“Yeni Konstitusiyaya ehtiyac yoxdur, amma olacaqsa, Vətən müharibəsinə uyğun olmalıdır”
Tarix: 13-02-2021, 08:28 | Çap et
“Əslində, Türkiyədə yeni Konstitusiyanın hazırlanmasına bu gün o qədər də ehtiyac yoxdur. Türkiyə bu gün xarici təhdidlərlə üz-üzədir, həm də ciddi iqtisadi dəyişikliyə məruz qalır. Ona görə də bu gün Türkiyə bu iki problemə daha çox köklənməli və tədbirlər almalıdır”.
Bunu AYNA-ya açıqlamasında türkiyəli politoloq, tarixçi Mehmet Perinçek, Türkiyədə yeni Konstitusiya dəyişiklikləri ilə bağlı müzakirələrə münasibət bildirərkən deyib. Onun sözlərinə görə, sözügedən problemlər Konstitusiyadan qaynaqlanmır və Türkiyənin Konstitusiyası yeni dəyişdirilib.
“Ona görə də Türkiyə bu gün yeni Konstitusiya müzakirələrindən daha çox iqtisadi problemlərə və xarici təhdidlərə daha çox istiqamətlənməlidir. Amma mütləq yeni bir Konstitusiya ərsəyə gələcəksə, Türkiyənin Konstitusiya dəyişikliyi təcrübəsindən faydalanmaq lazımdır. Xüsusən də Türkiyənin bir vaxtlar apardığı istiqlal və azadlıq mübarizələri 1876-cı il inqilabına və nəticədə yeni Konstitusiyanın hazırlanmasına yol açmışdı”, - ekspert bildirib.
Perinçek əlavə edib ki, 1908-ci il inqilabı da Türkiyədə yeni Konstitusiyanın hazrlanmasna gətirib çıxarmışdı: “Daha sonralar da Türkiyədə yeni konstitusiyalar hazırlanıb. Bütün bunlar Türkiyənin milli demokratik inkişaf prosesinin bir parçası idi. Yəni, bir tərəfdən Türkiyənin müstəqilliyini təmin edən, digər tərəfdən isə Türkiyənin daxili vəziyyətini demokratikləşdirən addımlar idi”.
O, yeni Konstitusiyanın da milli demokratik inkişaf prosesinin davamı olmalı olduğunu qeyd edib: “Təbii ki, Türkiyədə qeyd etdiyim prosesləri pozan addımlar da atılıb. Buna missal olaraq 1971-ci ilin 12 martı və 1980-ci ilin 12 sentyabrında həyata keçirilən çevrilişlərdən sonra təsdiqlənən konstitusiyaları göstərmək olar. Çünki həmin konstitusiyalar Türkiyənin milli demokratik inkişaf prosesini baltalayan konstitusiyalar idi. Həmçinin, 2007-2012-ci illərdə də Qərbin həyata keçirdiyi liberal Konstitusiya təşəbbüsləri oldu. Yəni, yeni Konstitusiya olacaqsa, qeyd olunan təcrübəyə söykənməli, 1971, 1980 və 2007-2012-ci illərdəki Konstitusiya təşəbbüslərinin əksinə olmalıdır”.
Tarixçinin sözlərinə görə, hər Konstitusiyanın mahiyyətində qurmaq istənilən dövlətin və cəmiyyətin bir xülasəsi olur: “Ancaq hesab edirəm ki, Türkiyə Konstitusiyasının ən uyğun forması 1937-ci ilin fevral ayında Mustafa Kamal Atatürkün ərsəyə gətirdiyi Konstitusiyanın 2-ci maddəsinə yazdığı formuldur. Həmin maddədə Türkiyə dövlətinin cümhuriyyətçi, milliyəçti, xalqçı, dövlətçi, dünyəvi və inqilabçı olduğu ifadə edilir. Bu 6 formul təbii ki, Türkiyənin həm ehtiyaclarına cavab verir, həm də quruluş fəlsəfəsinə uyğundur”.
“Digər tərəfdən, gələcək zamanda Türkiyənin üzləşdiyi problemləri aşmaq baxımından ciddi bir üstünlük yaradır. Təbii ki, bugünkü Konstitusiya da Türkiyənin demokratik, dünyəvi, sosial və hüquqi dövlət olduğunu ifadə edir. Lakin 1937-ci ildəki Konstitusiyaya əlavə edilən formul daha fərqlidir. Hətta, bugünkü demokratik, dünyəvi, sosial, hüquqi dövlət formulunda müstəqillik vurğusu yoxdur, amma 1937-ci il Konstitusiyasında Türkiyənin milliyətçi olduğu ifadə edilir ki, bu da müstəqilliyi izah etməkdədir”, - politoloq vurğulayıb.
Perinçek düşünür ki, Türiyənin yeni Konstitusiyası Vətən müharibəsi və qarşıdakı sənaye inqilabının gündəminə uyğun olmalıdır: “Türkiyə bu gün Suriyada, Liviyada, hətta Qərb imperializminin ünvanladığı təhdidlərə qarşı Vətən müharibəsi aparır. Bununla birlikdə, yeni sənaye inqilabının astanasındadır. Ona görə də yeni Konstitusiya həm də iqtisadi problemlərinə həlli uyğun formada olmalıdır. Buna uyğun ən yaxşı sistem də parlamentli idarəçilik sistemidir. Çünki parlment hökuməti sistemi Türkiyənin ənənəvi siyasətində var və bu sistem gələcəkdə Türkiyənin problemlərini həll etməsi baxımından işə yaraya bilər”.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Bank kartlarından kütləvi oğurluq: pullarımızı necə qoruyaq? - AKTUAL
Bu gün, 06:32 |
|
|
|
| • Yaşlı icra başçıları yola salınır: - Yeni model belə olacaq
Bu gün, 06:29 |
|
|
|
| • "Mən elə yaşayıram ki, qadağalara ehtiyacım olmurm"
Bu gün, 06:22 |
|
|
|
| • Bakıda ipoteka ilə satılacaq ev tapılmayacaq - Xəbərdarlıq edildi
Bu gün, 00:22 |
|
|
|
| • Sumqayıtda bu məktəbə yeni direktor təyin edildi - ƏMR
Bu gün, 00:16 |
|
|
|
| • Ermənilərin Gəncədə törətdiyi ilk terrordan 4 il ötür - ANIM
Bu gün, 00:12 |
|
|
|
| • Cəbrayıl şəhərinin azad olunmasından 4 il ötür
Bu gün, 00:10 |
|
|
|
| • Xırdalanın yollarının təmirinə 1,5 milyon manat ayrıldı
Bu gün, 00:05 |
|
|
|
| • “ACWA Power” Azərbaycanda daha bir şirkət təsis edib
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
| • Ermənistan bütün hərbi cinayətkarları araşdırıb cəzalandırmalıdır - Hikmət Hacıyevdən ÇAĞIRIŞ
Dünən, 23:47 |
|
|
|
| • “İran altı ay ərzində 10 nüvə başlığına sahib ola bilər” – “The Times”
Dünən, 23:44 |
|
|
|
| • Tanınmış naşir kitab sərgisindən şikayət edib: - "Kitabları özümüz üçün nəşr edirik?"
Dünən, 23:38 |
|
|
|
| • 40 faizlə kredit, yoxa çıxan qızıllar: - Lombard və BOKT-lara "dur" deyiləcək?
Dünən, 19:10 |
|
|
|
| • Qiyməti "oynayan" neftə ümid azalır, təbii qazın da gəlirinə "söykənmək" olmaz - NƏ ETMƏLİ?
Dünən, 19:00 |
|
|
|
| • Dövlət Agentliyinin 2,3 milyonluq tenderinin qalibi - MƏLUM OLDU
Dünən, 18:56 |
|
|
|
| • Zəngilan Rayon Mərkəzi Xəstəxanasına direktor təyin edilib - ƏMR
Dünən, 18:54 |
|
|
|
| • Ermənistanın qisas istəyi sadəcə intihardır - Şahnazarov
Dünən, 18:17 |
|
|
|
| • Mərkəzi Bankın sanksiyaları İran bankını "vurdu" - Kredit portfeli 3 dəfədən çox azalıb
Dünən, 18:12 |
|
|
|
| • “İşlədiyi yerə gedəndə hər şey aydın oldu, şoka düşdüm...” - MƏHKƏMƏ
Dünən, 18:07 |
|
|
|
| • Şagirdlər məktəbə bıçaqla necə və niyə gedir? - Günahkar valideynlərdir , yoxsa....
Dünən, 18:04 |
|
|
|
| • Paşinyan sülh sazişinin bəzi detallarını açıqladı - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 18:03 |
|
|
|
| • Generalın sənətçi qızının sürücülük hüququ məhdudlaşdırıla bilər - DETALLAR
Dünən, 18:01 |
|
|
|
| • "Böyük Britaniya Azərbaycanla əməkdaşlığa hazırdır" - Səfir
Dünən, 18:00 |
|
|
|
| • Yeganə təhlükəsiz investisiya sahəsi olaraq qalır... - ARAŞDIRMA
Dünən, 17:59 |
|
|
|
| • Sepahın komandiri Suriyada ölüb - İSNA
Dünən, 17:58 |
|
|
|
| • İqbal Məmmədov 15 gündə 8 milyondan çox borcunu ödədi - DETALLAR
Dünən, 17:56 |
|
|
|
| • Ahıl və tənha vətəndaşları aldadaraq pullarını ələ keçirən daha 1 nəfər saxlanılıb - VİDEO
Dünən, 17:50 |
|
|
|
| • Nazim İbrahimovun qardaşından təzminat TƏLƏB OLUNUR - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:48 |
|
|
|
| • Qızı sənətkarın məzarını Qoçəhmədliyə köçürür? - AÇIQLAMA
Dünən, 17:46 |
|
|
|
| • İki avantüristin görüşü - Makron Paşinyanı yeni təlimatlandırır
Dünən, 17:43 |
|
|
|
| • Beynəlxalq Bankın 1,3 milyonluq tenderini olmayan şirkət necə udub? - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:41 |
|
|
|
| • “Nə qədər ki, sülh müqaviləsi imzalanmayıb...” - Ovannisyan
Dünən, 17:38 |
|
|
|
| • İLGİNC: “İçərişəhər” Qoruğu İdarəsi 18 min manatlıq mal-qara yemi alır - İcazə verin, şübhələnək...
Dünən, 17:36 |
|
|
|
| • Erməni politoloq nədən narahatdır? - KİV
Dünən, 17:34 |
|
|
|
| • Müəllimlərin bayramında onlara nə hədiyyə etməli? - Ekspertlərdən fərqli TƏKLİFLƏR
Dünən, 17:27 |
|
|
|
| • 1 aydır “BakıKart”a onlayn ödəniş mümkün olmur – Problem nə zaman həll olunacaq?
Dünən, 17:24 |
|
|
|
| • Rövşən Binnətli vəzifəsindən azad olundu - ƏMR
Dünən, 17:22 |
|
|
|
| • Azərbaycanda arvad-uşağı evdən gedən kişi özünü asdı
Dünən, 16:09 |
|
|
|
| • Qərbi Azərbaycan isterikası: “Onsuz da biz ora qayıdacağıq”
Dünən, 16:08 |
|
|
|
| • Rublun sürətlə ucuzlaşması bizim cibimizə necə təsir edəcək? – Ekspertdən açıqlama
Dünən, 16:07 |
|
|
|
| • Lənkəranın prokuroru işdən çıxarıldı - FOTO
Dünən, 16:03 |
|
|
|
| • "5 oktyabrda müəllimlərə hörmət göstərmək vacibdir, lakin... " - AÇIQLAMA
Dünən, 16:01 |
|
|
|
| • İran İsraillə mübarizədə bu yanlışı buraxacaqmı? - GƏLİŞMƏ
Dünən, 15:59 |
|
|
|
| • AQTA hara baxır ki..: `GÜRCÜ XƏNGƏLİ` adı altında ZƏQQUTUN... - ÖZBAŞINALIQ!
Dünən, 15:55 |
|
|
|
| • Sumqayıtın möhtəşəm gecə görüntüləri şəhərə yeni rəng qatır - FOTO
Dünən, 15:40 |
|
|
|
| • Hüseyn Abdullayevin anası məhkəmədə ifadə verməkdən imtina edib
Dünən, 14:17 |
|
|
|
| • Ermənistana qaz sataq? – İrəvan Moskvadan Bakıya sığınmaq istəyir
Dünən, 14:02 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizi ya açılmalıdır, ya da... - GƏLİŞMƏ
Dünən, 14:00 |
|
|
|
| • "Naxçıvan Universiteti" MMC ləğv olunduğunu elan edir
Dünən, 13:56 |
|
|
|
| • Cinayət törədən yeniyetmələri hansı cəzalar gözləyir? - AÇIQLAMA
Dünən, 13:09 |
|
|
|
|
