| • Naxçıvan istiqamətində mövqelərimiz yenidən atəşə tutulub - cavab tədbirləri görülüb
Bu gün, 11:29 |
|
|
|
| • Qorxu filmlərini kölgədə buraxan dram – Riyakarın göz yaşları
Bu gün, 11:25 |
|
|
|
| • İvanaşvili bəyan etdi: torpaqları Gürcüstana belə qaytaracaqlar - KİV
Bu gün, 11:21 |
|
|
|
| • AZAL ilə “TURİST OLMAĞIN VAXTIDIR!” - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:15 |
|
|
|
| • Nüvə silahı dəyənək deyil – Putin onu əlində niyə silkələyir?
Bu gün, 09:29 |
|
|
|
| • İranda daha bir HELİKOPTER QƏZASI... - Yəmən husilərinin İrandakı koordinatoru...
Bu gün, 09:23 |
|
|
|
| • "Yegənə cəmiyyətik ki, bütün qohum-əqrabaya aid mahnılarımız var..."
Bu gün, 09:21 |
|
|
|
| • İranın İsraillə savaşmaqdan başqa yolu qalmayıb... - Görünəni odur ki...
Bu gün, 09:14 |
|
|
|
| • AYNA-nın başbilənləri bu avtobusa minərmi? - ACINACAQLI MƏNZƏRƏ...
Bu gün, 09:09 |
|
|
|
| • Dayanıqlı sülh üçün TƏZMİNAT MÜTLƏQDİR... - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 08:54 |
|
|
|
| • "İsrail Livanda dayanmayacaq" - rəsmi Ankara
Bu gün, 08:49 |
|
|
|
| • Bu Türk ölkəsinin nümayəndəsi Avropada birinci oldu - FOTO
Bu gün, 03:21 |
|
|
|
| • İran İsrailin qarşısından nə qədər qaçacaq? - ŞƏRH
Bu gün, 03:09 |
|
|
|
| • Qazaxın icra başçısı HƏDƏFDƏ - yerinə müavini gətirilir...
Bu gün, 03:06 |
|
|
|
| • "Ermənistan konstitusiya dəyişikliyinə qədər əsas addımları atmalıdır" - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 02:43 |
|
|
|
| • Sülh danışıqlarında yeni mərhələ - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 02:40 |
|
|
|
| • İki müharibə və çaşqın güclülər: ya təslim olun, ya da “soyuq sülh” - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 02:37 |
|
|
|
| • AYNA 4 milyonluq tenderinin qalibini açıqladı
Bu gün, 00:05 |
|
|
|
| • Nazirlik 2 milyonluq tenderinin - QALİBİNİ AÇIQLADI
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
| • Nazirlərin Nyu-York görüşü – Sülh üçün ciddi addımlar atılacaqmı?
Dünən, 18:00 |
|
|
|
| • "Naomi Kempbell belə gözəlliyimə paxıllıq edəcək"
Dünən, 17:30 |
|
|
|
| • “Blinkenin zəngindən sonra fəallıq artır, Ermənistanda...” - Tarasov
Dünən, 17:07 |
|
|
|
| • Haniyə də, Nəsrullah da İranın razılığı ilə öldürüldü – Generaldan ŞOK AÇIQLAMALAR
Dünən, 17:04 |
|
|
|
| • Abel Məhərrəmovla bağlı torpaq qalmaqalı Ali Məhkəmədə araşdırılacaq - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 16:41 |
|
|
|
| • Həsən Nəsrullahı Seyid Haşim Səfiuddin əvəz edəcək - “Ediot Aqarnot”
Dünən, 16:34 |
|
|
|
| • "Ürəkdə yazı". Azərbaycan hekayələri antologiyası... - MALAY DİLİNDƏ...
Dünən, 16:31 |
|
|
|
| • “Zəngəzur dəhlizi açıla bilməz...” - Müəyyən geo-siyasi məsələlər həllini tapmayınca
Dünən, 16:24 |
|
|
|
| • Paşinyanın Ərdoğanın kitabını qucaqlaması problemi həll etmir - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 16:02 |
|
|
|
| • “Ermənistan sərhəddə müəyyən üstünlük əldə etmək və danışıqların gündəliyini dəyişmək üçün eskalasiyada maraqlı görünür”
Dünən, 16:00 |
|
|
|
| • Bayraq meydanında bayrağımız yenidən dalğalanır
Dünən, 15:56 |
|
|
|
| • Türkiyə BRİKS-lə bağlı tənqidlərə cavab verdi: - Bizi illərdir qapı ağzında gözlədənlər...
Dünən, 15:51 |
|
|
|
|
