Ərazilər müqabilində NATO
19-08-2023, 08:18
“Müharibə ilə şərəfsizlik arasında seçim edən bir ölkə şərəfsizliyi seçsə, sonu həm müharibə, həm də şərəfsizliklə bitər”. Böyük Britaniyanın keçmiş Baş naziri Uinston Çörçilin bu sözləri deməsindən 85 il keçsə də, öz aktuallığını itirmir. Lakin 1938-ci il Münhen hiyləsinin ibrət dərsi deyəsən heç də hamının yadında deyil.
NATO baş katibinin aparat rəhbəri Stian Jenssen bildirib ki, Ukrayna Alyansa qoşulmaq istəsə, Rusiyanın işğal etdiyi ərazilərin bir hissəsindən imtina etmək həddinə çatmalı ola bilər. Eyni zamanda o, tələsik əlavə etdi: "Mən demirəm ki, belə olmalıdır. Amma bu, mümkün həll yolu ola bilər".
Amerika hakimiyyətinin nümayəndələri açıq mətnlə Alyansa qoşulmağın hərbi əməliyyatlar bitmədən qeyri-mümkün olduğunu, NATO-ya üzvlük isə işğalçılara qarşı qalxan kimi göründüyü üçün bu, ərazilərin müqabilində qalxandır.
Jenssenin təklifi yenilikdən uzaqdır. Bu illər ərzində həm Krımın birgə idarə olunması variantı, həm də Krım məsələsinin həllinin təxirə salınması müzakirə olunub. Lakin bütün ideyalar hətta ictimai olmayan müzakirə mərhələsində rədd edildi.
Başqa bir “partlayış” Rusiya və ya ruslar tərəfindən həyata keçirilən informasiya kampaniyasıdır. Onlar bildirirlər ki, Ukrayna ərazilərinin bir hissəsinin verilməsi müqabilində Alyansa daxil olmaq təklifi Vilnüsdə keçirilən sonuncu sammitdə səslənib. Lakin o vaxt da Ukrayna hakimiyyəti bu cür niyyətin ortaya atılmasından bərk qəzəbləndi və məsələ gündəmdən çıxdı. İndi isə Aleksey Danilov yeni “ideya”nı şərh edərkən xüsusi sözlər seçmədi: “Başqa bir fiqur bizim torpaqlarımızla bağlı bəyanat verdi, bu, mənim üçün olduqca qəribədir. Nəzərə alın ki, biz özümüz bildiyimizi etməliyik. Biz düşməni öz ərazimizdən qovmalıyıq və səhərdən axşama kimi - 24 saat bu məsələ ilə məşğul olacağıq”.
Nəzərə almaq lazımdır ki, NATO-nun əsas dövləti – ABŞ Ukraynaya dəstəyi davam etdirmək əzmindədirlər. Bunun daha bir sübutu Ağ Evin bu il Ukraynaya əlavə müdafiə yardımı göstərilməsi xahişi ilə Konqresə müraciət etməsi oldu. Bu tendensiyanın gələn il də davam edəcəyini, Ukrayna ordusu üçün çoxdan gözlənilən əlavə silah yardımının ediləcəyini deməyə əsaslar var.
Alyansın başqa bir yüksək ölkəsində - Almaniyada uzun mənzilli Taurus raketlərinin Ukrayna ordusuna ötürülməsi ideyası tədricən irəli sürülür. Ona görə də Alyans da Ukraynaya dəstəyin davam etdirilməsini təmin etməkdə qərarlıdır.
Ancaq hər şey o qədər də dolğun deyil. Ukraynaya silahla yardım edən ölkələrdə bu cür bəyanatları necə adlandırsaq da, işğalçı ölkənin hüquqlarını bərpa etməkdə maraqlı olan lobbi qrupları var (ya Çini cilovlamaq üçün, ya da işgüzar maraqlar vasitəsilə) və müvafiq olaraq, müharibənin mümkün qədər tez başa çatmasını istəyənlər mövcuddur. Amma bunun nəyin bahasına baş verəcəyi nəzərə alınmır.
Üstəlik, məsələn, ABŞ-da Ukraynaya gələcək yardımı dəstəkləməyən seçicilər var. Təəssüf ki, onların faizi az deyil və amerikalı siyasətçilər onların rəyini nəzərə alırlar, onlarla birlikdə “oynayırlar”. Belə ki, Respublikaçılar Partiyasından ABŞ prezidentliyinə namizədlərdən biri Ron de Santis Ukraynadakı müharibəni ərazi mübahisəsi adlandırıb. Ukraynada müharibənin yaxında başa çatması ilə bağlı kifayət qədər mübahisəli bəyanatı (hansı vasitə ilə olduğu aydın deyil) həm də respublikaçıların praymerizinin potensial qalibi – ABŞ-ın keçmiş Prezidenti Donald Tramp verib.
Eynilə də Almaniyada rus lobbisi həmişə kifayət qədər güclü olub və Ukraynaya uzun mənzilli raketlər verməmək çağırışları da var...
Təbii ki, bu cür bəyanatlar Rusiya Federasiyasında hər cür şəkildə şərh olunur və rusları stimullaşdırır.
Ancaq bir daha təkrarlamağa dəyər: bu, bizim sızdırmağımızla bağlı deyil. Söhbət bəyanatların haradan haradan verildiyi, ərazilərin təklif edilməsi və bu qəbildən olan bəyanatların fonundadır.
Və daha bir şey: Ukraynanın işğal olunmuş ərazilərinin bir hissəsi müqabilində NATO-ya daxil olması ideyası müttəfiq ölkələrin hakim siyasi elitasının ağlına yerləşə bilərmi? İndiyə qədər bu problemdə çoxlu bilinməyənlər var.
Hər şey cəbhədəki hadisələrdən, Çinin hərəkətlərindən, ictimai əhval-ruhiyyədən, hegemon Rusiya Federasiyası olmadan yeni dünya qurmağa qlobal hazırlığın olub-olmayacağından, Rusiyanın Afrikadakı hərbi əməliyyatlarının nəticələrindən və nəhayət, qələbə üçün daxili səfərbərlikdən asılı olacaq.
Müəllif: Yaroslav Konoşçuk
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur
Geri qayıt