SDU-DA GÖRÜNMƏMİŞ ÖZBAŞINALIQ
18-01-2012, 15:57
“YETƏR” ŞADLIQ EVİ, 100 MİN DOLLARA “TOYOTA”, İKİNCİ KURSA BİRBAŞA QƏBUL…
DİA.AZ: - Sumqayıt Dövlət Universiteti ülkəmizin ən iri ali təhsil müəssisələrindən biri-dir. 1961-ci ildən fəaliyyət güstərən Azərbaycan Sənaye Institutunun bazasında yaradılmış bu ali təhsil ocağında 6 minə yaxın tələbə müxtəlif ixtisaslar üzrə təhsil alır. Hələ 2000-ci ildə burada baş verən üzbaşınalıqlar, rüşvətxorluq, maliyyə yeyin-tiləri, Təhsil Nazirliyini qəti tədbirlərə əl atmağa məcbur etdi. Rektor dəyişdirildi, hətta bir qrup müəllim, əlaqədar digər səlahiyyətlilər müxtəlif sahələrdə qanunsuz-luqlara görə təqsirləndirilərək barələrində cinayət işləri açıldı, bir çoxları isə həbs edildi.
Orada çalışan müəllimlər elə zənn edirdilər ki, 2000-cı ilin mayında bu ali məktəbə rektor təyin edilən professor Nadir Qəhrəmanov mövcud vəziyyətin aradan qaldırılması, uiversitetdə sağlam mühitin bərqərar olmasına nail olacaq. Insafən ilk vaxtlar bu istiqamətdə müəyyən işlər görüldü. Instituta Təhsil Nazirliyi hər cür diqqət və qayğısını əsirgəmədi. Amma Sumqayıt Düvlət Universitetində işlər heç də Təhsil Nazirliyi rəhbərliyinin istədiyi kimi getmədi. Ona göstərilən etimad-dan daha çox öz şəxsi maraqları üçün istifadə edən Nadir Qəhrəmanovun universi-tetdəki özbaşınalığı son dövrlər daha dözülməz həddə çatıb. Ali təhsil müəssisəsinin tələbə, müəllim və professor heyəti bütün bu özbaşınalıqlara əlaqədar qurumlar tərəfindən nə vaxt son qoyulacağını səbirsizliklə gözləyirlər. Rektor N.Qəhrəmanovun özbaşınalıqları, universitetdə baş alıb gedən qanunsuzluqlar bir deyil, heç beş də deyil….
50 minlik dekan,
20 minlik kafedra müdiri, 3 minlik müəllim…
Əslində korrupsiya elementləri bütün ali məktəblərdə mövcuddur. Fərq etməz az və ya çox. Amma SDU-da rüşvətxorluq elə geniş şəkildə kük atıb ki, bunun üzərində xüsusi olaraq dayanmağa zərurət var. Artıq tələbələr arasında deyim yaranıb ki, bu təhsil ocağında dolların varsa, hər şeyə nail ola bilərsən. Tələbələri qınamağa dəyməz. SDU-da vəziyyət həqiqətən də bərbaddır. Iş o yerə çatıb ki, burada 50 min dollara dekan, 10-20 min dollara kafedra müdiri işləmək olar. Universitetdə müəllim düzəlmək üçün 2000-3000 dollar, laborant düzəlmək üçün 1000-2000 dollarından keçməlisən. SDU yeganə təhsi müəssisəsidir ki, dekan və onların müavinləri semestr imtahanlarında pulu açıq şəkildə yığır. Bu baxım-dan tarix fakültəsinin dekanı Adil müəllim və prorektor Məhəmməd müəllim öz fəallığı ilə seçilir. Tələbə oxudu-oxumadı, dəxli yoxdur. Hamıdan rüşvət tələb edilir. Imtahanlarda müəllimlərin bütün səlahiyyətləri əllərindən alınıb. Orada olarkən bi-zimlə söhbətində SDU-nun tələbələri bildirdi ki, indi imtahan vaxtıdır deyə, müəl-lim və dekanlar bizə aşağıdan yuxarı baxırlar. Halbuki, başqa vaxtlar onlar bizimlə çox mülayim rəftar edirdilər. Adını çəkilməsini istəməyən tələbələrdən biri bildirdi ki, “semestr imtahanlarında rektora hökmən fakültə üzrə hər tələbəyə görə 100 manat pul verilməlidir. Əgər tarix fakültəsində 100-150 tələbə oxuyursa, onda söhbətsiz-filansız 10-15 min manat rektorun stolunun üstünə qoyulmalıdır. Xarici dil fənnindən imtahan üçün hər tələbədən 50 manat pul yığılır və açıq şəkildə tələbəyə bildirilir ki, bu pulun yarısı şəxsən rektora çatdırılır”.
Qardaşların tandemi yaxud “Qəssəb” Nadir Abel Məhərrəmovun təcrübəsindən yararlanır
Bundan əlavə bakalavrların pedaqoji təcrübəsindən qazanılan “gəlirlərin” 200 manatı da rektorundur. Buraxılış işinə görə (diplom müdafiəsi) hər tələbədən alınan pulun 50 faizi yenə Nadir müəllimə çatdırılır. SDU-da elmi dərəcəsi olmayanlar rüşvət verməklə dekan müavini təyin edilib. Hətta N.Qəhrəmanov rektor postuna təyin olunduqdan sonra qardaşı Rəşidi kimya kafedrasına müdir təyin edib. Ərköyün qardaşlar universitetdə özbaşınalıqları ilə seçilir. Rektor bibisinin əri, professor Vladimir Tahirovu Bakı Düvlət Universitetində işləyə-işləyə SDU-da da 1 ştat işə götürüb. O isə dərs keçməyə gəlmədiyi üçün onun dərsini Nadir müəllimin qardaşı Rəşidin qızı Sara müəllimə aparır. Universitetdə elmi-dissertasiya işləri-nə rəhbərlik Vladimir Tahirova həvalə edilib. Bu ali təhsil ocağında elmi-tədqiqat qurğuları olmaya-olmaya 5-7 min dollara dissertasiya işləri ortaya çıxarılır. Hələ indi çalışırlar ki, universitetdə elmitədqiqat qurğuları quraşdırılsın. Universitetdə saat hesabı pulların yeyintisi də kütləvi hal alıb. Təmir adı ilə külli-miqdarda vəsait mənimsənilib. Bundan başqa uniersitetin adına 22 min ABŞ dolları qiymətində “Toyota” markalı maşın 120 min ABŞ dollarına sənədləşdirilib. Bütün maliyyə sənədlərində həmin qiymət göstərilir.
Azərbaycan Müəllimlər Institutunun (AMU) Sumqayıt filialında ibtidai-təh-silin pedaqogikası və metodikası ixtisasında hazırda qiyabi təhsil alan Xəyalə adlı tələbə qeyri-qanuni olaraq SDU-nun fizika kafedrasında laborant işləyir, lakin bə-dən tərbiyəsi və idman kafedrasında ştata götürülüb. Nadir Qəhrəmanov istədiyi şəxsi 3-cü hətta 4-cü müddətə dekan vəzifəsində saxlamaq üçün çoxlarına bəlli ol-mayan yeni metoddan istifadə edir. Belə ki, dekan Sabir Xəlilovu 3-cü dəfə vəzifə-sində saxlamaq üçün bir fakültənin adını 3 dəfə dəyişdirilib. (informatika-kompyu-ter texnikası və texnologiyaları – mühəndislik).
Amma bu məsələdə Nadir müəllimi bir o qədər qınamaq da olmaz. Çünki Bakı Düvlət Universitetində “Bərk cisimlər fizikası” kafedrasına 1971-ci ildən Bəhram Əsgərov, “Fiziki elektronika” kafedrasına 1992-ci ildən Əhməd Abdinov, “Maddə quruluşu” kafedrasına 1992-ci ildən Eldar Məsimov rəhbərlik edirsə, onda pedoqoji fəaliyyətinin əsas hissəsini BDU-nun Fizika fakültəsində keçirən və elə buradaca “qəssəb Nadir” adını alan Nadir Qəhrəmanov “Abel Məhərrəmov təcrübəsi”ndən niyə yararlanmasın ki? Nə olsun ki, Azərbaycan Respublikası təhsil nazirinin 1996-cı il tarixli, 401 saylı əmri ilə təsdiq edilmiş “Ali təhsil müəssisələrində professor-müəllim və kafedra müdiri vəzifəsinin tutulması qaydaları haqqında” Əsasnaməsində bir şəxsin yalnız iki dəfə kafedra müdiri seçilməsi nəzərdə tutulur?
Arif Paşayevlə qırılmaz tellər
“Fizika və elektroenergetika” kafedrasında əsas kontingent fizika olsa da, (pedaqoji) həm dekan, həm də onun müavini texniki ixtisaslıdır. Universititə qəbul olunanların sənəd qeydiyyatı üçün 20 manat, hərbi qeydiyyat üçün 10 manat, tələ-bə bileti və qiymət kitabçası üçün 7 manat, universiteti bitirən məzunlardan dövriyyə vəsiqəsi üçün 15 manat, diplomun verilməsi üçün isə 10 manat pul tələb olunur. Dekanlıqlarda və şübələrdə arayışların qiyməti də 10-20 manat arasında dəyişir. Semestr boyu dərslərdə, eləcə də imtahanlarda iştirak etməyən tələbələrə qiymətlərin yazılması müəllimlərdən zorla tələb olunur. Filologiya fakültəsinin dekanı, do-sent Aslan Bayramov isə açıq şəkildə bəyan edir ki, bu tələbələr rektorun adamlarıdır.
Məqbul cədvəlləri dekanların təzyiqləri altında doldurulur. Universitetdə baş verən özbaşınalıqlara etiraz edən əməkdaşlar ciddi cəzalara məruz qalırlar. Məsələn, 2005-ci ildə Elektronika kafedrasının baş müəllimi Sahib Adıgüzəlovu da bu səbəbdən işdən çıxarılanların sırasına aid etmək olar. Elmi Şura iclaslarında rektor ona tabe olmaqdan imtina edən adamları özünəməxsus şəkildə hədələməkdədir. Belə ki, o dövlət başçısının qayınatası Arif Paşayevlə tələbə yoldaşı olduğunu dönə-dönə təkrarlayaraq hamını hədələyir. Onun sözlərinə inansaq, hətta dövlət başçısı-nın xanımı Mehriban Paşayeva da onun arxasında durub. Bəlkə də onlara arxa-yınlaşıb bu cılızboylu rektor “bu müəssisənin rəhbəri mənəm və istədiyim adamı gütürüb ataram pəncərədən çölə, qanını da batıraram” – süyləməkdən belə çəkin-mir. Əslində Nadir müəllimin dediklərində həqiqət də var. Çünki, Əliyevlərin inzibati resurslarını Paşayevlər ələ keçirdikdən sonra Arif Paşayev vəzifə təyinatlarında bəxtini sınamaqla məşğuldur. Insafən, bu, çox uğurlu alınır. Indi Nadir müəllim kimi bir çoxları vəzifəyə Arif Paşayevin himayəsi nəticəsində gəldiyini fəxrlə söyləyir. Gürünür prezident qaynatası çürəkpulunu həm də vasitəçilik etməklə qazanır….
Universitet pulu ilə şadlıq sarayı təmir edilir
SDU-nun rektorunun özbaşınalıqları bütün bu qeyd etdiklərimizlə bitmir. Özünə qismət, yaxşı var-dövlət, mülk-imarət sahibi olub. O, 2004-cü ildə Abşeron rayonun Saray qəsəbəsində fərdi yaşayış evinin qarşısında, Saray – Sumqayıt yolu-nun kənarında 3 mərtəbəli mülk, əzəmətli şadlıq evi tikdirib. Adını da “Yetər” qo-yub. “Yetər” də şadlıq sarayı adı olar? Deyilənlərə görə, həyat yoldaşı və nəvəsinin adı Yetərdir. Verilən məlumata gürə, universitetə ayrılan təmir pulları hesabına 2006-cı ilin əvvəllərində Saraydakı şadlıq evini əməlli-başlı təmir də etdirib. Sonra-dan orada təmir-tikinti işlərini görən “Rauf” firması ilə pulların ödənməməsi üstün-də ədavət yaranıb ki, indinin özündə də bu insident davam edir. Pulu üdəməyən universitetin o zamankı təsərrüfat məsələləri üzrə prorektoru idi. Bəhanəsi odur ki, şadlıq evində görülən işlərin keyfiyyəti rektoru qane etməyib. Onların fikrincə, cüzi miqdarda pulla böyük bir şadlıq evi lüks təmir olunmalıdır.
Universitetin arxasında bu ali məktəbə aid olan qarajlar, qeyri-qanuni sexlər fəaliyyət güstərir. Bundan əlavə universitetin mərkəzi binasının ətrafındakı ərazi zəbt olunub, orada yüksək mərtəbəli bina tikilməkdədir. Universitetin arxa tərəfin-dəki yaşıllıq zolağında çoxillik ağacların kəsilərək yerində üç mərtəbəli özəl tibb mərkəzinin tikilməsindən rektorun məlumatsız olması yəqin ki, mümkünsüzdür.
Ən maraqlısı odur ki, Tələbə Qəbulu Üzrə Düvlət Komissiyasının xəbəri ol-madan SDU-da birbaşa 2-ci kursa tələbə qəbulu aparılıb. Rusiya və Dağıstan ali məktəblərindən küçürmə yolu ilə universitetə qəbul olunan tələbələr əslində heç köçürüldükləri ali məktəblilər adlarını belə bilmirlər. Quliyeva Səbinə Zahid qızı və Alıyeva Leyla Zahid qızı kimya fakültəsinin biologiya ixtisasının 39.7 qrupuna (2005-2008-ci illərdə) birbaşa 2-ci kursa qəbul ediliblər. Dekan Sabir Xəlilovun qızı da birbaşa 2-ci kursa qəbul olunub. Bu baxımdan tarix, filologiya, metodika, riya-ziyyat ixtisaslarında bu cür qəbul etmələr daha çoxdur.
Biz balansı qoruduq
Jurnalistikanın ağsaqqalları gənc nəslə həmişə balansın qorunmasını tüvsiyyə edir. Əslində bu, tüvsiyyə olaraq yaxşıdır. Amma, elə qarşı tərəflər var ki, medianı yaxın buraxmır. Elə Nadir müəllim də mətbuata qısqanc münasibət bəsləyir. Məsələn o, 22 iyun 2007-ci il tarixdə Sumqayıtda nəşr olunan “Yüksəliş naminə” qəzetinin əməkdaşlarını qeyri-qanuni olaraq universitetdə həbs edərək iki gün girov kimi saxlatdırıb. Beynəlxalq təşkilatların, mətbuatın və polisin müdaxiləsindən sonra onlar azad olunublar. Hadisə həmin qəzetin redaksiyasına daxil olan şikayət ərizəsi ilə univerisitetə gedən jurnalist Elçin Məmmədin orada düyülməsindən sonra baş verib. Şikayət məktubları isə rektorun universitetdə apardığı üzbaşınalıqlar barədə olub. Amma rektorun mətbuata aqressiv münasibətinin olmasına baxmayaraq biz yenə də balansı qorumağa çalışdıq. Necə deyərlər, qorxa-qorxa olsa da, universitetə getdik. Amma bu dəfə heç qapıdan da içəri buraxılmadıq. SDU rəhbərliyinin bu hərəkətini “nə bilirsiniz yazın” kimi də qiymətləndirmək mükündür. Əslində bu da bir mövqedir. Beləcə biz həm də balansı qorumuş olduq…
Geri qayıt