«Bəzən savadsız, səriştəsiz adam haqqında deyirlər, filankəs iki eşşəyin arpasını bölə bilmir. İllərdir ki, Azərbaycanın dövlət orqanları bir müəssisənin istifadəsində olan torpaq sahəsinin ölçüsünü müəyyən edə bilmir. Bundan istifadə edən məhkəmələr isə mübahisəyə çevrilən torpaq sahəsini maraqlı şəxsə bağışlayıb».
İmişli şəhərində yaşayan Ramiz Hümbətov 2006-cı ildən bəri sadə bir mübahisədən dolayı məhkəmə qapılarında qaldığını və sonda mülkiyyət hüquqlarının pozulduğunu iddia edir:
SƏNAYE EHTİYATI OLAN ƏRAZİ UĞRUNDA ÇƏKİŞMƏ
«2004-cü ildə İmişli Rayon İcra Hakimiyyəti dövlət fonduna aid torpaqdan rəhbəri olduğum «Şəxrux» kiçik müəssisəsinə qum və çınqıl məhsullarının istehsalı üçün 3 hektar sahə ayırıb. Ondan bir müddət istifadə etmişəm. Cəmi 2 il keçəndən sonra «Bəhrəmtəpə Tikinti Materialları» Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin sədri məhkəmədə iddia qaldırdı ki, İmişli RİH onun torpaq sahəsini başqa şəxsə verib. O, həmin sərəncamın ləğv edilməsini, mənim ərazidən çıxarılmağımı istədi».
Həmsöhbətim bildirir ki, müqavilə əsasında ona icarəyə verilən yeri ötən əsrin 70-ci illərində Geologiya İnstitutu sənaye ehtiyatı aşkar edilmiş ərazilərə aid edirdi. Onun sözlərinə görə, həmin ərazidə digər özəl təşkilatlar da qeyri-filiz materiallarının istehsalı ilə məşğuldurlar. Lakin iddia yalnız onun müəssisəsinə qarşı qaldırılıb.
CƏMİYYƏT VƏ ONUN TORPAQ SAHƏSİ
Azərmelorasiya Sutikinti Baş İdarəsinin 1976-cı ildə tikdiyi Bəhrəmtəpə qum-çınqıl karxanası sonralar «Azərsutikinti» Dövlət Konserninin tabeliyinə keçib. 2001-ci ildə isə onun bazasında «Bəhrəmtəpə Tikinti Materialları» ASC yaradılıb. Çek auksionlarında satışa çıxarılarkən cəmiyyətin torpaq sahəsinin 112 160 kv.m., başqa sözlə 11,2 hektar olduğu qeyd edilib. Müəssisə yalnız torpaq sahəsi üzərində olan əmlakı özəlləşdirib.
KOMİTƏ SƏDRİ BİR, ŞÖBƏ MÜDİRİ İSƏ BAŞQA SÖZ DEYİB
Dövlət Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsinin sədri Qərib Məmmədovun imzaladığı 15.01.2010-cu il tarixli məktubda qeyd olunur: «Bəhrəmtəpə Tikinti Materialları» ASC ilə «Şəxrux» kiçik müəssisəsinə ayrılan 11,5 ha və 3 ha torpaq sahələri bir-birindən aralı olmaqla, əvvəllər sənaye ehtiyatı müəyyən edilmiş 117 ha dövlət fondu torpağı daxilindədir».
Lakin sözügedən komitənin İmişli rayon şöbəsinin sədri Vüqar Məmmədov məhkəməyə təqdim etdiyi 17.11.2009-cu il tarixli məktubunda bildirib ki, birinciyə 117 ha torpaq sahəsi verilib, ikincinin 3 ha sahəsi elə onun daxilindədir.
Maraqlıdır ki, məhkəmələr Komitə sədrinin yox, şöbə müdirinin arayışına etibar edib.
ZƏHMƏTKEŞ DEPUTATLARIN «İKİBAŞLI» QƏRARI
Mübahisənin kökü 1976-cı ilə gedib çıxır. O zaman İmişli rayon Zəhmətkeş Deputatlar Soveti İcraiyyə Komitəsi torpaq sahəsinin ayrılması barədə qərar qəbul edib. Vətəndaşın İmişli Dövlət Arxivindən əldə etdiyi sənədin surətinə biz də baxırıq:
1. Azərbaycan Baş Geologiya İnstitutu tərəfindən dövlət fond torpağının 117 hektarında müəyyənləşdirilmiş qum-çınqıl ehtiyatından Azərmelorasiya Sutikinti Baş İdarəsinin istifadə etməsi məqsədə uyğun hesab edilir.
2. Qum-çınqıl karxanası, dəmir-beton zavodu və digər mədəni-məişət binalarının yerləşməsi üçün həmin dövlət fond torpağından 11,5 hektar ayrılması məqsədə uyğun hesab edilsin.
3. Qərarın təsdiqi Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetindən xahiş edilir.
Ramiz Hümbətova buradan məlum deyil ki, Nazirlər Soveti bu qərarı təsdiq edib, yoxsa yox. O bildirir ki, bunu dəqiqləşdirmək üçün Nazirlər Kabinetinə, Əmlak Məsələləri Dövlət Komitəsinə və başqa orqanlara çoxsaylı sorğular göndərib, lakin cavab ala bilməyib.
«YA SAVADSIZLIQDAN OLUB, YA DA RÜŞVƏT QARŞILIĞINDA»
Onun ehtimalına görə, sonrakı illər karxananın, zavodun və digər obyektlərin tikintisindən belə başa düşmək olar ki, qərar təsdiqlənib:
«Qərarda 117 hektar dövlət fond torpağında sənaye ehtiyatının müəyyən edilməsi və ondan Azərmelorasiya Sutikinti Baş İdarəsinin istifadəsinin məqsədəuyğun olduğu qeyd edilsə də, sözügedən quruma bu sahənin hamısı yox, onun 11,5 hektarı ayrılıb. Amma Ali Məhkəmənin İqtisadi Mübahisələrə Dair İşlər üzrə Məhkəmə Kollegiyasının 17 mart 2010-cu il tarixli qərarında sübut görün necə saxtalaşdırılıb: «İşdə olan İmişli rayon ZDS İK-ın qərarından görünür ki, Azərmelorasiya Sutikinti Baş İdarəsinə dövlət fond torpaqlarından 117 ha torpaq sahəsi ayrılmışdır». Bu, ya hakimlərin savadsızlığından irəli gəlib, ya da rüşvət qarşılığında olub».
«ƏSL QIRĞIN HƏLƏ QABAQDADIR»
Ramiz Hümbətov bildirir ki, barəsində çıxarılan qərar onun hüququnu pozmaqla yanaşı, bundan sonrakı mülki mübahisələrə də zəmin yaradır:
«Sənaye ehtiyatı müəyyən edilən 117 hektar sahədən digər müəssisələrə də yer ayrılıb, orada həmin şəxslər tərəfindən dəyəri milyonlarla manat olan binalar tikilib, qurğular quraşdırılıb. İndi bütöv sahə üzərində bir şəxsin mülkiyyət hüququ tanındığından, bu müəssisələrin əmlakı «havada» qalıb. Nəzərə alsaq ki, həmin ərazidəki torpağın altı təbii sərvətlə zəngindir, deməli, əsil qırğın hələ qabaqdadır...».
İCRA HAKİMİYYƏTİ DEYİR Kİ, TORPAQ ÜZƏRİNDƏ SƏRƏNCAM VERMƏK HÜQUQU BİZDƏDİR
Sərəncamı ləğv edilən İmişli Rayon İcra Hakimiyyəti məhkəmənin qərarından şikayətçi olmayıb. RİH-in hüquqşünası Rahim Zahidov bildirir ki, Azərmelorasiya Sutikinti Baş İdarəsinin istifadəsinə verilən və hüquqi varisliklə «Bəhrəmtəpə Tikinti Materialları» ASC-yə keçən torpaq sahəsi dövlət fondunda qalır:
«Bu torpaq ZDS tərəfindən verildiyindən, sonrakı vaxtlar özəlləşdirilmədiyindən onun üzərində ASC-nin yalnız istifadə hüququ tanınır».
Lakin şöbə müdiri torpaqdan istifadə ilə bağlı RİH-lə ASC arasında hüquqi sənədin olub-olmamağı, istifadəçinin icarə haqqı ödəyib-ödəməməsi barədə sualları cavablandırmadı.
BİR ŞƏXSƏ AİD EDİLƏN YERDƏN BAŞQA ŞƏXSLƏRƏ DƏ PAY ÇATIB
Dövlət Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsinin İmişli rayon şöbəsinin müdiri Vüqar Məmmədov məhkəmənin ASC-yə aid etdiyi 117 hektar torpaq sahəsinin müəyyən hissəsinin digər hüquqi və fiziki şəxslərin istifadəsinə verilməsini təsdiqləyir:
«Həmin sənədlər indi əlimin altında olmadığından dəqiq deyə bilmərəm neçə nəfərə, nə qədər yer ayrılıb. Görünür bu, ASC-nin razılığı ilə olub. Əgər belə bir razılıq olmayıbsa, eyni iddia digər şəxslərə qarşı da qaldırıla bilər. Hər halda, bu, torpaq istifadəçisinin öz işidir».
VERGİ HESABATINDA 106 HEKTAR GİZLƏDİLİB
Vergilər Nazirliyinin 8 saylı ərazi idarəsindən isə bildirilir ki, vergi orqanına vaxtaşırı təqdim etdiyi məlumatlarda ASC, istifadəsində cəmi 112 160 kv.m. torpaq sahəsi olduğunu göstərir. Bu isə ASC-nin tək gerçək sahəsi ilə yox, vergi məsələləri ilə də bağlı əlavə suallar doğurur.
«Bəhrəmtəpə Tikinti Materialları» ASC-nin direktoru Nakim Şərifov isə sualımızı sonadək səsləndirməyə imkan verməyərək, bu barədə danışmaqdan imtina etdi.
