İRƏLİDƏ İSA QƏMBƏR-ƏLİ KƏRİMLİ DÖYÜŞÜ VAR
12-01-2012, 12:16
MÜXALİFƏTİN VAHİD NAMİZƏDİ NECƏ MÜƏYYƏNLƏŞƏCƏK?
Azərbaycanda 2010-cu ildə keçirilən parlament seçkisinin nəticəsi olaraq Milli Məclisin qapıları yenidən müxalifətə bağlı qaldığından hakimiyyətə alternativ olan iki əsas partiya birləşməyə qərar verdi. Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası ilə Müsavat Partiyasının ortaq formalaşdırdıqları İctimai Palata iki səbəbdən cəlbedici görünürdü. Birincisi, illərdir bir-biri ilə gizli rəqabət aparan və bəzi hallarda bunun müxalifətin enerjisinin gərəksiz yerə xərclənməsinə yol açan AXCP və Müsavat qarşılıqlı ittihamları kənara qoyaraq vahid məqsəd uğrunda fəaliyyətə başladılar. İkincisi, AXCP və Müsavat İctimai Palata vasitəsilə bu iki partiyaya aidiyyatı olmayan digər partiya fəallarını, bir qrup siyasi ekspert və ziyalını da bir araya gətirən mexanizmi ortaya qoydu. Başqa sözlə hakimiyyətin siyasətindən narazı olan əsas qüvvələrin İctimai Palata çətiri altında birliyi formalaşdırıldı. İctimai Palata bir ara geniş müzakirə predmetinə çevrilən AXCP ilə Musavat Partiyasının birləşməsi diskussiyasına da son qoydu. Hər iki partiyanın eyni blokda fəaliyyəti bu mövzunu istər-istəməz gündəmdən çıxartdı.
Beynəlxalq aləmdə ərəb baharı ilə başlanan dəyişikliklər dalğası 2011-ci ildə İctimai Palatanı da fəallaşdırdı. Qurumun 2011-ci ilin ilk aylarında Bakının mərkəzi küçələrində keçirdiyi aksiyalar genişmiqyaslı olmasa da, cəmiyyətdə dəyişikliklərə ümidi artırdı, hakimiyyət isə bu prosesin artan xətlə inkişafının qarşısını almaq yolunu aksiyaya qatılanları həbs edərək, müxtəlif cəzalar verməkdə gördü. Buna baxmayaraq, 2011 İctimai Palatanın formalaşdığı və strukturlaşdığı il kimi yadda qaldı. Yeni ilin ilk günlərində isə İctimai Palatanın Koordinasiya Şurasına alternativ seçkilər keçirdi. Şuraya partiya funksionerlərindən tutmuş, mətbuat nümayəndələri və siyasi ekspertlərə qədər olan simalar seçildilər.
İctimai Palatanın xaricində qalan müxalifət partiyalarının da il başlayandan fəallaşdıqları müşahidə olunur. Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyası, Aydınlar Partiyası, Açıq Cəmiyyət Partiyası, Liberal-Demokrat Partiyası və Azadlıq Partiyasının hərəkat yaratdıqları elan olunub. Buna baxmayaraq, cəmiyyətdə hakimiyyətə alternativ və iqtidara ciddi opponentlik edə biləcək qüvvə kimi məhz İctimai Palata qəbul olunur. Səfirlik və beynəlxalq təşkilatların Bakıdakı nümayəndələri də alternativ qüvvə kimi İctimai Palatanı idarə edən şəxslərlə görüşərək, fikir mübadiləsi aparırlar.
İctimai Palatanın 2011-ci ildəki hədəfi hakimiyyəti dialoqa məcbur etmək idi. Bu baş vermədi. Hakimiyyət müxalifətlə dialoqa ehtiyac duymadı. Müsavat Partiyasının Başqanı İsa Qəmbər 2012-ci il üçün İctimai Palata qarşısındakı hədəfin böyüdülməsini təklif edib: İlham Əliyevi istefaya məcbur etmək. Bu ötənilkindən də reallaşması çətin olan vəzifədir. Prezidenti istefaya məcbur etmək üçün narazı elektorat fəallaşaraq küçə və meydanlara axışmalıdır. İctimai Palatanın il ərzində buna necə və hansı üsullarla nail olacağını söyləmək çətindir. Əlbəttə, ərəb baharının tədricən cənubdan Azərbaycan sərhədinə yaxınlaşması, şimalda – Rusiyada isə hazırki rejimə qarşı müqavimətin güclənməsi Cənubi Qafqazda da demokratik prosesin istənilən an sürətlənə biləcəyi ehtimalını artırır. Ancaq xarici təsirlərlə yanaşı hakimiyyəti ciddi islahatlara məcbur edəcək daxili amilin də hərəkətə gəlməsi vacib şərtdir. İctimai Palata məhz bunun üzərində baş sındırmalıdır.
İctimai Palata 2012-ci ildə bir başqa önəmli suala da cavab tapmaq məcburiyyətindədir: Müxalifətin 2013-cü il prezident seçkisində vahid namizədi kim olmalıdır? Və bu namizəd necə müəyyənləşdirilməlidir? Prezident seçkisi yaxınlaşdıqca hər iki sualın aktuallığı artacaq. Bu il keçiriləcək Müsavat Partiyasının qurultayında İsa Qəmbərin Başqanlıq postunu tərk edəcəyi bildirilir. Buna baxmayaraq, İctimai Palata çərçivəsində İsa Qəmbərin prezidentliyə namizəd irəli sürülməsi perspektivi qalır. İsa Qəmbərlə yanaşı AXCP sədri Əli Kərimlinin də namizədliyinin irəli sürülməsi ehtimalı yüksəkdir.
Koordinasiya Şurasına keçirilən seçkilər bu ikisinin arasında vahid namizədin müəyyənləşməsi prosedurunu asanlaşdırır. Yəni İctimai Palata üzvləri arasında gizli keçirilən seçkilər prezidentliyə vahid namizədi müəyyənləşdirə bilər.
TURAN ANALİTİK XİDMƏTİ
Geri qayıt