İsrailin nüvə silahından imtinası və ya Ukraynanın acı nümunəsi
4-11-2022, 08:30
Oktyabrın 28-də BMT Baş Assambleyası İsrailin nüvə silahından (mövcudluğu dövlət tərəfindən rəsmən təsdiqlənməyib) imtinasını tələb edən qətnamə qəbul edib. İsrailin nüvə obyektlərinin MAQATE-nin nəzarətinə keçməsi üçün bu dəfə 152 ölkə, o cümlədən Ukrayna da çıxış edib.
İsrailin “Details” saytının redaktoru, Ukrayna-İsrail münasibətləri üzrə ekspert Emil Şleymoviç müəllif “Ukraynanı BMT-də İsrail əleyhinə qətnaməni dəstəkləməyə kim sövq edib?” başlıqlı yazı yazıb. Orada bildirir: “Ukrayna BMT-nin daha bir qətnaməsini dəstəklədiyi üçün İsrailə təşəkkür edə bilər: oktyabrın 12-də ölkəmiz Rusiyanı Ukrayna ərazilərinin ilhaqına görə qınayanlara qoşuldu. Nüvə potensialı, Rusiya ilə cari problemlər olmayacaq - bu ölkə yumşalda bilərdi. 20 ildə ilk dəfə öz mövqeyini istəmək kifayət idi!”.
Bunu oxuyandan sonra dərhal başqa bir hadisə yadıma düşdü. 2020-ci ildə müstəqil Ukraynanın ilk Prezidenti Leonid Kravçukdan Budapeşt Memorandumu barədə şəxsən soruşmaq imkanım oldu. Leonid Makaroviç sualıma belə cavab verdi: "Ukraynadan nüvə silahlarının çıxarılmasına dair memorandumu mən yox, Kuçma imzalayıb. Bilmirəm, o vaxt başqa nəsə imzalaya bilərdi. Onda bunlar fırıldaqdır. Mexanizmlər tapmaq olar".
Təbii ki, Ukrayna Nüvə Silahlarının Yayılmaması Müqaviləsi üzrə öhdəliklərindən imtina etmir. 1994-cü il noyabrın 16-da Ali Rada onu qanun kimi ratifikasiya etdi. Məhz bu qanun layihəsinin 6-cı maddəsində qeyd edilir: “Bu qanun nüvə dövlətləri Ukraynaya müvafiq beynəlxalq hüquqi sənədin imzalanması ilə rəsmiləşdirilmiş təhlükəsizlik zəmanətləri verdikdən sonra qüvvəyə minir”.
Odur ki, dövlətin indiki rəhbərliyi, hüquq-mühafizə orqanları özlərinə sual verməlidirlər: Budapeşt Memorandumunun indi bildiyimiz formada imzalanması vətənə xəyanətin təzahürü idimi? Axı faktiki olaraq Ukrayna heç bir zəmanət almayıb. Bu suala hüquq-mühafizə orqanlarımızdan cavab gözləyirik.
Müəllif: Taras Batenko - tarixçi, Ukraynanın xalq deputatı
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur
Geri qayıt