ABŞ Azərbaycanla bağlı filmi niyə hər yerdən sildi?
Tarix: 20-07-2024, 08:47 | Çap et
“I əməliyyatı və Şurikin başqa macəraları" filminin məşhurlaşdığını görən ssenari müəllifləri Yakov Kostyukovski və Moris Slobodskoy 15 iyun 1965-ci ildə “Mosfilm” kinostudiyasına məktub yazırlar ki, biz filmin davamını çəkmək istəyirik. Yeni filmin ssenarisi “Şurik dağlarda” adlanırdı və 2 hissədən ibarət idi. Birinci hissə “Qafqaz əsiri”, ikinci hissə isə “Qar adam və başqaları” idi. Sonradan filmin adı “Qafqaz əsiri və ya Şurikin yeni macəraları” seçilir.
Film Sovetlər Birliyində o qədər populyarlıq qazanır ki, rejissor və ssenari müəlliflərindən biri olan Leonid Qayday və digər ssenari müəllifləri Yakov Kostyukovski və Moris Slobodskoy hər yerdə alqışla qarşılanır. Ölkə informasiya torunun içərisində olduğu üçün heç kim şübhələnmir ki, bu filmin ssenarisi, obrazları, rejissor işi plagiat və oğurluqdur.
Filmin orijinalı 1930-cu ildə “Oskar” kino mükafatına layiq görülən “Fırıldaqçının mahnısı” (The Rogue Song) idi. Rejissor Lionel Barrimor tərəfindən çəkilmiş Amerika romantik musiqili filmini olduğu kimi oğurlayan rejissor və ssenaristlər fakt üzə çıxandan sonra heç üzr də istəmədilər.
Qeyd edim ki, rejissorun qısametrajlı “Köpək Barbos və qeyri-adi qaçış” filmi də amerikanların səssiz “Şanlı it” (The Lucky Dog) filminin süjeti üzərində qurulub.
Amerikada çəkilən filmin tamamı yoxdur. O, çox tez alışan nitroselüloz olan 35 mm-lik plyonkaya çəkilib. Lakin bu filmin surətlərinin niyə yox olması sualına cavab vermir. Niyə birdən-birə Amerika qərar verdi ki, film tamamilə yox edilsin?
Yalnız 1981-ci ildə Kembricdə filmin son versiyasına daxil edilməyən kəsilmiş fraqment aşkar edildi. 90-cı illərdə Mendə daha bir neçə səhnə aşkar edildi. Filmin üç dəqiqəlik treyleri də bərpa olunub.
Lavrensi Tibbett, Katerina Dal Oven, Nensi Oneill, Ullriç Haupt və digərlərinin rol aldığı film 1910-cü il Çar Rusiyası dövründə Qafqazda baş verən hadisəni göstərir. Ssenari müəllifləri Robert Bodanzki, Con Kolton olan filmin süjeti belə idi:
“Rusiya, 1910. Quldur Yeqor kiçik dağ otelində Vera ilə tanış olur. Onlar bir-birinə aşiq olurlar, lakin tezliklə Yeqor onun qardaşı Sergeyi öldürür. Qız da Yeqoru hakimiyyətə təhvil verə bilir və o, amansızcasına şallaqlanır. Nəhayət, onlar hələ də bir-birini sevdiklərini başa düşürlər”.
“Adi bir məhəbbət hekayəsi olan film niyə birdən-birə silinsin və bütün lentləri məhv edilsin” sualı uzun zamandır verilir və buna hərə bir izah verir. Lakin əsl səbəb başqa idi.
Sovetlərin çəkdiyi film Şimali Qafqazda baş verir, amerikanların çəkdiyi film isə Azərbaycanda. Fikir verin obrazların adlarına: Osman, Əli bəy, Mirzə, Həsən və digərləri.
Film Azərbaycan adət-ənələrini tam göstərir. Baş rolun ifaçılarının geyimləri də azərbaycanlılara məxsus geyim idi. Filmdə baş verən dialoqlar və bəzi səhnələr bizim xalqa məxsus obrazlara aid idi.
Bir haşiyə çıxım ki, Sovetlərin çəkdiyi filmdə yoldaş Saxov roluna Faiq Mustafayev namizəd olur. SSRİ xalq artisti olub, azərbaycanlıdır. Opera və Balet Teatrının bariton səsli solisti kimi Azərbaycanda əksər operalarda əsas ariyaların ifaçısı olub. Lakin Moskva rejissora azərbaycanlı obrazını filmdə verməyi qadağan edir, həm də ssenaristlər azərbaycanlı obrazına yer versəydilər, filmin oğurluğu üzə çıxardı. Ona görə də Vladimir Etuş seçilir.
Amerika 1915-ci il Osmanlı Türkiyəsində baş verən hadisələrdən sonra türklər və müsəlmanlara aid obrazların müsbət formada təqdim edilməsinə qadağa qoyur. Onlar düşünürlər ki, əllərinə osmanlılardan qisas almaq, türkləri mənfi və qəddar obrazda təqdim etmək üçün şans düşüb. Bu film isə türklərin müsbət və qonaqpərvər, şən və zərərsiz olduğunu göstərdiyi üçün qərar verilir ki, onun bütün lentləri yandırılsın və yox edilsin.
Buna görə də biz bu filmin orjinalına tam baxa bilmək imkanlarından mərhum olmuşuq.
Zaur Əliyev
axar.az
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Rusiya general-polkovnikin bank hesabına da həbs qoydu - TASS
Bu gün, 11:15 |
|
|
|
| • Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi sağ adamı “ölmüş şəxs” kimi sistemə salıb - “Ölü kimi” qeyda alınan şəxs isə...
Bu gün, 11:14 |
|
|
|
| • Global Media Group jurnalistlər üçün təlim təşkil edib - FOTO
Bu gün, 11:08 |
|
|
|
| • Quba sakinləri dərdlərini KİMƏ DESİNLƏR... - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 11:04 |
|
|
|
| • FHN ilə “Baku Bulding” MMC-nin işbirliyində bir evin təmir və tikintisi neçəyə başa gəlir - İLGİNC FAKTLAR
Bu gün, 11:02 |
|
|
|
| • Türkiyənin Zəngəzurla bağlı mövqeyi... - Dəhliz Rusiyanın vasitəçiliyi ilə açılsa...
Bu gün, 10:56 |
|
|
|
| • “Əvvəlki ödənişlər nəzərə alınmır. Niyə?” - ETİRAZ VAR...
Bu gün, 10:52 |
|
|
|
| • Paşinyan ABŞ-da Bakıya mesaj verdi, İrəvan qarışdı - “İki yol var”
Bu gün, 10:44 |
|
|
|
| • Makron Paşinyan üçün yeni "rol" hazırlayıb - DETALLAR
Bu gün, 10:40 |
|
|
|
| • Kollec direktorunun kütləvi ixtisar qərarı... NARAZILIQ YARATDI
Bu gün, 10:38 |
|
|
|
| • “Nar” və “YAŞAT” Fondu ilə birgə şəhid ailələri üçün layihə həyata keçirilib
Bu gün, 10:33 |
|
|
|
| • Cinayət törətməkdə şübhəli bilinən 34 nəfər saxlanılıb
Bu gün, 10:28 |
|
|
|
| • "Rəşad Musayev mənə dedi ki, sənin üstündə nəzarəti gücləndirib səni tutduracam" - İTTİHAM VAR...
Bu gün, 10:26 |
|
|
|
| • Ermənistan-Rusiya münasibətlərində problemlər var, amma... - ŞƏRH
Bu gün, 10:23 |
|
|
|
| • Zəngəzurdan pay istəyənlərin sayı artır - “Azərbaycan hazır olmalıdır”
Bu gün, 10:21 |
|
|
|
| • VII çağırış Milli Məclisin payız sessiyasının ilk iclasının gündəliyi açıqlanıb
Bu gün, 10:19 |
|
|
|
| • Paşinyan referenduma gedir: Azərbaycanın qərarı nə olacaq? - Görünəni odur ki...
Bu gün, 10:17 |
|
|
|
| • Tənha yaşayan 3 uşaqlı anaya ƏCAİB İMTİNA BƏHANƏSİ... - BU NƏDİ BELƏ?!
Bu gün, 10:14 |
|
|
|
| • "Bəzi xarici siyasi dairələr xüsusi canfəşanlıqla ölkəmizə qarşı təqib-təzyiq kampaniyasına başlayıb" - ZİBİLƏ DÜŞMÜŞÜK...
Bu gün, 10:09 |
|
|
|
| • "Dalaşırdım, döyürdüm, döyülürdüm.." - VİDEO
Bu gün, 10:07 |
|
|
|
| • Paşinyan əgər istəsə... - AKTUAL
Bu gün, 09:56 |
|
|
|
| • Bu halda Əmək Məcəlləsi pozulur - Ekspert danışır...
Bu gün, 09:54 |
|
|
|
| • “Bir çox sahədə müavinət və əməkhaqqı da artacaq” - deputat
Bu gün, 09:52 |
|
|
|
| • `Findex` lə sifariş etməzdən öncə düşünün... - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 09:47 |
|
|
|
| • Şeyxin etiraz etdiyi BU QANUN yenidən gündəmdə - NƏ ETMƏLİ?
Bu gün, 09:40 |
|
|
|
| • Şahramanyan da gec-tez cinayət məsuliyyətinə cəlb olunacaq - Başqa cür ola da bilməz...
Bu gün, 09:39 |
|
|
|
| • Yarımçıq saziş sülh gətirməyəcək - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 09:38 |
|
|
|
| • Müştərisi `Aztelekom`a qarşı FAKT TƏQDİM ETDİ - GİLEY
Bu gün, 09:35 |
|
|
|
| • Talıbovun TİLSİMİ... - Kreslosu niyə boş qalıb?
Bu gün, 09:22 |
|
|
|
| • Rusiyanın "qələbəsi üçün dua" və "Bakının doğma evə dönməsi" münasibətilə tost - Moskvadan göndərilən din xadimi Bakıda nə ilə məşğuldur?
Bu gün, 09:20 |
|
|
|
| • Dillər Universitetində GİZLİ MÜDAFİƏ - BU NƏDİ BELƏ?!
Bu gün, 09:17 |
|
|
|
| • Kremlin blef və şantajı: Putin həm qorxur, həm qorxudur - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 09:13 |
|
|
|
| • Sülh masası uğrunda müharibə: Nyu Yorkdan sonra Moskva... - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 09:10 |
|
|
|
| • Nikol Bakının önündə geri çəkildiyini elan etdi - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 09:08 |
|
|
|
| • Makron dünyanı Azərbaycana qarşı qaldırır - Emanuelin məkrli planı
Bu gün, 08:52 |
|
|
|
| • Şirvanda avtoxuliqanlıq edən sürücü inzibati həbs edilib
Bu gün, 04:45 |
|
|
|
| • 3 il əvvəl Azərbaycan bazarına daxil olmuş BƏƏ şirkəti - LƏĞV OLUNUR
Dünən, 00:05 |
|
|
|
| • Qarabağda 7 kəndə su çəkilir - 15 MİLYONLUQ TENDERLƏR UDULDU
Dünən, 00:02 |
|
|
|
| • Dia-az.İnfo-da TEXNİKİ FASİLƏ - LÜTFƏN... NƏZƏRƏ ALIN...
26-09-2024, 14:16 |
|
|
|
| • Qaradağ rayonunda “27 sentyabr – Anım Günü” ilə əlaqədar ağacəkmə aksiyası keçirildi
26-09-2024, 14:16 |
|
|
|
| • COP29-a qədər sülh sazişi imzalanacaq? – Qabil Hüseynlinin ŞƏRHİ
26-09-2024, 14:12 |
|
|
|
| • Xocalı-Xankəndi yolunda tullantıların yandırılmasına görə vəzifəli şəxs inzibati məsuliyyətə cəlb edilib
26-09-2024, 14:09 |
|
|
|
| • Anım Günü ilə əlaqədar paytaxtda ağacəkmə aksiyası keçirilib
26-09-2024, 14:08 |
|
|
|
| • Nyu-Yorkda sülh müzakirəsi: yenə “bir addım irəli” atılacaq, yoxsa... - HƏQİQƏTƏN DƏ...
26-09-2024, 14:00 |
|
|
|
| • “Bakı Sığorta”nın lisenziyasının qüvvəsi məhdudlaşdırılıb
26-09-2024, 12:00 |
|
|
|
| • Nəcməddin Sadıkovun adı hallanan 143 milyonluq oğurluq işi – SABAH MƏHKƏMƏ OLACAQ
26-09-2024, 11:49 |
|
|
|
| • Dövlətə xəyanətdə ittiham olunan şəxs qərardan narazıdır - MƏHKƏMƏ
26-09-2024, 11:40 |
|
|
|
| • Sakinlər TƏHLÜKƏ İLƏ ÜZ-ÜZƏ... - Başçının NƏZƏRİNƏ...
26-09-2024, 11:36 |
|
|
|
| • Paşinyan Rumıniya Prezidenti ilə İrəvanla Bakı arasında normallaşma prosesini müzakirə edib
26-09-2024, 11:29 |
|
|
|
| • ABŞ Güney Qafqazda güclənmək istəyirsə... - AKTUAL
26-09-2024, 11:27 |
|
|
|
|
