Partiya lehinə “taxtdan” imtina və ya Baydenin gözlənilən qərarı
23-07-2024, 07:01
“Bazar günü günortadan sonra prezident Bayden prezidentlik kampaniyasını başa vurduğunu və Kamala Harrisi Demokrat Partiyasından prezidentliyə namizədliyini tövsiyə etdiyi açıqlandı. Bir tərəfdən gözlənilən qərardır: Bayden getdikcə daha çox yüksək səviyyəli demokratlar tərəfindən sıx təzyiq altında idi. Digər tərəfdən, ABŞ tarixində ilk dəfə namizədin elan olunması ərəfəsində namizədin təşviqat kampaniyasını dayandırmasının şahidi oluruq”. Bu sözləri amerikalı siyasi icmalçı Sem Uilson ABŞ Prezidenti Co Baydenin payızda keçiriləcək prezident seçkilərində Demokrat Partiyasının namizədliyindən geri çəkilməsi qərarı barədə “The Moscow Times”a yazdığı analitik məqaləsində qeyd edib.
Analitik xatırladıb ki, ABŞ tarixində ilk dəfə olaraq hər bir ştatda praymerizdə qalib gələn namizədin kampaniyası dayandırılır: “Baydenin namizədliyi üçün məsuliyyət indi Baydenə paymerizdə səs verən seçicilərin üzərinə düşür. Bəyanatdan əvvəlki hadisələrin məntiqi belə idi: Baydenin debatdakı uğursuz çıxışından sonra seçki kampaniyasını dayandırması üçün ona təzyiqlər başladı. Bu rəqibi məğlub etmək təcrübəsi olan və bütün praymerizlərdə qalib gəlmiş hazırkı Prezidentin yarışı tərk etməsi ideyası axmaqlıq kimi görünürdü. Lakin eyni zamanda, debatdan sonrakı müddətdə Bayden nəinki bunun əksini, hətta NATO-nun ildönümü münasibəti ilə keçirilən sammitdə də sübut edə bilmədi. Əksinə, imicini daha da pisləşdirdi. Baydeni debatda uduzduran “pis gün” və “soyuqdan” sonra bir müsahibədə müdafiə naziri Lloyd Ostinin adını xatırlaya bilmədi və sadəcə onu “o qara adam” adlandırdı. Lakin Bayden israr etdi və onun getməsi ehtimalını qətiyyətlə rədd etdi. Sonra Trampa qarşı sui-qəsd oldu və bu, siyasi texnologiya baxımından təkcə Baydenə deyil, bütün Demokratlar Partiyasına dəhşətli ziyan vurdu”.
“Bayden və demokratların kampaniyanın əsas məzmununu “birlik ideyasını amerikalılara daha yaxşı sata bilən” yarışmaya çevirməyə cəhd etdilər. Belə bir ssenari Trampı daha həssas vəziyyətə salardı, lakin Tramp bu hiyləsinə uymadı və Respublikaçılar Partiyasının qurultayında buldozer kimi rəqiblərinə qarşı aqressiv ritorikasını davam etdirdi. Bu, saat yarımlıq nitqdə və Vansın vitse-prezident vəzifəsinə irəli sürülməsində öz əksini tapdı. Bu məqamda demokratlara aydın oldu ki, Ağ Evin qaçılmaz itkisi ilə yanaşı, Bayden Konqresə demokrat namizədləri də özü ilə birlikdə sürükləyə bilər. Və bu, onsuz da çox pisdir, çünki Ağ Evi itirsələr belə, Konqresdə çoxluğa sahib olsalar da, demokratlar əvvəlki prezidentliyinin ilk illərində olduğu kimi, Trampı cilovlamaq imkanını özlərinə buraxmış olardılar”, - Uilson əlavə edib.
Analitik bildirib ki, Demokrat Partiyasında ağır böhran yaşanırdı və seçki öncəsi birlik nümayiş etdirmək lazım idi: “Lakin birlik əvəzinə, getdikcə daha çox yüksək səviyyəli demokrat siyasətçilər Baydeni namizədliyini geri götürməyə çağırırdılar. O isə israr etməyə davam edirdi. Avqustun ortalarına planlaşdırılan qurultay namizədin irəli sürülməsi ilə çox gec baş tutdu. Çünki bəzi ştatların qanunlarına görə, partiyanın namizədinin adı əvvəlcədən məlum olmalı idi. Demokratik Komitə əvvəlcədən mini-səsvermə keçirməyi planlaşdırırdı. Lakin Baydenlə bağlı şərait bu qərarı təxirə salmağa məcbur etdi. Baydenin koronavirusa yoluxduğuna dair bir məlumat ortaya çıxdı və yüksək səviyyəli demokratların prezidentə təzyiqləri gücləndi. Mətbuat Baydenin Nensi Pelosi, Çak Şumer, Adam Şiff və hətta Barak Obamanın dəstəyini itirdiyini yazırdı. Baydenin inadkarlığı artıq tamamilə ona, parlament seçkilərində hər bir demokrat namizədə və bütövlükdə bütün partiyaya qarşı idi. Maraqlıdır ki, Baydenə edilən bir çağırışda başqa namizədin rəqəmi qeyd olunmayıb. Beləliklə, Bayden yarışdan çıxdığını elan etdi. İndi o, müddətinin sonuna qədər “axsaq ördək” olaraq qalacaq”.
“Görünən odur ki, bu bəyanatla yanaşı tədbirlər planı da hazırlanıb. Kamala Harris tezliklə təklifi qəbul etdiyini və Demokrat Partiyasının namizədliyini qazanmaq niyyətində olduğunu bildirdi. Artıq vitse-prezident kimi kampaniyada iştirak etdiyini nəzərə alsaq, onun fiquru indiki şərtlər üçün ən təhlükəsiz hesab olunub. Namizədin belə qəfil dəyişməsi çox güman ki, respublikaçı hüquqşünasların bundan istifadə edəcəyi seçki qanunlarını pozacaq. Bundan əlavə, suallar yaranır: xüsusi olaraq Bayden üçün nəzərdə tutulmuş maliyyə ilə nə etməli, vitse-prezident olan başqa bir namizədi dəstəkləməyə necə yönləndirilə bilər?”, - deyə ekspert yazısında qeyd edib.
Uilson vurğulayıb ki, yaxşı xəbər budur ki, Baydenin seçki kampaniyasından çıxması Demokrat Partiyası daxilində birliyi gücləndirəcək: “Partiya ağsaqqalı kimi, Bayden artıq bütün demokrat namizədlər üçün zərərli deyil və onun hər hansı digər namizədə dəstəyi əlavə bonusa çevrilir. Üstəlik, kampaniyanın sona çatması xəbəri, Kamala Harrisin fiquru və onun gələcək vitse-prezidentinə diqqətin artması ilə birləşə bilər”.
“Çox güman ki, bir neçə gün ərzində vitse-prezidentliyə namizəd açıqlanacaq ki, bu da partiyada böyük marağa səbəb olacaq. Demək olar ki, demokratlar böyük risklər aldılar”, analitik məqaləsini tamamlayıb.
ayna.az
Geri qayıt