Rusiyada növbəti səfərbərlik dalğası:
2-09-2023, 06:49
Rusiya vətəndaşlarının kütləvi hərbi xidmətə çağırılması prosesi payız yaxınlaşdıqca aktivləşir. Cəbhəyə “mobil qriplar”göndərilməsinin əvvəlki dalğası sona çatdı. İtkilər var, hücum əməliyyatlarında müvəffəqiyyətsizlik var. Və hələ ki, Rusiya təbliğatı əhali üçün “əraziləri tutmaq” şəklində “uğur obrazı” yaradır. Amma artıq səfərbərlik gedir. Bu mərhələdə səfərbərlik itkiləri kompensasiya etmək üçün və onun sərhədləri daxilində Rusiya vətəndaşları üçün "görünməz" bir formatda aparılır.
Mahiyyəti anlamaq üçün 2022-ci ili yada salaq, hansı ki, Kreml həmin vaxt muzdlu hərbçilərin sürətlə yerləşdirilməsinə "yaşıl işıq" yandırdı. Sonra, payıza qədər rus ordusu cinayətkar dəstələri, depressiyaya uğramış bölgələrdən olan muzdluları və iyul ayından etibarən məhbusları səfərbər etdi. Nəticədə, Kremlin illik səfərbərlik kampaniyasını nisbətən sakit keçdi və oktyabrda səfərbərlik elan edildi.
2023-cü ildə vəziyyət necədir? Moskvanın hərəkətlərinin məntiqi eynidir. Yalnız səfərbərlik sahəsi bir qədər genişdir. Artıq bir il əvvəl istifadə olunan kateqoriyalar istisna edilmir.
Bir neçə ay əvvəl mən bir sıra “nikbin” ukraynalı natiqlərə və jurnalistlərə qarşı çıxdım ki, onlar deyirlər ki, “Rusiyada məhkumlar bitib”. Yox! Bu bərpa olunan resursdur. Ona görə də gizli səfərbərliyin qısa xülasəsini verim:
1. Rusiya Federasiyasında qanunvericilik dəyişdi və indi məhbusları müqaviləylə səfərbərliyə cəlb etmək üçün hüquqi imkan var. Üstəlik, 2023-cü ildə qaydalara istintaq altında olan şəxslərin “məsuliyyətdən azad edilməsi” imkanı əlavə edilib. Anlamaq üçün qeyd edək ki, bunlar günahı hələ məhkəmə tərəfindən sübuta yetirilməyən şübhəli və təqsirləndirilən şəxslərdir. Amma onlar hərbiyə getmək üçün müqavilə bağlasalar, cinayət təqibləri dayanacaq. Üstəlik, iyul ayında vəkillərin bu variantı fəal şəkildə təklif etdiyi barədə məlumatlar var. Rusiya Federasiyasında hər il 600 minə yaxın insan cinayət təqibinə məruz qalır. Lazım gələrsə, bu cür "xüsusi işəgötürməni" nəzərə alaraq sayını "artıra" bilərlər. Ümumilikdə, məhkumlarla birlikdə Kreml il ərzində ən azı 100-120 min şəxsin səfərbərliyinə nail ola bilər.
2. Müqaviləli xidmərə əcnəbi vətəndaşların cəlb edilməsinə qanunla icazə verildi. Söhbət ilk növbədə Mərkəzi Asiya ölkələrindən olan miqrantlardan gedir. Bu, gələcəkdə çağırılanların sayının qat-qat artması ehtimalı ilə ildə təxminən 20 mindir.
3. Bizim üçün ən xoşagəlməz məqam Rusiya ərazisində olan Ukrayna vətəndaşları, eləcə də işğal olunmuş Ukrayna ərazilərində səfərbər olunanlardır. Bu cür səfərbərlik, təkrar edirəm, Rusiya vətəndaşları üçün "görünməzdir". Amma bu, bizim üçün ağrılıdır – ölkəmizin vətəndaşları Ukrayna ordusuna qarşı ön cəbhəyə çıxarılır. Bu, on minlərlə ola bilər.
4. Təbii ki, "DXR" və "LXR" adlanan "ordu korpusu"nun qalıqları da var. Burada Rusiya Federasiyasının, prinsipcə, əvvəllər heç bir məhdudiyyəti yox idi. Yeganə sual ondan ibarətdir ki, bu ərazinin səfərbərlik resursu məhduddur.
5. Rusiyanın depressiyaya uğramış regionlarının sakinlərinin müqavilə əsasında hərbi xidmətə cəlb edilməsi təcrübəsinin davam etdirilməsi də var.
Beləliklə, ümumilikdə Rusiya itkilərin əvəzini çıxmaq üçün hər ay 30-40 min nəfəri cəbhəyə göndərə bilər.
Nəzərə almaq lazımdır ki, Rusiyanın hələ də ambisiyaları var. Kreml uzun sürən müharibə ilə dünyanı şantaj etməyə çalışır. Və burada bizim öz əhalimiz üçün motivator və Ukraynanın Qərb tərəfdaşları üçün dondurulması lehinə arqument kimi “uğur hekayəsi” lazımdır. 2022-ci ilin sonunda, xatırlayırsınızsa, Rusiyanın Baxmut istiqamətində Ukrayna Müdafiə Qüvvələrini devirmək və Slavyansk və Kramatorsk istiqamətində hücumu inkişaf etdirmək fikri var idi. Ruslar Soledarı və Baxmutu aldılar. Və sonra kifayət qədər gücü yox idi. Priqojin bütün dəfnələri mənimsədiyi üçün "qələbə" obrazı bulanıq oldu.
Putinə yeni aktivləşmə və yeni “qələbə” lazımdır. Xüsusilə də seçkilər öncəsi. Yəni Rusiya hücuma keçməyə çalışacaq. Bir xəbərdarlıqla - əhali arasında şişirdilmiş ümidlər yaratmadan. Təbliğat iddialı məqsədləri dilə gətirmədən “aktiv müdafiə”dən danışacaq. İstənilən, hətta taktiki uğur da kralın idarəçilik dühasının təzahürü kimi təriflənəcək.
Amma payız seçkilərinə qədər səfərbərlik aparmaq risklidir. Putinin seçkisi 2024-cü il martın 17-nə təyin edilib. Əhalinin səfərbərlik şokunu “unutması” üçün belə bir tədbir dekabrın ortalarından gec olmayaraq başa çatdırılmalıdır. Beləliklə, biz Rusiyada yeni səfərbərliyin mümkün tarixlərinə yaxınlaşırıq - oktyabrdan noyabra qədər. Sonra bir ay "tələsik" hazırlıq və 2024-cü ilin qışında cəbhədə aktivləşmə cəhdi olacaq.
Kremlin aktiv kampaniya planları təbii ki, dəyişə bilər. Buna səbəb Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin hərəkətlərinin nəticələridir. Amma “böyük miqyaslı qələbə” planlarından və istəyindən asılı olmayaraq, Kreml cəbhəyə yeni əsgərlər cəlb etməli olacaq.
Müəllif: İqar Tışkeviç - Ukrayna Gələcək İnstitutunun politoloqu.
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusudur
Geri qayıt