“Yeni Konstitusiyaya ehtiyac yoxdur, amma olacaqsa, Vətən müharibəsinə uyğun olmalıdır”
Tarix: 13-02-2021, 08:28 | Çap et
“Əslində, Türkiyədə yeni Konstitusiyanın hazırlanmasına bu gün o qədər də ehtiyac yoxdur. Türkiyə bu gün xarici təhdidlərlə üz-üzədir, həm də ciddi iqtisadi dəyişikliyə məruz qalır. Ona görə də bu gün Türkiyə bu iki problemə daha çox köklənməli və tədbirlər almalıdır”.
Bunu AYNA-ya açıqlamasında türkiyəli politoloq, tarixçi Mehmet Perinçek, Türkiyədə yeni Konstitusiya dəyişiklikləri ilə bağlı müzakirələrə münasibət bildirərkən deyib. Onun sözlərinə görə, sözügedən problemlər Konstitusiyadan qaynaqlanmır və Türkiyənin Konstitusiyası yeni dəyişdirilib.
“Ona görə də Türkiyə bu gün yeni Konstitusiya müzakirələrindən daha çox iqtisadi problemlərə və xarici təhdidlərə daha çox istiqamətlənməlidir. Amma mütləq yeni bir Konstitusiya ərsəyə gələcəksə, Türkiyənin Konstitusiya dəyişikliyi təcrübəsindən faydalanmaq lazımdır. Xüsusən də Türkiyənin bir vaxtlar apardığı istiqlal və azadlıq mübarizələri 1876-cı il inqilabına və nəticədə yeni Konstitusiyanın hazırlanmasına yol açmışdı”, - ekspert bildirib.
Perinçek əlavə edib ki, 1908-ci il inqilabı da Türkiyədə yeni Konstitusiyanın hazrlanmasna gətirib çıxarmışdı: “Daha sonralar da Türkiyədə yeni konstitusiyalar hazırlanıb. Bütün bunlar Türkiyənin milli demokratik inkişaf prosesinin bir parçası idi. Yəni, bir tərəfdən Türkiyənin müstəqilliyini təmin edən, digər tərəfdən isə Türkiyənin daxili vəziyyətini demokratikləşdirən addımlar idi”.
O, yeni Konstitusiyanın da milli demokratik inkişaf prosesinin davamı olmalı olduğunu qeyd edib: “Təbii ki, Türkiyədə qeyd etdiyim prosesləri pozan addımlar da atılıb. Buna missal olaraq 1971-ci ilin 12 martı və 1980-ci ilin 12 sentyabrında həyata keçirilən çevrilişlərdən sonra təsdiqlənən konstitusiyaları göstərmək olar. Çünki həmin konstitusiyalar Türkiyənin milli demokratik inkişaf prosesini baltalayan konstitusiyalar idi. Həmçinin, 2007-2012-ci illərdə də Qərbin həyata keçirdiyi liberal Konstitusiya təşəbbüsləri oldu. Yəni, yeni Konstitusiya olacaqsa, qeyd olunan təcrübəyə söykənməli, 1971, 1980 və 2007-2012-ci illərdəki Konstitusiya təşəbbüslərinin əksinə olmalıdır”.
Tarixçinin sözlərinə görə, hər Konstitusiyanın mahiyyətində qurmaq istənilən dövlətin və cəmiyyətin bir xülasəsi olur: “Ancaq hesab edirəm ki, Türkiyə Konstitusiyasının ən uyğun forması 1937-ci ilin fevral ayında Mustafa Kamal Atatürkün ərsəyə gətirdiyi Konstitusiyanın 2-ci maddəsinə yazdığı formuldur. Həmin maddədə Türkiyə dövlətinin cümhuriyyətçi, milliyəçti, xalqçı, dövlətçi, dünyəvi və inqilabçı olduğu ifadə edilir. Bu 6 formul təbii ki, Türkiyənin həm ehtiyaclarına cavab verir, həm də quruluş fəlsəfəsinə uyğundur”.
“Digər tərəfdən, gələcək zamanda Türkiyənin üzləşdiyi problemləri aşmaq baxımından ciddi bir üstünlük yaradır. Təbii ki, bugünkü Konstitusiya da Türkiyənin demokratik, dünyəvi, sosial və hüquqi dövlət olduğunu ifadə edir. Lakin 1937-ci ildəki Konstitusiyaya əlavə edilən formul daha fərqlidir. Hətta, bugünkü demokratik, dünyəvi, sosial, hüquqi dövlət formulunda müstəqillik vurğusu yoxdur, amma 1937-ci il Konstitusiyasında Türkiyənin milliyətçi olduğu ifadə edilir ki, bu da müstəqilliyi izah etməkdədir”, - politoloq vurğulayıb.
Perinçek düşünür ki, Türiyənin yeni Konstitusiyası Vətən müharibəsi və qarşıdakı sənaye inqilabının gündəminə uyğun olmalıdır: “Türkiyə bu gün Suriyada, Liviyada, hətta Qərb imperializminin ünvanladığı təhdidlərə qarşı Vətən müharibəsi aparır. Bununla birlikdə, yeni sənaye inqilabının astanasındadır. Ona görə də yeni Konstitusiya həm də iqtisadi problemlərinə həlli uyğun formada olmalıdır. Buna uyğun ən yaxşı sistem də parlamentli idarəçilik sistemidir. Çünki parlment hökuməti sistemi Türkiyənin ənənəvi siyasətində var və bu sistem gələcəkdə Türkiyənin problemlərini həll etməsi baxımından işə yaraya bilər”.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • "Azərbaycan bələdiyyəsinin büdcə maliyyə istiqamətləri əgər alınırsa..." - ŞƏRH
Bu gün, 18:00 |
|
|
|
| • Elmina Kazımzadəyə yeni vəzifə verildi - 900 manat maaş alacaq
Bu gün, 17:58 |
|
|
|
| • Kobaxidzedən Aİ səfirinə XƏBƏRDARLIQ: - “Daxili işlərimizə müdaxiləni dayandırmasa...”
Bu gün, 17:49 |
|
|
|
| • “Baku Elektroniks”dən MİSİLSİZ FIRILDAQ - 4 min manata satdığı telefon…
Bu gün, 17:43 |
|
|
|
| • Rusiya "3+3"ü təşkilata çevirmək İSTƏYİR
Bu gün, 17:41 |
|
|
|
| • Tərəflər sülh masasına qayıdır: - Gələn ay bu sənədlər müzakirə ediləcək
Bu gün, 17:36 |
|
|
|
| • Papikyan Kopırkinlə görüşdü
Bu gün, 17:31 |
|
|
|
| • İnvestAZ-ın rəhbərliyində təyinatlar – Şirkət Korporativ İdarəetməsini təkmilləşdirir
Bu gün, 17:28 |
|
|
|
| • Paşiyan Azərbaycan qarşı yeni müharibəyə hazırlaşaraq itirdiyi nüfuzunu bərpa etməyə çalışır - ƏGƏR BELƏDİRSƏ...
Bu gün, 17:24 |
|
|
|
| • “Hansı səbəbdən işdən çıxarıldığımı bilmirəm” - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 17:21 |
|
|
|
| • Paşinyanın başqa yolu qalmadı: Sülhə ilk addımı - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 17:16 |
|
|
|
| • "SAT-SAS-2024" təlimi başa çatıb
Bu gün, 17:09 |
|
|
|
| • 18 milyon manatlıq şirkət ləğv edilir - “ATS FOOD”LA BİRLƏŞİR
Bu gün, 17:03 |
|
|
|
| • Kəmaləddin Heydərov alay komandirini işdən çıxardı - Yeni təyinat
Bu gün, 17:01 |
|
|
|
| • Milli Məclisdə “marjinal və populist siyasi qüvvələrə” mesaj... - “Diqqətli olsunlar”
Bu gün, 16:57 |
|
|
|
| • Agentlik tender keçirmədən bu şirkətlə 42 milyonluq müqavilə imzaladı - "DƏRƏ"Nİ XƏLVƏT BİLİR...
Bu gün, 16:54 |
|
|
|
| • Saxta şərab hazırlayan azərbaycanlı dəstə İFŞA OLUNDU
Bu gün, 16:52 |
|
|
|
| • Rusiya Ermənistana yeni hərbi attaşe təyin edib
Bu gün, 16:49 |
|
|
|
| • "Cavanlar az qalır deyə ki, qocal çıx get"
Bu gün, 15:46 |
|
|
|
| • Azər Səmədova yüksək vəzifə verildi - ƏMR
Bu gün, 15:43 |
|
|
|
| • FHN yetkilisi pul alıb tikintiyə göz yumdu, sonda 50 ailə evsiz qaldı - İTTİHAM VAR...
Bu gün, 15:39 |
|
|
|
| • Yeni Vergi Məcəlləsi hazırlanır
Bu gün, 15:34 |
|
|
|
| • Mehdiabadda 45 yaşlı kişi azyaşlı qıza təcavüz etdi: Atası və dostları isə... - Şok təfərrüat
Bu gün, 15:30 |
|
|
|
| • Daha üç rayonda qarlı havalara hazırlıq işləri müzakirə edilib - FOTO
Bu gün, 15:25 |
|
|
|
| • Növbəti “rəngli inqilab” cəhdi – Qərb Gürcüstanı fəlakətə sürükləyir
Bu gün, 15:01 |
|
|
|
| • Mahnı qalmaqalına görə işdən çıxarılan direktor vəzifəyə bərpa edildi - QƏRAR
Bu gün, 14:47 |
|
|
|
| • Nazirin nəzərinə İSTİ FAKT: Camaata verilən heyvanlar xəstə çıxdı, ikisi öldü - FACİƏ DEYİL... AMMA FAKTDIR!
Bu gün, 14:10 |
|
|
|
| • DTX Qəhraman Məmmədovla bağlı MƏLUMAT YAYDI! 70 kq qızıl əməliyyatının BÜTÜN DETALLARI! - ƏSLİNDƏ...
Bu gün, 14:07 |
|
|
|
| • Dudanın “durbin şousu” - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Bu gün, 14:02 |
|
|
|
| • “Qara yumor” və ya ikiüzlülüyün zirvəsi - Bir tərəfdən sıxışdır, digər tərəfdən dəvət et
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • Xankəndi Dövlət Dram Teatrı təmir olunacaq - DETALLAR
Bu gün, 13:58 |
|
|
|
| • Müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət keçmək istəyənlərin qəbulu davam edir - DİQQƏT!
Bu gün, 13:12 |
|
|
|
| • Rusiyada 8, Ukraynada isə 5 min əsir var - "The Wall Street Journal"
Bu gün, 13:07 |
|
|
|
| • İmamoğlunun “itib-batan” Bakı səfərinin sensasion detalı - VİDEO
Bu gün, 13:05 |
|
|
|
| • Biz heç kimə Gürcüstanı şantaj etmək və qətnamələrlə hədələmək icazəsi verməyəcəyik - “Gürcü Arzusu”
Bu gün, 13:02 |
|
|
|
| • Mikaelyan sərhəddən görüntü yaydı: “Döyüşə hazırıq” - QAŞINIRLAR!
Bu gün, 12:58 |
|
|
|
| • Erməni general İtaliyada: - Hərbi əməkdaşlıq genişləndirilir
Bu gün, 12:56 |
|
|
|
| • Kursk təmizlənir - ATACMS sursatları məhv edildi
Bu gün, 12:52 |
|
|
|
| • Kartdan-karta ödəniş necə aşkarlanır? - “Bu məlumatı vergiyə banklar ötürür”
Bu gün, 12:37 |
|
|
|
| • Xəstəxanaya yerləşdirildiyi deyilən XALQ ARTİSTİ: - “Evdəyəm”
Bu gün, 12:35 |
|
|
|
| • "Fitch Solutions" Azərbaycanın iqtisadi artım proqnozu yaxşılaşdırıb - MÜHÜM
Bu gün, 12:32 |
|
|
|
| • "Nəvəmə qızımın adını qoymuşam"
Bu gün, 12:31 |
|
|
|
| • Yunanıstan Ermənistana köhnə sovet silahlarını satır: - Bu, Bakı üçün nə deməkdir?
Bu gün, 12:27 |
|
|
|
| • Mülayim şərq küləyi əsəcək - belə deyirlər...
Bu gün, 12:24 |
|
|
|
| • Yaqub Eyyubov Paşinyanın müavini ilə görüşüb - 10 dəqiqədən çox ayaqüstü söhbət ediblər
Bu gün, 12:15 |
|
|
|
| • Partiyalar bələdiyyə seçkilərinə necə hazırlaşır? - SORĞU
Bu gün, 12:11 |
|
|
|
| • Mingəçevir şəhəri 4 nömrəli tam orta ümumtəhsil məktəbinə Natiq Qasımovun adı verilib - UNUTMARIQ!!!
Bu gün, 12:03 |
|
|
|
| • Şirvanda 13 hektar ərazi başçı tərəfindən zəbt edilib - Qazinin əli ilə...
Bu gün, 12:02 |
|
|
|
| • Ordunun müxtəlif bölmələri dağlıq və meşəlik ərazilərdə şərti döyüş tapşırıqları icra ediblər - VİDEO
Bu gün, 12:00 |
|
|
|
| • Gürcüstanda rus jurnalistə xəsarət yetirilib: - əlləri, üzü, boynu yanıb
Bu gün, 11:52 |
|
|
|
|
