ORDUDA NƏLƏR BAŞ VERİR?
Tarix: 19-09-2011, 13:37 | Çap et
“HƏRBİ İNSTİTUTUN CƏMİYYƏTDƏ XALQ TƏRƏFİNDƏN AZ SEVİLMƏSİ BİR HƏQİQƏTDİR”
DİA.AZ: - Artıq bir neçə aydır ki, Azərbaycan ordusunda ölümlə nəticələnən daxili silahlı insidentlərin sayı sürətlə artmaqdadır. Görülən bütün tədbirlərə baxmayaraq, az qala hər gün bir əsgər ölümü ilə yadda qalan bu cür silahlı insidentlərin davam etməsi, problemin kökündə daha ciddi amillərin dayandığını söyləməyə əsas verir. Ictimaiyyəti də əsasən bir məsələ düşündürür.
Əsgəri əsgər qatilinə çevirən, onu öz xidmət yoldaşına və ya komandirinə güllə atmağa vadar edən səbəblər nədir? Vətənə xidmət üçün həqiqi hərbi xidmətə yollanan əsgərin öz hərbi andına xilaf çıxmasının arxasında hansı amillər dayanır? Doğrudanmı, baş verən ölüm halları sadəcə olaraq, ani bir çılğınlığın, zərrə qədər də olsun tapdanmağına dözə bilməyən gənclik qürurunun üsyanının nəticəsidir?
Məsələ ilə bağlı fikirlərini “Dünya” informasiya Agentliyinin (dia-az.site) müxbiri ilə bölən Hərbi-Analitik Tədqiqatlar Mərkəzinin rəhbəri, sabiq briqada komandiri polkovnik İldırım Məmmədov baş verən olayların bir deyil, bir neçə amildən qaynaqlandığını vurğuladı. Ekspertin sözlərinə görə, bədbəxt hadisələrlə nəticələnən silahlı insidentlərin baş verməsində mövsüm amillərindən tutmuş, ağır sosial duruma qədər ən müxtəlif amillərin özünəməxsus rolu var: “Son vaxtlar bu cür arzuedilməz olayların baş verməsinin müxtəlif səbəbi var ki, bunun da biri mövsümlə əlaqədardır. Yaz fəsli gələndə təbiət kimi insanın da əhval-ruhiyyəsində dəyişiklik baş verir, xalq dili ilə desək, “qan qaynayır”. Bəzi insanlarda depressiya yaranır, insanların bir qismi özünü çox pis hiss edir. Xüsusilə də, gənc nəsil bu məsəslədə çox həssas olur. Doğrudur, bizim insanlar bu cür şeylərə əhəmiyyət vermirlər. Lakin bütün dünya ölkələrində həm qışdan yaza, həm də yaydan payıza keçid mərhələsinə çox ciddi fikir verilir. Bu ərəfədə hərbçilərə vitaminlər paylayır, onların psixoloji durumunu nəzarətdə saxlayırlar və s. Azərbaycan ordusunda baş verən məlum insidentləri şərtləndirən amillərdən biri məhz söylədiyimiz psixoloji məqamla bağlıdır”.
Ekspertin fikrincə, müharibə şəraitinin həddindən artıq uzun sürməsi, hərbçilərin nə hərb kimi hərb, nə də sülh kimi sülh şəraitində yaşamaması da psixoloji gərginliyi artılran və silahlı münaqişələrə gətirib çıxaran amillər sırasında yer alır: “Baxın, I Dünya müharibəsi 1914-1918, II Dünya müharibəsi isə 1939-1945-ci illləri əhatə etdi, yəni müharibə 4-5 ildən artıq çəkmədi. Lakin Azərbaycan ordusu 15 ildir ki, xəndəkdə, müharibə şəraitindədir. Buna “xəndək xəstəliyi” deyirlər. “Xəndək xəstəliyi”nin özünəməxsus xüsusiyyəti ondan ibarətdir ki, bu xəstəlik insanlarda laqeydlik hissi formalaşdırır. Hərbçi görür ki, onun sosial durumu yaxşılaşmır, 6-10 manat alan əsgər ön xətdə çox ağır bir məsuliyyəti üzərinə götürür və s. əsgər-zabit münasibətlərində bir gərginlik, bir biganəlik formalaşır. Zabitlərin maaş azlığı, onların mənzillə təmin edilməməsi, Milli Məclisin hərbçilərin durumunu yaxşılaşdıran qanunlar qəbul etməməsi və s. analoji halların meydana gəlməsinə səbəb olan ikinci amildir”.
İ.Məmmədovun qənaətincə, ordunun müasir qayda-qanunlar əsasında idarə edilməməsi, yeniliklərin çevik şəkildə tətbiq edilməməsi də silahlı qarşıdurmalara rəvac verir: “Daxili silahlı insidentlərin baş verməsinə gətirib çıxaran faktorlardan biri də, orduda müasir qanunların olmaması, professional orduya keçidin təmin edilməməsi, ölkə hərbi-siyasi rəhbəırliyinin bu istiqamətdə aktivlik nümayiş etdirməməsidir”.
Lakin bütün tənqidi qeydlərinə baxmayaraq, orduda yaşanan gərginliyin eyniylə cəmiyyətdə də yaşandığına diqqət çəkən ekspert, baş verən arzuedilməz insidentlərdən orduya qarşı təxribat məqsədilə istifadə etməyin yolverilməz olduğunu vurğuladı: “Ordu cəmiyyətin bir hissəsidir. Bu institutun cəmiyyətdə hörmətsiz olması, xalq tərəfindən az sevilməsi bir həqiqətdir. Həmçinin, unutmaq olmaz ki, intiharlar və ya silahlı insidentlər yalnız orduda deyil, bütün sahələrdə - məktəblərdə də, küçələrdə də, ayrı-ayrı iş yerlərində də baş verir. Ailə-məişət məsələləri zəminində baş verən qanlı hadisələr xüsusilə üstünlük təşkil edir. İnsanlar özü də təhlükəsizlik qaydalarına riayət etmir. Vətəndaşlarımız çalışır ki, düşdüyü situasiyadan güllə-bıçaq hesabına çıxsın. İnsanların özü-öz gələcəyinə laqeyddir ki, bu da arzuedilməz halların artmasına gətirib çıxardır. Ona görə də mən ölüm hallarının yalnız orduda baş verməsi ilə bağlı söylənilənlərlə razı deyiləm. Ancaq hesab edirəm ki, bütün hallarda hərbi-siyasi rəhbərlik hərbçilərin sosial problemlərinin həlli istiqamətində ciddi işlər həyata keçirməli, onların rifaını yaxşılaşdırmalıdır. Ümumiyyətlə, hərbçilərin sosial rifah şəraitinin yaxşılaşdırılması məsələsi həmişə gündəmdə olmalıdır. Problemlər isə sözdə deyil, praktiki baxımdan həll edilməlidir”.
İ.Məmmədov Azərbaycandakı ordu quruculuğunda yaxından iştirak etməli olan digər güc orqanlarının fəaliyyətini də sərt şəkildə tənqid etdi: “Bu gün Azərbaycanda guya ordu quruculuğuna yardım edən qurumlar fəaliyyət göstərir ki, bunlara da prokurorluq, əks-kəşfiyyat və s. daxildir. Lakin həqiqət bundan ibarətdir ki, bu qurumların heç biri ordu quruculuğuna zərrə qədər də olsun töhfə vermir. Əgər hansısa regionda fəaliyyət göstərən hərbi prokurorluq əməkdaşından soruşsanız ki, nə zaman istintaqınız ön xətdə gedib və oradakı əsgərlərin vəziyyəti ilə maraqlanıb, o bu suala cavab verə bilməyəcək. Çünki onlar ön xətdə gedib çıxmır, gedib çıxanlar isə lazımınca iş görmür. Məhkəmələr hərbi hissələrə gedib orada iş aparmırlar. Qanunlar əsgəri heyətə izah edilmir. Bütün bunlar bir daha göstərir ki, cəmiyyətdə orduya qarşı tam bir laqeydlik var. Bu laqeydlik isəicə etibarilə ölümlə bitən olaylara gətirib çıxardır”.
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• YANLIŞ GÜNÜ QEYD EDİRİK... - DİQQƏT
Bu gün, 08:31 |
|
|
|
• Bakıda 300-ə yaxın uşağın TƏHSİL DƏRDİ - GİLEY
Bu gün, 08:25 |
|
|
|
• Bu nə qanundur, nə qaydadır?.. - ETİRAZ
Bu gün, 08:22 |
|
|
|
• Büdcə pullarımızın yeni ünvanı: VANUATU... - İcazə verin şübhələnək...
Bu gün, 08:16 |
|
|
|
• Tramp qalib gəlmək üçün lazım olan 270 səsin yarıdan çoxunu toplayıb - “Fox News”
Bu gün, 08:05 |
|
|
|
• Zəngəzurla bağlı İranın Rusiyaya “tənqidi”… - Rus ekspert ŞƏRH EDİR
Bu gün, 07:04 |
|
|
|
• "İranın İsrailə cavab verməsi acı nəticələrə səbəb ola bilər" - deputat
Bu gün, 06:57 |
|
|
|
• ABŞ-də namizədlər seçki kampaniyalarına 3,5 milyard dollar xərcləyiblər - “Financial Times”
Bu gün, 06:54 |
|
|
|
• “Kim qalib gəlsə, rəqib nəticə ilə qane olmayacaq” - Şanslar bərabərdir
Bu gün, 06:42 |
|
|
|
• ABŞ seçkisinin ilkin nəticəsi - YENİLƏNİR
Bu gün, 06:31 |
|
|
|
• "Əhval-ruhiyyəsi "təslimçilik" olanlar... Zəngəzur dəhlizinə nəzarətlə bağlı yararsız fikirlər paylaşırlar"
Bu gün, 01:28 |
|
|
|
• Yeni bahalaşma: BU DƏFƏ ÇÖRƏK... - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Bu gün, 01:23 |
|
|
|
• Kreditlərin faiz ödənişində dəyişiklik olacaq? - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 01:21 |
|
|
|
• "Allahım, möhlət ver, ən azından doyunca görək"
Bu gün, 01:16 |
|
|
|
• "Bizə kənar oyunçular lazım deyil" - deputat
Bu gün, 01:13 |
|
|
|
• COP29 ən yüksək səviyyədə keçiriləcək -ŞƏRH
Bu gün, 01:10 |
|
|
|
• Vüqar Musayev vəzifəsindən azad edildi - ƏMR
Bu gün, 01:07 |
|
|
|
• Niyə ölkəmizə istirahətə gələnlər ancaq Bakını seçirlər? - AKTUAL
Bu gün, 01:02 |
|
|
|
• “Ermənistanın COP29-da iştirak edib-etməməsi heç nəyi dəyişməyəcək” - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 00:59 |
|
|
|
• Azərbaycanda çörək şirkəti - YENİDƏN TƏŞKİL EDİLİR
Bu gün, 00:05 |
|
|
|
• Tikinti şirkəti əmlakını və pullarını səhmdarları arasında böləcək - TOPLANTI
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
• Ermənistanın siyasi dəsti-xətti sülh sənədinin imzalanmasına icazə vermir - FAKT BUDUR!
Dünən, 19:00 |
|
|
|
• Separatçını ”əsir” gözündə görən 52 avropalı... - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Dünən, 18:58 |
|
|
|
• "ABŞ-də oturub belə bir bəyanat vermək bir az suallar doğurur" - deputatdan REAKSİYA
Dünən, 18:14 |
|
|
|
• “Rufo Gəncinski” Rusiyaya qayıtdı – Azərbaycanlı “qanuni oğru”lar arasında YENİ MÜHARİBƏ
Dünən, 18:12 |
|
|
|
• Texnologiya Universitetinin rektoru kollektivə təqdim edilib - FOTO
Dünən, 18:10 |
|
|
|
• İranın keçmiş nazirinin BAŞI QAÇIB -“Azərbaycanın qaz kəmərini raketlə vuraq”
Dünən, 18:08 |
|
|
|
• Paşinyan indi "Tehranın dili" ilə danışır - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 18:07 |
|
|
|
• Qarabağdan köçən ermənilərə sürətli şəkildə vətəndaşlıq veriləcək - Ermənistan DİN
Dünən, 17:51 |
|
|
|
• ABŞ və Səudiyyə Ərəbistanı İsraili “offsayd”a salırlar - “Axios”
Dünən, 17:49 |
|
|
|
• London-Ankara münasibətlərində nələr yaşanır? - GƏLİŞMƏ
Dünən, 17:48 |
|
|
|
• Bu məhsulu xaricə 36 dollara satıb, 76 dollara geri alırıq – İqtisadçıdan maraqlı açıqlama
Dünən, 17:42 |
|
|
|
• Mesaj Ermənistandan gəldi - Növbədə Zəngəzurdur
Dünən, 17:41 |
|
|
|
• İran təkzib etdi: - Şahmərd edam edilməyib!
Dünən, 17:39 |
|
|
|
• SOCAR-da yeni təyinat - ƏMR
Dünən, 17:37 |
|
|
|
• "Azərbaycana qarşı böhtan kampaniyası aparanlar unutmasınlar ki..." - deputat
Dünən, 17:34 |
|
|
|
• Rusiya Ermənistan və Azərbaycanı tələsik sülh sazişinə sövq etmir - Lavrov
Dünən, 17:26 |
|
|
|
• Əliyevin təklif etdiyi format daha səmərəlidir - Erməni nazir
Dünən, 17:23 |
|
|
|
• İsrafil Məmmədov yeni vəzifəyə seçildi - FOTO
Dünən, 17:21 |
|
|
|
• Polis paytaxtda 30 min manat dəyərində qapı və kondisionerləri oğurlayan şəxsi saxlayıb - VİDEO
Dünən, 17:18 |
|
|
|
• Flora Kərimovanın səhhəti pisləşdi
Dünən, 17:14 |
|
|
|
• Onlar Ermənistanın COP29-da iştirakına qarşı çıxdılar
Dünən, 17:12 |
|
|
|
• "Ermənistan hakimiyyətinin nümayəndələri Vardanyanın həbsinə görə Azərbaycana təşəkkür etməlidir"
Dünən, 17:09 |
|
|
|
• "Veysəloğlu" Qarabağ müharibəsində iştirak edən əməkdaşlarına qayğı göstərməyə davam edir - FOTO
Dünən, 17:01 |
|
|
|
• Deputata məxsus olduğu deyilən şirkət 5,6 milyon manatlıq tender uddu - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 16:58 |
|
|
|
• Vüqarı 125 min manat ziyana salan evin aqibəti necə oldu?
Dünən, 16:45 |
|
|
|
• “Nar”ın dəstəyi ilə ekologiya mövzusunda jurnalistlərə beynəlxalq təlim keçirilib
Dünən, 16:40 |
|
|
|
• Dövlətə məxsus torpaqlarda tikinti aparılmasına görə "icazə verən" FHN-in sabiq şöbə rəisinə HÖKM OXUNUB
Dünən, 16:36 |
|
|
|
• Azərbaycan müdafiə naziri Slovakiyada hərbi institutu ziyarət edib
Dünən, 16:30 |
|
|
|
• "Təəssüf ki, mənim qohumlarımın çoxu..." - Məleykə Abbaszadədən "xalası oğlu" ilə bağlı AÇIQLAMA
Dünən, 16:26 |
|
|
|
|