ORDUDA NƏLƏR BAŞ VERİR?
Tarix: 19-09-2011, 13:37 | Çap et
“HƏRBİ İNSTİTUTUN CƏMİYYƏTDƏ XALQ TƏRƏFİNDƏN AZ SEVİLMƏSİ BİR HƏQİQƏTDİR”
DİA.AZ: - Artıq bir neçə aydır ki, Azərbaycan ordusunda ölümlə nəticələnən daxili silahlı insidentlərin sayı sürətlə artmaqdadır. Görülən bütün tədbirlərə baxmayaraq, az qala hər gün bir əsgər ölümü ilə yadda qalan bu cür silahlı insidentlərin davam etməsi, problemin kökündə daha ciddi amillərin dayandığını söyləməyə əsas verir. Ictimaiyyəti də əsasən bir məsələ düşündürür.
Əsgəri əsgər qatilinə çevirən, onu öz xidmət yoldaşına və ya komandirinə güllə atmağa vadar edən səbəblər nədir? Vətənə xidmət üçün həqiqi hərbi xidmətə yollanan əsgərin öz hərbi andına xilaf çıxmasının arxasında hansı amillər dayanır? Doğrudanmı, baş verən ölüm halları sadəcə olaraq, ani bir çılğınlığın, zərrə qədər də olsun tapdanmağına dözə bilməyən gənclik qürurunun üsyanının nəticəsidir?
Məsələ ilə bağlı fikirlərini “Dünya” informasiya Agentliyinin (dia-az.life) müxbiri ilə bölən Hərbi-Analitik Tədqiqatlar Mərkəzinin rəhbəri, sabiq briqada komandiri polkovnik İldırım Məmmədov baş verən olayların bir deyil, bir neçə amildən qaynaqlandığını vurğuladı. Ekspertin sözlərinə görə, bədbəxt hadisələrlə nəticələnən silahlı insidentlərin baş verməsində mövsüm amillərindən tutmuş, ağır sosial duruma qədər ən müxtəlif amillərin özünəməxsus rolu var: “Son vaxtlar bu cür arzuedilməz olayların baş verməsinin müxtəlif səbəbi var ki, bunun da biri mövsümlə əlaqədardır. Yaz fəsli gələndə təbiət kimi insanın da əhval-ruhiyyəsində dəyişiklik baş verir, xalq dili ilə desək, “qan qaynayır”. Bəzi insanlarda depressiya yaranır, insanların bir qismi özünü çox pis hiss edir. Xüsusilə də, gənc nəsil bu məsəslədə çox həssas olur. Doğrudur, bizim insanlar bu cür şeylərə əhəmiyyət vermirlər. Lakin bütün dünya ölkələrində həm qışdan yaza, həm də yaydan payıza keçid mərhələsinə çox ciddi fikir verilir. Bu ərəfədə hərbçilərə vitaminlər paylayır, onların psixoloji durumunu nəzarətdə saxlayırlar və s. Azərbaycan ordusunda baş verən məlum insidentləri şərtləndirən amillərdən biri məhz söylədiyimiz psixoloji məqamla bağlıdır”.
Ekspertin fikrincə, müharibə şəraitinin həddindən artıq uzun sürməsi, hərbçilərin nə hərb kimi hərb, nə də sülh kimi sülh şəraitində yaşamaması da psixoloji gərginliyi artılran və silahlı münaqişələrə gətirib çıxaran amillər sırasında yer alır: “Baxın, I Dünya müharibəsi 1914-1918, II Dünya müharibəsi isə 1939-1945-ci illləri əhatə etdi, yəni müharibə 4-5 ildən artıq çəkmədi. Lakin Azərbaycan ordusu 15 ildir ki, xəndəkdə, müharibə şəraitindədir. Buna “xəndək xəstəliyi” deyirlər. “Xəndək xəstəliyi”nin özünəməxsus xüsusiyyəti ondan ibarətdir ki, bu xəstəlik insanlarda laqeydlik hissi formalaşdırır. Hərbçi görür ki, onun sosial durumu yaxşılaşmır, 6-10 manat alan əsgər ön xətdə çox ağır bir məsuliyyəti üzərinə götürür və s. əsgər-zabit münasibətlərində bir gərginlik, bir biganəlik formalaşır. Zabitlərin maaş azlığı, onların mənzillə təmin edilməməsi, Milli Məclisin hərbçilərin durumunu yaxşılaşdıran qanunlar qəbul etməməsi və s. analoji halların meydana gəlməsinə səbəb olan ikinci amildir”.
İ.Məmmədovun qənaətincə, ordunun müasir qayda-qanunlar əsasında idarə edilməməsi, yeniliklərin çevik şəkildə tətbiq edilməməsi də silahlı qarşıdurmalara rəvac verir: “Daxili silahlı insidentlərin baş verməsinə gətirib çıxaran faktorlardan biri də, orduda müasir qanunların olmaması, professional orduya keçidin təmin edilməməsi, ölkə hərbi-siyasi rəhbəırliyinin bu istiqamətdə aktivlik nümayiş etdirməməsidir”.
Lakin bütün tənqidi qeydlərinə baxmayaraq, orduda yaşanan gərginliyin eyniylə cəmiyyətdə də yaşandığına diqqət çəkən ekspert, baş verən arzuedilməz insidentlərdən orduya qarşı təxribat məqsədilə istifadə etməyin yolverilməz olduğunu vurğuladı: “Ordu cəmiyyətin bir hissəsidir. Bu institutun cəmiyyətdə hörmətsiz olması, xalq tərəfindən az sevilməsi bir həqiqətdir. Həmçinin, unutmaq olmaz ki, intiharlar və ya silahlı insidentlər yalnız orduda deyil, bütün sahələrdə - məktəblərdə də, küçələrdə də, ayrı-ayrı iş yerlərində də baş verir. Ailə-məişət məsələləri zəminində baş verən qanlı hadisələr xüsusilə üstünlük təşkil edir. İnsanlar özü də təhlükəsizlik qaydalarına riayət etmir. Vətəndaşlarımız çalışır ki, düşdüyü situasiyadan güllə-bıçaq hesabına çıxsın. İnsanların özü-öz gələcəyinə laqeyddir ki, bu da arzuedilməz halların artmasına gətirib çıxardır. Ona görə də mən ölüm hallarının yalnız orduda baş verməsi ilə bağlı söylənilənlərlə razı deyiləm. Ancaq hesab edirəm ki, bütün hallarda hərbi-siyasi rəhbərlik hərbçilərin sosial problemlərinin həlli istiqamətində ciddi işlər həyata keçirməli, onların rifaını yaxşılaşdırmalıdır. Ümumiyyətlə, hərbçilərin sosial rifah şəraitinin yaxşılaşdırılması məsələsi həmişə gündəmdə olmalıdır. Problemlər isə sözdə deyil, praktiki baxımdan həll edilməlidir”.
İ.Məmmədov Azərbaycandakı ordu quruculuğunda yaxından iştirak etməli olan digər güc orqanlarının fəaliyyətini də sərt şəkildə tənqid etdi: “Bu gün Azərbaycanda guya ordu quruculuğuna yardım edən qurumlar fəaliyyət göstərir ki, bunlara da prokurorluq, əks-kəşfiyyat və s. daxildir. Lakin həqiqət bundan ibarətdir ki, bu qurumların heç biri ordu quruculuğuna zərrə qədər də olsun töhfə vermir. Əgər hansısa regionda fəaliyyət göstərən hərbi prokurorluq əməkdaşından soruşsanız ki, nə zaman istintaqınız ön xətdə gedib və oradakı əsgərlərin vəziyyəti ilə maraqlanıb, o bu suala cavab verə bilməyəcək. Çünki onlar ön xətdə gedib çıxmır, gedib çıxanlar isə lazımınca iş görmür. Məhkəmələr hərbi hissələrə gedib orada iş aparmırlar. Qanunlar əsgəri heyətə izah edilmir. Bütün bunlar bir daha göstərir ki, cəmiyyətdə orduya qarşı tam bir laqeydlik var. Bu laqeydlik isəicə etibarilə ölümlə bitən olaylara gətirib çıxardır”.
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• 14 yaşlı qızın ÖLÜM SEÇİMİ, 51 yaşlı qadının HƏYAT SAVAŞI
Bu gün, 17:03 |
|
|
|
• “Gəncə Avtomobil Zavodu” ölkədən külli miqdarda pul çıxarıb? – MƏHKƏMƏ
Bu gün, 17:01 |
|
|
|
• "Rich life Rooms"da dava: Qadınla kişi dalaşdı, həbs olunan var - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 16:52 |
|
|
|
• Ermənistan silahlanır - İrəvan bütün variantlara əl atacaq
Bu gün, 16:45 |
|
|
|
• "Yelo Bank"ın əməkdaşı 3.5 milyon manat mənimsədi - Həbs edildi
Bu gün, 16:40 |
|
|
|
• Sabahdan bələdiyyə üzvlüyünə namizədlərin irəli sürülməsi prosesi başlayacaq
Bu gün, 16:33 |
|
|
|
• “Hizbullah” indiki vəziyyətdə belə Livan ordusundan güclüdür... - FAKT BUDUR!
Bu gün, 16:23 |
|
|
|
• Azərbaycana qarşı dezinformasiya hücumu gücləndi – Bakının cavabı
Bu gün, 16:20 |
|
|
|
• Bakıda kişi 25 yaşlı arvadını niyə qətlə yetirib? - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 16:19 |
|
|
|
• Yataq xəstəsi ilə bağlı paylaşım edildi: - Dövlət qurumu hərəkətə keçdi
Bu gün, 16:17 |
|
|
|
• Bələdiyyə seçkilərində müşahidəçilik üçün sənədlərin qəbuluna başlanır - DİQQƏT
Bu gün, 16:14 |
|
|
|
• Sumqayıt Texnologiyalar Parkı yeni törəmə şirkət yaradıb
Bu gün, 16:13 |
|
|
|
• Azərbaycanlı müğənni 39 minlik çantası ilə diqqət çəkdi
Bu gün, 16:07 |
|
|
|
• Azərbaycanda növbəti bələdiyyə seçkiləri 2025-ci il yanvarın 29-na təyin edilib - AÇIQLANDI
Bu gün, 16:05 |
|
|
|
• İcra başçısının bacısı oğluna vəzifə verməsi iddiasına - Rəsmi reaksiya
Bu gün, 16:03 |
|
|
|
• Əmək hüquqlarını pozan şirkət 24 min, direktoru 3 min manat cərimə edilib
Bu gün, 16:00 |
|
|
|
• Naxçıvanda təhsil sahəsində nələr baş verir... - İLGİNC İDDİALAR
Bu gün, 15:58 |
|
|
|
• Nazim Bəydəmirlinin şikayəti üzrə məhkəmə keçirilib - DETALLAR
Bu gün, 15:45 |
|
|
|
• Sabiq vəkil Elman Paşayev dələduzluq ittihamını qəbul etməyib - TASS
Bu gün, 15:44 |
|
|
|
• Naxçıvan Müəllimlər İnstitutunun rektoru vəzifəsindən azad edilib - SƏRƏNCAM
Bu gün, 15:43 |
|
|
|
• Azərbaycan Milli Konservatoriyasına yeni rektor TƏYİN EDİLDİ
Bu gün, 15:42 |
|
|
|
• Regiondakı paytaxt şəhərlərdə mənzillərin 1 kv. metri neçəyə satılır? - SİYAHI
Bu gün, 15:09 |
|
|
|
• Ermənistan silahlanır - İrəvan bütün variantlara əl atacaq
Bu gün, 15:07 |
|
|
|
• Kredit götürmək çətinləşəcək? – BOKT-larla bağlı YENİ QƏRAR: “300 min nə puldur?!”
Bu gün, 15:05 |
|
|
|
• Şikayətçi də, problemin "həlli" də əvvəlcədən hazırlanır – Onun bu qəbullarda nə işi var?
Bu gün, 15:01 |
|
|
|
• Ermənistan uğrunda son savaş – Tarix dəqiqləşdi, Azərbaycanı nə gözləyir?
Bu gün, 14:58 |
|
|
|
• Oğul atasına xəbər verdi: "Anam kişilərlə danışır..." - Qanlı cinayətin şok təfərrüatı
Bu gün, 14:50 |
|
|
|
• Saleh Məmmədovun rəhbərlik etdiyi qurum qəzaya düşən sürücüyə təzminat ödəyəcək
Bu gün, 14:49 |
|
|
|
• Putinin DƏNİZ QORXUSU... - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 14:48 |
|
|
|
• Həyatımızı kabusa çevirən dönərlər -:Zəhərlənməmək üçün nə etmək lazımdır?
Bu gün, 14:20 |
|
|
|
• Şabranlı sahibkar Mehdiyevin kürəkəninin sürtülmüş iddiasına yenidən baxılmasına etiraz edir - DETALLAR
Bu gün, 14:15 |
|
|
|
• “Sərxan” Bakıdakı canilərdən daha pisdir? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 14:02 |
|
|
|
• Müəmmalı "minimum" istehlak səbəti... - Vətəndaşın yaşayış minimumu ilə dolanması mümkün deyil
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
• "Şiva yayı" Qafqazı hədəf alır: - Keyfiyyətsiz Hindistan silahları Ermənistana göndərilir
Bu gün, 13:58 |
|
|
|
• Fəzail Ağamalı, deputat qızı və oğlanları məhkəməyə verildi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 13:22 |
|
|
|
• Zaqatalada dönərdən kütləvi zəhərlənmə ilə bağlı YENİ DETALLAR
Bu gün, 13:20 |
|
|
|
• Biləsuvar sakini birinci qrup əlil olsa da, “ikinci qrup” kimi qeydiyyata alınıb - GİLEY
Bu gün, 13:16 |
|
|
|
• "Rayonlara, dağlara gedəndən sonra özümü efirə yad hiss edirəm
Bu gün, 13:13 |
|
|
|
• Abşeronda saxlanılan 9 nəfərdən 14 kiloqram müxtəlif növ narkotik vasitə aşkarlanıb - FOTO, VİDEO
Bu gün, 13:08 |
|
|
|
• Bu, Əliyevin qələbəsidir - Solonnikov
Bu gün, 13:05 |
|
|
|
• Mənfi obrazına görə nifrət qazanan AKTYOR: - “Qohumlarım deyir ki, səndən…”
Bu gün, 13:03 |
|
|
|
• “Kim camaatın pulu yoxdur deyirsə, yalandır” - deputat
Bu gün, 12:53 |
|
|
|
• Xaricdən gətirilən kərə yağı 20 qəpik ucuzlaşsa da, mareketlərdə 1,85 manat bahalanıb - SİYAHI
Bu gün, 12:46 |
|
|
|
• İcra başçısı bacısı oğlunu yenidən özünə köməkçi təyin etdi - FOTO
Bu gün, 12:42 |
|
|
|
• Arabir leysan olacaq - belə deyirlər...
Bu gün, 12:33 |
|
|
|
• "Ermənistan bu üç şərti qəbul etməsə…" - Detallar açıqlandı
Bu gün, 12:24 |
|
|
|
• Paşinyan ad çəkdi, kütləvi istefa başladı - “Hraparak”
Bu gün, 12:22 |
|
|
|
• Tibbi qurum 4,6 milyon manatlıq tenderinin - QALİBİNİ AÇIQLADI
Bu gün, 12:18 |
|
|
|
• "“Instagram”da nə yeyib, nə geyindiyimizi göstərmirik..."
Bu gün, 12:12 |
|
|
|
• Göydə bircə ovuc "tüstü"sü qaldı... - Neft də qurtarır, qaz da...
Bu gün, 12:05 |
|
|
|
|