DİA.AZ: - 2014-cü il artıq başa çatmaq üzrədir. Azərbaycan Respublikası ərazisində yol nəqliyyat hadisələri ilə bağlı ölənlərin sayı müharibə qurbanlarının sayına bərabərdir az qala. Nəqliyyat hadisələri zamanı ölən və xəsarət alanlar, qanunvericiliyin tələblərinə uyğun olaraq cəzalandırılanlar adətən haqsız olduqları halda belə yol polisini hədəfə alır. Bu ilin xarakteriztikasına diqqət etsək görərik, ölkədə ictimai qınağa tuş gələn, mediada yol hərəkəti qaydalarını pozan sıravi azərbaycanlıdan, nifuzlu ictimai xadimlərə, dövlət məmurlarına və onların qohumlarına belə güzəşt edilmir.
Yollarımızda qanunların aliliyə ən yüksək səviyyədə qorunur iddia edə bilərik. İddiamızı bir qədər də böyüdək və deyək ki, mətbuatda qınağa çevrilən və kimliyindən asılı olmayaraq cəza tədbiri görülən qurumlardan biri də Dövlət Yol Polisidir.
2014-cü ildə belə faktlar kifayət qədər oldu. Xronoloji ardıcıllıqla mətbuatda yol hərəkəti qaydalarını pozan kifayət qədər tanınmış, yüksək vəzifəli dövlət məmurları və onların qohumlarının cəzalandırıldığının şahidi olduq. İctimayyətin qınağı DYP-nin həssas yanaşması nəticə etibarilə yol hərəkəti qaydalarına əməl etmənin nə qədər zəruri olduğunqu ortaya qoydu.
Qanunlar təkcə, cərimələr və cəzalarla tətbiq edilmir. Qanunların ali olduğunu, hər kəsin qanun qarşısında bərabər olduğunu göstərmək və sübut etmək bir dövlət qurumunun, qanunların keşiyində dayanan bir bütöv sistemin iştirakçılarının əsas vəzifəsidir. Və bu tendensiya kifayət qədər yüksək səviyyədə icra olunur. İndi sıravi azərbaycanlı yol hərəkəti qaydalarını pozan yüksək çinli bir məmurun cəzalandırıldığını Kütləvi İnformasiya Vasitələrində görərək qaydalara riayət etməyəcəyi təqdirdə ona da güzəşt edilməyəcəyini özünə aşılayır. Əmin olur ki, qanunların tələblərindən heç kim müətəsna güzəşt əldə edə bilməz.
Yol polisləri o qədər də böyük olmayan şəxsi heyyətlə Azərbaycan Respublikasının yollarının iştirakçısı olan tam bir xalqın – 9 milyonluq Azərbaycan xalqının qanunlara əməl etməsi üçün xidmət göstərir. Yollarda xidmət etmək, yol gedənləri idarə etmək o qədər də asan deyil. Xüsusilə də sovet cəmiyyətindən çıxan bir kütlə yenilənmiş texnaloji müşahidə avadanlıqlarına, onların apardıqları təhlükəsizlik yoxlama sistemlərinə tabe olmağı özünə aşılaya bilmir.
Kiçik bir şəxsi heyyət də həmçinin bir bütöv cəmiyyətin parçasıdır.
Gəlin etiraf edək ki, son illərdə Azərbaycanda sürücülər təhlükəsizlik kəmərindən daha çox istifadə edirlər. Artıq sovet təsiri altından çıxaraq müstəqillik əldə etmiş gənc bir dövlətin vətəndaşına kəmərləri bağlamağı aşılamaq mümkün olub. Amma hələ də, yol polisləri ilə «dil tapmaq» təsəvvürləri qalır. Və milyonlarla sürücü onlaral, yüzlərlə yol polisindən yayına biləcəyinə əmin olub qaydaları pozur. Lakin qaydapozma bu il 2 mindən çox insanın həyatı bahasına başa gəlib.
Yola salmaqda olduğumuz ilin 10 ayı ərzində baş verən yol nəqliyyat hadisələrinin statistikasında əcəl heç kimlə yola getməyib. Yol polisinin iştirakı ilə 0.01 faiz belə qayda pozuntusu faktı mövcud deyil. Mövcud olan qanlı hadisələrin əksəriyyətinin iştirakçıları vətəndaşlardır.
Dövlət Yol Polisi İdarəsindən DİA.AZ-a verilən məlumata əsasən bu ilin 10 ay ərzində 2212 yol nəqliyyat hadisəsi baş verib. Bu hadisələr zamanı 951 nəfər dünyasını dəyişib. 2227 nəfər isə yaralanıb. 2013-cü illə müqayisədə 2014-cu ildə ölənlərin sayı 331 nəfər azdır.Baş vermiş yol nəqliyyat hadisələri zamanı 826 piyada vurma, 313 ölüb, 581 nəfər isə yaralanıb. 715 hadisə ötmə və qarşı zolağa çıxma hadisəsi nəticəsində baş verib. Nəticədə 286 nəfər ölüb, 854 nəfər yaralanıb. Sürət həddinin aşılmasına görə, 637 hadisə olub, 330 nəfər ölüb, 517 nəfər isə yaralanıb. 10 ayda sərxoş sürücü tərəfindən 50 hadisə törədilib, 25 nəfər ölüb, 59 nəfər yaralanıb.
Bu statistikada avtomobili idarə edən şəxslər arasında daha çox diqqəti çəkən sürət həddini aşmağa görə olan hadisələrdir. Sualımız var - Əcaba sürücülərin sürət həddini aşmasına görə kim günahkardır? Sərxoş olaraq avtomobili idarə etməyin yolverilməz olduğunu vətəndaşa qanunlarla aşılamaq o qədərmi vacibdir? Şüurlu vətəndaş içkili vəziyyətdə avtomobilin idarəedilməsinin yolverilməz olduğunu anlamırmı?
Ölkə ərazisində əsas macistral yolların təmiri və yüksək səviyyədə istifadəyə verilməsi sürət həddini aşmağa və insanların həyatına qəsd etməyə şərait yaratmaq üçündürmü?
Baş vermiş bütün yol nəqliyyat hadisələrinin günahkarı kimdir – yol polislərimi?
Azərbaycanda sürücü mədəniyyəti kobud ifadə etsək yoxdur. Bakı şəhərində istənilən bir tıxac zamanı yolda kiçik bir müşahidə aparaq. 3 zolaqlı yolda hər 10 avtomobildən 9-u öz zolağı ilə hərəkət etmir. Tıxacda xaosu yaradan daha çox sürücülər özləri deyilmi? Bəzən kilometrlərlə uzanan tıxacda yol polisi hər avtomobilin yanında tək-tək dayanmalıdırmı? Təbii ki, MÜMKÜN deyil. Yollarda nizam intizamın tənzimlənməsi üçün ilk növbədə sürücülər özləri məsul olduqlarını anlamalıdırlar.
Bəzən yol polisləri qınaq obyektinə çevrilir. Amma Bakı şəhərində yaşayan istənilən bir sürücü etiraf etsin ki, yayın qızmar istisinda, qışın şaxtasında və soyuğunda yol polislərini yollarda hərəkəti tənzimlədiklərinin şahidi olublar. Yol polisləri sadəcə olaraq cərimə yazmırlar. Onlar həm də insandır. Bu gün sayı milyonlarla olan sürücülərimiz bir neçə yüz nəfərlik yol polisi ilə daha yaxşı davranmalı deyilmi? Onlar da səhv edə bilərlər. Bəzən vətəndaşlarımız yol polislərinin insan olduğunu unudurlar. Bir insan xarakterində olduqlarını nəzərə almırlar. Yol polislərinin hissləri, duyğuları, əsəbləri yoxdurmu? Amma heç kim özünü yol polislərinin yerinə qoymaq istəmir. Hətta ən kobud yol qaydasını pozan sürücü belə istəyir ki, onu heç kim cəzalandırmasın, onu yola versinlər.
2014-cü il artıq geridə qaldı. Sevindirici şaldır ki, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə yol nəqliyyat hadisələrinin sayı azalıb.
Bəzən insanlar təşəkkür hissi keçirmək əvəzinə, yollarda qurulan radarlara görə narazı obrazda olurlar. Amma prosses davam edir. Bakı-Quba-Rusiya macistral yolunda radarların qurulması prossesi başlayıb. Bakı-Astara magistral yolunun yarısında radarların və müşahidə kameralarının quraşdırılması başa çatıb. Yalnız Bakı-Şamaxı yolunun ikitərəfli qurulması üçün aparılan kamera quraşdırma işləri yolun tam istifadəyə verilməsinə qədər təxirə salınıb. Amma rəsmi statistikada diqqətimizi çəkən bir fakt var. Son 2 il ərzində sürət həddinini aşılmasına görə qəzalar 43-44 faizdən 28 faizə qədər azalıb. Və nəhayət ölkə üzrə heyrətləndirən daha bir statistik məqam var – bu ilin 10 ayı ərzində 1 milyon 700 mindən çox sürücü inzibati məsuliyyətə cəlb edilib. 15 min 500 nəfərdən çox sürücü sərxoş vəziyyətə məsuliyyətə cəlb edilib. İnzibati məsuliyyətə cəlb edilən 1.7 milyon sürücününün 600 min nəfərə yaxını sürət həddini aşanlardır.
«Ata sənin yolunu gözləyirik» - bu sosial reklama Azərbaycanın magistral yollarında çox rast gəlmək olar. Heç olmasa bu çağırışı bizə çatdıran yol polislərinə minnətdar olaq. Bax ən axından bu çağırışda yol polisi özü üçün heç nə istəmir. Bizim canımızın sağlığı üçün yollarda xidmətdədir. Heç vaxt spirtli içki içərək sağlığınıza badə qaldırıb, yola çıxmayın. Yolda yol polisi olmasa belə, qəlbinizdə sevdiklərinizə sevgimiz xatirinə…
Və milyonlarla insanımız-sürücümüz bunu mütləq anlasın - Azərbaycanda polisin xalq sevgisinə daha çox ehtiyacı var. Sevgimizi əsirgəməyək. Övladlarımıza olan sevgimizin xatirinə…
