Putin istefaya, yoxsa bıçaq altına gedəcək?
3-05-2022, 07:56
Rusiya Prezidenti Vladimir Putin öz səlahiyyətlərinin icrasını başqa şəxsə ötürəcək.
Putinin xərçəng xəstəliyinə görə əməliyyat olunacağı barədə yayılan məlumatda belə deyilir. Rusiya liderinin bu qərarı ilə bağlı açıqlama məşhur “General SVR” “Telegram” kanalında gündəmə gəlib.
Adıçəkilən mənbənin yazdığına görə, Putin 18 ay əvvəl qarın xərçəngi və Parkinson xəstəliyinə tutulub. Rusiya Prezidentinin müdafiə naziri Sergey Şoyqu ilə sonuncu görüşündə masanı əlləri ilə möhkəm tutması çox təəccüblü idi. "General SVR" görüntü haqqında bunları deyib:
“Bir çox insanlar Prezidentin xəstə görkəmini, şişmiş üzünü və masanın ətrafında möhkəm bir-birinə yapışmış əllərini qeyd etdi. Burada təəccüblü heç nə yoxdur. Putinin səhhəti son vaxtlar pisləşib, bu barədə artıq yazmışıq və onun qeyri-sağlam görünüşü bunu təsdiqləyir. Bir aydan çoxdur ki, həkimlər Putini Parkinson xəstəliyinin simptomlarını yatıran dərmanları dəyişməyə razı sala bilmirlər, çünki köhnə dərmanlar artıq istənilən effekti vermir və Prezident yenisini sınaqdan keçirməkdən qorxur. Masanı əli ilə tutmaq kiçik, lakin çox nəzərə çarpan titrəməni gizlətmək üsuludur”.
İndi isə bildirilir ki, Rusiya lideri xərçəng əməliyyatı üçün bıçağın altına girəcək və işğala nəzarəti əldə saxlamaq üçün Təhlükəsizlik Şurasının sədri və Federal Təhlükəsizlik Bürosunun keçmiş rəhbəri Nikolay Patruşevi namizəd göstərəcək. 70 yaşlı Patruşev müharibə strategiyasının əsas memarlarından biri və Putini Kiyevin “neonasistlər”lə dolu olduğuna inandıran adam kimi qiymətləndirilir.
İddialara görə, mayın 9-da Putin Rusiyanın İkinci Dünya Müharibəsində qazandığı qələbənin xatirəsi ilə əlaqədar əməliyyatı təxirə salıb. Xəbər Putinin Ukraynada genişmiqyaslı müharibəyə başlayacağı və çağırış yaşında olan bütün kişilərin kütləvi səfərbərliyi əmri verəcəyi ilə bağlı fərziyyələr fonunda gəldi.
Xəbər mənbəyi bildirib: “Putinə cərrahiyyə əməliyyatı tövsiyə olunub, tarix indi müəyyən edilib, o qədər də aktual görünmür, amma çox gecikdirmək olmaz. Putinin onkoloji problemləri var və son müayinəsi zamanı aşkarlanan problemlər onunla bağlıdır. Rusiya liderini həmçinin halüsinasiyalar və maniyalar da əhatə edir. O, şizofreniya simptomları olan şizoaffektiv pozğunluqdan, o cümlədən Parkinson xəstəliyindən əziyyət çəkir”.
Kreml isə Putinin səhhətində problemləri olduğunu qəti şəkildə inkar edir. Keçmiş rus hərbçisi olduğu deyilən xəbər mənbəyi "SVR"-nin iddialarını təfərrüatlı şəkildə əks etdirən videoda belə deyib: "Həkimlər onun əməliyyat olunmasında israrlıdırlar, lakin tarix təyin olunmayıb. Onun nə qədər vaxt aparacağını dəqiq bilmirəm. Əməliyyatdan sonra əlil olur”.
Çətin ki, Putin hakimiyyətdən imtina etməyə razılaşsın, lakin o, Rusiyaya və müharibəyə nəzarət etmək üçün “müvəqqəti işlər vəkili” təyin etməyə hazır idi. “Putinin cərrahiyyə əməliyyatından sonra ən azı bir neçə gün ərzində ölkəyə bütün nəzarət tamamilə Nikolay Patruşevə keçəcək”, - mənbələr bildiriblər. Belə bir addım təəccüblü olardı. Çünki konstitusiyaya görə, səlahiyyət yalnız Baş nazir Mixail Mişustinə keçməlidir. 56 yaşlı Mişustin hərbi və ya məxfi xidmətlə heç bir əlaqəsi olmayan aşağı profilli texnokratdır. Xəbər mənbəyi Putinlə iki saatlıq görüşdən sonra bu vəzifəyə gələcək kəşfiyyat rəisi Patruşevin "ən pis variant" olduğunu izah edərək deyib: "Putinin birdən-birə səhhətində ciddi problemlər yaranarsa necə? Buna bir müddət nəzarət etmək mümkün idi. Amma indi xəstəliyin gedişatı...”
Başqa bir yazıda mənbə bildirib:
“Biz bilirik ki, Putin Patruşevə onun hakimiyyətdə demək olar ki, həqiqətən güvəndiyi və dost kimi gördüyü yeganə şəxs olduğunu açıqlayıb. O, həmçinin söz verib ki, dövlət başçısının (Putinin) səhhəti kəskin pisləşərsə, ölkənin de-fakto idarəsi müvəqqəti olaraq Patruşevə veriləcək. Putin prinsipial olaraq razılıq verməsə də, əməliyyatın vaxtı ilə bağlı razılıq əldə olunmasa da, vəziyyəti izah etmək, Patruşevin reaksiyasını öyrənmək və dəstəyini almaq üçün tez bir zamanda onunla görüşüb”.
Qeyd edək ki, artıq cərrahiyyə əməliyyatının mayın 30-da keçiriləcəyi barədə də xəbər yayılıb. Dia.az xəbər verir ki, cebhe.info-ya danışan politoloq Elşən Manafovun sözlərinə görə, Putinin əməliyyat olunacağına dair rəsmi açıqlama verilmədiyindən yayılan məlumatlar daha çox mülahizə xarakteri daşıyır.
Prezidentin səlahiyyətlərinin müvəqqəti olaraq N.Patruşevə ötürələcəyinə gəlincə, ekspert hesab edir ki, əgər Putin belə bir addım atarsa, bu, Rusiya hakimiyyəti daxilindəki siyasi çəkişməni üzə çıxartmış olar:
“Putinin səlahiyyətlərini Patruşevə ötürəcəyi barədə iddialar hələ rəsmi təsdiqini tapmayıb. Ona görə də yalnız bu barədə ehtimallardan danışmaq olar. Ancaq belə bir hal baş verərsə, bu, Prezident Putinin etimad göstərdiyi şəxslər arasında Nikolay Patruşevin birinci yerdə dayandığını göstərər. Nəzərə almaq lazımdır ki, Paştruşev Rusiya xüsusi xidmət orqanlarının rəhbəridir.
Putinin özünün də bu qurumun “şinelindən çıxdığı”na diqqət yetirsək, bu iki şəxs arasında münasibətlərin hansı səviyyədə qurulması haqda fikir yürütmək olar. Putinin özünün bütün səlahiyyətlərini tamamilə Patruşevə ötürəcəyi barədə fikir söyləmək də çətindir.
Ümumiyyətlə, Ukraynaya qarşı aparılan müharibə dönəmində Putinə yaxın olan şəxslərin Rusiyanın siyasi elitasına və kursuna xəyanət etməsi göstərir ki, Rusiya Prezidenti bu komandanın yenidən təşkili ilə bağlı məsələni düşünə bilər. Bu prosesdə müdafiə naziri Şoyqunun deyil, Patruşevin önə çıxması onu göstərir ki, o, komandasının yenidən təşkili məsələsinə baxa bilər. Ona görə də yaxın perspektiv üçün Patruşevi Putinin səlahiyyətlərini yerinə yetirəcək şəxs kimi qəbul etmək olar. Amma cərrahi əməliyyatdan sonra hadisələrin hansı istiqamətdə gedəcəyini Putin özü müəyyən edəcək”.
Politoloq qeyd etdi ki, Rusiya Prezidenti konstitusiyanın tələblərindən kənara çıxaraq səlahiyyətlərinin icrasını Baş nazirə və ya Federasiya Şurasının sədrinə deyil, Təhlükəsizlik Şurasının katibinə həvalə etməsi hakim elitanın daxilindəki fikir ayrılıqları ilə izah oluna bilər: “Qərb siyasi dairələrinin və xüsusi xidmət orqanlarının Rusiya hakimiyyətinin daxilində bir sıra şəxslərlə əlaqələr qurduğu istisna olunmur. Ona görə də Putinin bu çərçivədən kənara çıxması Rusiya hakimiyyəti daxilindəki vəziyyətlə bağlıdır. İndiki şəraitdə səlahiyyətlərin müəyyən zaman kəsiyində Patruşevə ötürülməsi əməliyyat müddətində və ondan sonrakı dönəmdə mövcud vəziyyətin status-kvo kimi saxlanılması üçün Putinin düşünülmüş variantı da ola bilər.
Vaxtilə Putin Prezident postunu siyasi varis kimi Dmitri Medvedyevə etibar etsə də, o, bir sıra gözləntiləri doğrultmadı. Medvedyevin Prezident olduğu dönəmdə kifayət qədər liberallığı ilə seçilməsi, Liviya məsələsində güzəştə getməsi kimi hallardan sonra Qərb onu az qala Qorbaçov ampluasında qəbul edirdi. Bu səbəbdən Putin öz komandasının üzvləri arasında müəyyən götür-qoy etdikdən sonra Patruşev üzərində yekun rəyə gəlib. Amma güman edirəm ki, bu, müvəqqəti qərar ola bilər və inanmıram ki, siyasi varis məsələsinə aydınlıq gətirmiş olacaq”.
“Prezident Putin səhhətindədki problemləri əsas gətirərək istefaya gedə bilərmi?” sualına cavabında Elşən Manafov bildirib ki,indiki şəraitdə belə bir addımın atılması Rusiya dövlətçiliyini və siyasi istiblişmentini ciddi sınaq qarşısında qoyar:
“Bu artıq, Rusiyanın Qərblə münasibətlərdə ciddi güzəştə getməsi demək olar. Hətta Putin Rusiyanın enerji resurslarını belə Qərbə rublla satmaq barədə qərar qəbul edib. “Qazprom”un Qərb banklarında olan 300 milyard dollara yaxın vəsaitinə həbs qoyulması Rusiyanın Ukraynada apardığı müharibənin əsas səbəblərindən biridir. Yəni məsələ yalnız NATO-nun Şərqə doğru genişləndirilməsi kontekstində qəbul olunmamalıdır. Qərb Rusiyaya məxsus pulları Ukraynaya yardım kimi ayırır. Ona görə də belə bir şəraitdə Putinin səhhəti ilə bağlı məsələləri qabardaraq güzəştə getməsi dünya nizamının Qərbin istədiyi şəkildə qurulması ilə nəticələnə bilər”.
Geri qayıt