Həm Prezidentə, həm də Qərbə əlvida
Bu gün, 00:07
Rusiya və Gürcüstan rəsmiləri, təbii ki, Prezident Salome Zurabişvili istisna olmaqla, bir-birini təkrarlayır: Qərb Gürcüstanda rəngli inqilab hazırlayır. Bunu Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov MDB-yə üzv ölkələrin təhlükəsizlik və kəşfiyyat xidmətləri rəhbərlərinin 20-ci iclasında çıxışı zamanı deyib və kollektiv Qərbi “daxili münaqişələri qızışdırmaqda və Gürcüstanda rəngli inqilab yaratmaqda” ittiham edib. O, Qərbin “daxili siyasi vəziyyəti sabitsizləşdirmək üçün vətəndaş cəmiyyəti təşkilatlarının geniş şəbəkəsindən fəal şəkildə istifadə etdiyini”, “qlobal Cənub və Qlobal Şərq dövlətlərini bura sürüklədiyini” və hətta “ekstremistlərin resurslarından istifadə etdiyini” iddia edib.
Həmin görüşdə Rusiya Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin rəhbəri Sergey Narışkin bildirib ki, Gürcüstan hakimiyyəti “daha bir rəngli inqilab cəhdi, yəni dövlət çevrilişi” ilə üzləşib: “Ümid edək ki, bu, uğursuz olacaq, belə ki, Qərb Belarus və Qazaxıstanı sarsıtmaq cəhdlərini əvvəllər də nümayiş etdirib”.
İclasın digər iştirakçısı, Rusiya Federal Təhlükəsizlik Xidmətinin (FTX) direktoru Aleksandr Bortnikov deyib: “Şimali Atlantika Alyansının postsovet məkanında aqressiv siyasətinin həyata keçirilməsi çərçivəsində Qərb kəşfiyyatının təxribatçı fəaliyyəti, xidmətlər, diplomatik idarələr və onların nəzarətində olan qeyri-hökumət təşkilatları və KİV-lər genişlənir. Beləliklə, bu yaxınlarda onların birgə səyləri ilə Moldovada keçirilən prezident seçkilərində Qərb üçün əlverişli olan səsvermənin nəticələri sözün əsl mənasında yaradıldı və Gürcüstanda növbəti rəngli inqilab həyata keçirməyə cəhdlər edilir”.
Vladimir Putinin özü də görüş iştirakçılarına müraciət edərək onları “Müstəqil Dövlətlər Birliyi ölkələrində vəziyyətin sabitliyinin pozulmasının qarşısını almağa” çağırıb: “...və bunun üçün, əvvəllər olduğu kimi, kollektiv təhlükəsizliyə hər hansı neqativ tendensiyaları və potensial təhdidləri müəyyən etmək, onların inkişafını proqnozlaşdırmaq, məlumat və iş təcrübəsi mübadiləsi aparmaq lazımdır”.
Gürcüstan rəhbərliyi və gürcülərin özlərinin artıq “Rus arzusu” adlandırdıqları hakim “Gürcü Arzusu” partiyasının nümayəndələri də eyni mövqedən çıxış edirlər. İttihamlar Gürcüstanda mübahisəli parlament seçkilərindən sonra yaranmış siyasi böhran fonunda səslənir. “Rusiyanın xüsusi əməliyyatı” adlandırılan seçkilər Gürcüstan Prezidenti Salome Zurabişvili, eləcə də müxalifət və yerli müşahidəçilər tərəfindən tanınmayıb. Oktyabrın 26-da keçirilən parlament seçkilərinin nəticələri ilə bağlı Avropa İttifaqı (Aİ) və ABŞ-ın da sualları var, hansı ki, hakim partiya qələbəni özünə aid edir.
Bu arada, Qərbi ittiham edən Rusiyanın özünün də parlament seçkilərinə uzun illər müdaxilə etdiyinə dair bir çox əlamətlər var. Beləliklə, “Bloomberg”in Gürcüstan seçkiləri ərəfəsində yazdığı kimi, nəşrin əldə etdiyi sənədlər Moskvanın keçmiş Sovet dövlətinə nüfuzunun miqyasını ortaya qoyur. Məlum olub ki, rus casusları illərdir hərtərəfli casusluq və hakerlik kampaniyası çərçivəsində Gürcüstan hökumətinə və iri şirkətlərdə casusluq edib. Onlar məlumat toplayıb və potensial olaraq kritik infrastrukturu sabotaj etmək üçün səlahiyyətlər alıblar.
“Bloomberg News” tərəfindən təqdim edilən sənədlərə və texniki hesabatlara görə, Xarici İşlər Nazirliyi, Maliyyə Nazirliyi, Mərkəzi Bank və əsas enerji və telekommunikasiya təchizatçılarına rus casusları sızdırılıb. Rusiya kəşfiyyatı Gürcüstanın elektrik şirkətlərinə, neft terminallarına, media platformalarına və hökumət idarələrinə giriş əldə edib.
Bir neçə ildir davam edən casusluq kampaniyası Rusiyaya nəzarət etmək istədiyi ölkəni dinləməyə imkan verib. “QRU” hətta Gürcüstan Mərkəzi Seçki Komissiyasına müdaxilə edərək bəzi e-poçt hesablarına giriş əldə edib. Bir neçə media təşkilatına, o cümlədən “Imedi” və “Maestro”ya - ən populyar telekanallardan ikisinə nüfuz edib. Sənədlərə əsasən, “QRU” iki ildən artıq müddətdə Gürcüstanın milli dəmir yolu şirkətinin çoxsaylı IT sistemlərinə də çıxış əldə edib.
Sənədlərdən birində deyilir ki, rus kəşfiyyatı ilə əlaqəsi olan hakerlər Gürcüstan Xarici İşlər Nazirliyində yüksək vəzifəli məmurların elektron poçtlarına casusluq etmək və Gürcüstanın bütün dünyadakı səfirliklərində saxlanılan məlumatları toplamaq üçün bir ay ərzində gizli əməliyyat keçiriblər.
Bu gün üçün Moskva qane edilib. Onun dəstəklədiyi “Gürcü Arzusu” özünü parlament seçkilərinin qalibi elan etdi və saxtakarlıqda ittiham olunsa da, parlament binası qarşısında davam edən etiraz aksiyaları, müxalifətçilərin iştirakdan imtina etməsi fonunda parlamentin ilk iclasını çağırdı. Xatırladaq ki, parlamentin iclasında iştirak etmək üçün deputat mandatı və seçkilərin legitimliyi ilə bağlı Konstitusiya Məhkəməsində iki iddia (o cümlədən biri Prezident tərəfindən) qaldırılıb. Xarici ölkələrin səfirlərini belə, dəvət etmədən ilk iclas - müasir Gürcüstan üçün görünməmiş qərardır, çünki qanunvericilərin ilk iclaslarında adətən tərəfdaş ölkələrin nümayəndələri həmişə iştirak edirdilər.
Etirazlar fonunda birpartiyalı parlament noyabrın 28-də keçiriləcək plenar iclasda Baş nazir İrakli Kobaxidzenin rəhbərlik etdiyi yeni hökuməti təsdiqləmək niyyətindədir. Gürcüstan Prezidenti Salome Zurabişvili ölkə parlamentinin müxalifət deputatlarının iştirakı olmadan keçirilən ilk iclasını “qara bazar ertəsi” adlandırıb.
“Gürcüstanda qara bazar ertəsidir. “Gürcü Arzusu”nun qullarının Konstitusiyamızı öldürdüyü və ələ salınan parlamentimizin qapılarını polis və xüsusi təyinatlılar qoruyur”, - deyə dövlət başçısı bildirib.
Odur ki, bir vaxtlar onun prezidentliyə namizədliyini irəli sürən “Gürcü Arzusu” indi onu ikinci müddətə seçilmək imkanından məhrum etmək niyyətindədir. Bu məqsədlə prosedur dəyişdirilib - ilk dəfə olaraq Prezident birbaşa səsvermə yolu ilə deyil, 300 nəfərdən ibarət seçki komissiyası tərəfindən seçiləcək. Yəni, artıq Prezident birbaşa ümumi səsvermə yolu ilə seçilmir. İndi Prezidenti seçmək hüququ hazırkı hökumətin nəzarətində olan parlamentə məxsusdur.
Gürcüstanın birpartiyalı parlamentinin deputatlarının qərarı ilə Prezident seçkiləri dekabrın 14-nə təyin edilib. Yeni Prezidentin andiçmə mərasimi seçkilərdən sonra üçüncü bazar günü - dekabrın 29-da baş tutacaq.
Baxmayaraq ki, iki həftə əvvəl Baş nazir Kobaxidze prosedurun 2025-ci ilin yanvar ayının əvvəlində baş tutacağını bildirmişdi. Lakin parlament seçkilərindən sonra “Arzu” 2024-cü ildə bütün seçki problemlərini həll etmək üçün çox güman ki, yeni Prezidentin seçilməsini sürətləndirmək qərarına gəlib.
Gürcü politoloq, SIKHA Fondunun təsisçisi Arçil Sixarulidze belə deyir: “Hesab edirəm ki, bu, qanunvericilik baxımından, siyasi mübarizə deyil, seçki prosesini tez başa çatdırmaq cəhdidir. Respublikanın son iki prezidenti - Georgiy Marqvelaşvili (2013-2018) və Salome Zurabişvili (2018-ci ildən indiyədək) "Arzu"nun dəstəyi ilə hakimiyyətə gəlib, lakin hər iki halda partiya ilə münasibətləri tez pisləşib”.
Bu arada yeni parlamentin legitimliyini şübhə altına alan və Konstitusiya Məhkəməsində iddia qaldıran Prezident Zurabişvili yenidən seçkilərdə israr edir. Etirazçılar da aksiyalar keçirir, çadır şəhərcikləri salır, yolları bağlayır, mahnı oxuyur, sonra dağılırlar evə.
Gürcüstanın 3-cü Prezidenti, gürcülərə demokratiyaya yol açan Mixail Saakaşvili, özünün dediyi kimi, 11-ci çağırış parlamentin ilk iclası günü ölkədə diktaturanın hökm sürdüyünü bəyan etdi: “Gürcüstanda polis yoxdur, Gürcüstanda hüquq-mühafizə sistemi yoxdur, Gürcüstanda hökumət yoxdur, amma özünü elan edən hökumət var, Gürcüstanda diktatura qurulub! Heç bir avtoritarizm, heç bir sapma yoxdur, klassik diktatura qurulub! Sizin nəsil bu diktatorun gücünün möhkəmlənməsindən xilas ola bilmədi. Bu gün bu sözdə nə olursa olsun, qanunverici orqanın nəyə işarə etmələri, hansı açıqlamalar vermələri önəmli deyil. Mən bir şeyi bilirəm: gürcü xalqı diktaturaya dözməyəcək. Gürcüstanda diktatura bərqərar ola bilməz və olmayacaq!”.
Bəli, etiraf etmək lazımdır ki, bir vaxtlar öz şüurunda inqilab etmiş, diktatura buxovlarını atmış, azadlıq arzusunu yeni nəslə ötürmüş gürcü xalqı, xüsusən də yaşlı nəsil çətin ki, öz şüurunda inqilab etsin. Xüsusən də hərəkat azadlığının bəhrəsini dadmış gənclər. Ona görə də bu gün onlar etiraz hərəkatının önündədirlər. Amma, gəlin razılaşaq, deyəsən, vaxt itirilib, etirazlar qaynama həddinə çatmayıb, ona görə də hakimiyyət hələ də özünü inamlı hiss edir və müxalifəti zəiflətməyə tələsir, bununla bağlı Avropa platformalarında danışmaq imkanı olan Prezident Salome Zurabişvilini neytrallaşdırıb.
Parlament seçkilərində iddia edilən pozuntuları araşdırmaq üçün Avropanın texniki missiyası yaxın həftələrdə Gürcüstana gəlməlidir.
Bu missiyanın hesabatı Avropa İttifaqının Tiflislə əlaqələrini bundan sonra necə quracağını müəyyən edəcək. Amma Avropa Komissiyası müxalifətin addımlarını və hakim partiyanın cavabını gözləyərək, gözləmə mövqeyi tuta bilər.
Biz də izləyirik...
Ayna.az
Geri qayıt