“Ən azından iki dəfə öldüm və dirildim, sağ qalmağıma güman yox idi”
19-04-2014, 09:57
İncəsənət ruhun qidasıdır. Bu sənətə xidmət edən həqiqi sənətkarlar üzlərini unlayaraq acı həqiqətləri sənətin şəkəri ilə şirinlədib xalqa çatdırırlar. Odur ki, sənətin acısı da bal dadır.
Belə sənətkarlarımızdan biri də çoxlarının sevimlisi, məğrur qadın obrazları ilə özünü tanıtdıran, Respublikamızın əməkdar artisti Hicran Nəsirovadır.
- Hicran xanım, artıq təqdimata ehtiyac yoxdur, istərdim sizi bir anlıq keçmişinizə qaytarım. Harada anadan olmusunuz və neçənci ildə?
- 1958-ci ildə Bakıda Əmircan qəsəbəsində doğulmuşam. 114 nömrəli orta məktəbi bitirmişəm. Ailədə 2 bacı, 2 qardaşıq. Ailənin ilk uşağı mənəm. Ən böyük çətinlik və ağırlıqlar da elə mənim üzərimə düşüb.
- Necə oldu ki, siz məhz bu sənəti seçdiniz? Bu sizin uşaqlıq arzunuz idimi?
- Mənə elə gəlir ki, bütün respublika mənim sənətə necə gəldiyimi bilir. Mənim arzum aktrisa yox, müğənni olmaq olub. Özü də opera müğənnisi. Bütün mahnıları oxuyurdum, əsasən də Zeynəb Xanlarovanın repertuarını bilirdim. “Arşın mal alan” filmində Gülçöhrə və Asiyanın ariyalarını əzbərdən oxuyurdum. Evimiz həyət evi idi. Həyətdə hər dəfə oxuyanda hasarın o biri tərəfində qonşular həvəslə mənə qulaq asırdılar.
- Niyə bu arzunuzu valideynlərinizə deməyə çəkinirdiniz?
- Çünki valideynlərimin arzusu məni ya həkim, ya da müəllimə görmək idi. Xasiyyətləri tünd idi. Əlbəttə ki, çəkinirdim arzumu bildirməyə. Lakin buna baxmayaraq, bütün fənləri çox əla oxuyurdum, fizikadan başqa. Uşaqlıqdan çox həssas və kövrək ürəyim var idi. Bu üzdən anam bir müddətdən sonra başa düşdü ki, mən bu ürəklə həkim ola bilmərəm. İndiyə qədər də bu xarakterimi dəyişə bilmərəm.
- Bəs necə oldu ki, teatra gəldiniz?
- Mən onuncu sinifdə oxuyanda (o vaxtlar orta məktəb 10 illik idi) Moskvada Matfeyevin kursları keçirilirdi. Bizim də məktəbə nümayəndələr gəlmişdi. Bizim sinfə girəndə 25 qız, 20 oğlan var idi. Nümayəndələrdən biri birinci olaraq mənə yaxınlaşdı və “sən aktrisa olmaq istəyirsən” – deyə soruşdu. Uzunsaç, arıq, qara bir qız idim. 2-ci sırada otururdum. Bu sözləri eşidərkən yerimədəcə dondum, sevincimdən bilmədim ağlayam, yoxsa güləm. Mən valideynlərimdən qorxduğumu bildirdim və “evdən qoymazlar” dedim. Dedilər, biz sənin valideynlərindən icazə alarıq. Sevinə-sevinə evə gəldim. Anama hər şeyi dedim. Anam qətiyyətlə “onsuz da müsabiqədən keçməyəcəksən” dedi. Bəli, valideynlərimdən icazə aldılar. Lakin anamın dediyi kimi, 3-cü turdan keçə bilmədim. Elə bir vaxt idi ki, İncəsənət Universitetinə sənədləri verməyə cəmi bir gün qalmışdı. Elə ordan qayıdın kimi dərhal sənədlərimi İncəsənət Universitetinə verdim.
- Bundan valideynləriniz xəbər tutdumu?
- Xeyr, evdə heç kəsə bir söz deməmişdim. Elə ilk ili də daxil oldum, özü də yüksək balla. Qəbul sənətimi əlimə aldım. Qaça-qaça evə gəldim ki, mən instituta qəbul olmuşam. Təbrik eləmək əvəzinə qaş-qabaqlarını salladılar. Atamla aramızda pərdə var idi. Anam isə hirslənərək gəldi rəhmətlik Rahib müəllimin yanına ki, məni institutdan çıxartsın. Lakin Rahib müəllim icazə vermədi.
- Belə narazılıqla necə oxuya bildiniz?
- Üç il çox çətinliklər çəkdim. II kursda televiziyaya çəkildim. İnanın ki, evə gedəndə Allaha yalvarırdım ki, Əmircanda bütün işıqlar sönsün, heç kim məni görməsin.
- Necə oldu ki, siz həm ailəni, həm də sənəti birgə davam etdirə bildiniz?
- O vaxtlar anam məni sıxışdıranda söz verdim ki, ailəm də olacaq, sənətim də.
- Həyat yoldaşınızla necə tanış oldunuz? Bildiyimizə görə, o iş adamı olub. İş adamı ilə də aktrisanın birgə nikahı çox təəccüblüdür və hər kəsə də nəsib olmur.
- Allah hamının ölənlərinə rəhmət eləsin. Həyat yoldaşım artıq dünyasını dəyişib (kövrəldi). O sağ olsaydı, hər şeyi gözəl açıqlayardı. Biz tanış olmazdan bir il əvvəl o məni yuxusunda görür ki, Nardaran pirindən gələrkən anamla başım çarşablı pirdən çıxıram. Yanımızdan keçərkən qolumuzdan dartıb çıxarır və yuxudan ayılır. Bu yuxudan bir sonra bir tanış olmuşuq. O zaman “Evləri köndələn yar” tamaşası televiziya ekranlarında gedirdi. Mən orda Reyhan obrazını oynayırdım. Onun o zaman 30 yaşı var idi. Anası evləndirə bilmirdi. Məni televiziyada göstərib anasına, deyib ki, belə qız olsa evlənərdim. Sən demə, 6 aydı həyatda mənə göz qoyurmuş. Amma bilmirdi ki, mən elə o tamaşadakı qızam. Mənə nişan taxılanda birdən profildən məni görəndə tanıyıb ki, mən elə onun arzuladığı, ekranda gördüyü qızam. Mən də Raufu tanımamışdan əvvəl onların evlərini yuxuda görmüşdüm. Toy günü evlərinə gəlin gələndə evin daş-divarlarını görəndə çaşdım ki, bu mənim yuxuda gördüyüm evdir. O zamanlar mən həm də institutun komsomol katibi vəzifəsində çalışırdım, eyni zamanda dərs deyirdim.
- Teatra ilk gəlişiniz necə olub və hansı obrazları oynamısınız?
- “Evləri köndələn yar”da Reyhan, “Almaz”da Yaxşı, “Çandra üsyanında” Çandra, “İtkin gəlin”də Dünya, “Gülər”də Gülər, “Casus”da Burlaxatun və ən uğurlu tamaşalardan biri olan “İdeal”da İdeal və s. Mən 1982-ci ildə Azdramaya daxil olmuşam. O zamanlar “Nəğməli sətirlər” adlı bir veriliş gedirdi. Mən də daim o verilişin qonağı olurdum.
- Əgər keçmişə qayıtsaydınız, bu sənəti yenə seçərdiniz, yoxsa həkim və ya müəllimə olardınız?
- Çox çətin sual verdiniz. Belə ki, yenə də sənətin hansısa bir sahəsində olardım.
- Övladlarınızdan sizin sənətinizi davam elətdirən varmı?
- Hərdən fikirləşirəm ki, qızım görəsən kimə oxşayıb. Məndə uşaqlıqdan rəssamlıq qabiliyyəti də var idi. Qardaşım da rəssam idi. Mənim kimi Səkinənin də gözəl səsi və rəssamlığı var. Artıq qızım böyüyüb və istədiyi sənəti seçib, hal-hazırda sənəti üzrə də işləyir. Yəni rəssamdır.
- Bəs oğlunuz İsmayıl necə, o, hansı sənəti seçdi?
- Oğlumun uşaqlıqdan beyninə elə advokat olmaq düşmüşdü. Sevdiyi məktəbi bitirib, hal-hazırda FHN-də hüquqşünas işləyir, ailəlidir, 2 övladı var.
- Bir-birinə oxşar olmayan obrazlar oynamısınız. Həyat yoldaşınız sizi qısqanmırdı ki?
- Qısqanclıq təbii ki, hər bir kişidə olur. Bizdə də hərdən olurdu. Bir tərəfdən də bəxtim onda gətirmişdi ki, rəhmətlik qayınanam sənətşünas idi. O mənə deyirdi ki, mən həmişə sənin arxandayam Məsələn, mən Dünyanı oynamamışdan əvvəl pyesi mənə verəndə düşündüm ki, niyə mənə bu obrazı verdilər. Axı biz tamam ayrı-ayrı adamlarıq. Gəldim qayınanamın yanına, dedim ki, nə məsləhət görürsən, mənə belə bir obraz veriblər. Mənə baxdı-baxdı və dedi ki, qızım, əgər oynaya bilərsənsə, get oyna, çəkinmə, mən arxandayam. O dövrdə də mən müəyyən səbəblərdən rolsuz idim. Dedim, çəkinirəm axı yoldaşımdan. Qayınlarımdan bir az abır-həya elədim. Qayınanam dedi: “Əgər bu obrazı yarada biləcəksənsə, get oyna, qorxma”. Oynadım və çox uğurlu alındı.
- Hansı seriallarda çəkilmisiniz?
- Nəinki mənim karyeramda, respublikamızda ilk çəkilən serial “İtkin gəlin” olub. O zamanlar çox çətin idi. Montajlarda, kameralarda şərait demək olar ki, yox dərəcəsində idi. Lakin buna baxmayaraq, çox gözəl və təbii bir serial alındı və sevildi. Bu serialda hər kəs öz obrazını çox gözəl oynadı.
- Hicran xanım, ağır da olsa, deyəcəyəm. Ömrünüzün ən gözəl vaxtlarında ağır bir xəstəlik keçirdiniz. Bu haqda nə deyə bilərsiniz?
- Ehh... O vaxtları heç yada salmaq istəmirəm, şükürlər olsun bu günümə. Məni Allaha inamım bu dünyada yaşatdı. Ən azından iki dəfə öldüm və dirildim. Sağ qalmağıma güman yox idi. Əməliyyatım Moskvada keçirildi. Mənim yaşamağıma səbəb göydə Allah, yerdə Ulu öndərimiz Heydər Əliyevin dəstəyi oldu. Allah ona qəni-qəni rəhmət eləsin.
- Yeni tamaşalara və filmlərə dəvət alırsınız?
- Tamaşalarda varam. Onlardan biri İlyas Əfəndiyevin “Boy çiçəyi”ndə Nəzakət obrazıdır.
- Oynadığınız obrazlardan ən çox sevdiyiniz və yadda qalanı hansıdır?
- Bilirsiniz, mən oynadığım bütün obrazları sevərək oynamışam və yaşamışam. Son zamanlar belə bir sözlər eşidirəm. Hansı obrazı oynayırsansa deyirlər ki, sən öz həyatını oynayırsan. Bu fikirlər çox səhv fikirlərdir. Həyatımı niyə oynamalıyam e? Sadəcə olaraq mən obrazımı yaşatmışam. Bu o demək deyil ki, oynadığım obraz mənim həyatımdır.
- Hicran xanım, illər öncəki tamaşaçıların sevgisi ilə indiki sevgi arasında nə qədər fərq var?
- Teatrsevərlər həmişə var və hər teatrın da öz tamaşaçısı var. O zaman hər teatrın öz dramaturqu, öz rejissoru, öz dəsti-xətti olurdu. Son zamanlar bu dəsti-xəttin pozulması sayəsində tamaşalara bir az sevgi azalıb. Fərq budur.
- Hicran xanım, sizi son zamanlar efirlərdə nadir hallarda görürük. Buna səbəb nədir? Bəlkə dəvət almırsınız?
- Dəvət alıram. Sadəcə məni maraqlandıran bir veriliş yoxdur. İndi hər şeydə qalmaqal yaratmağı sevirlər. Mən isə bu işlərdən uzağam. İndi bütün verilişlər bir-birinə oxşayır. Bizim vaxtımızla indiki verilişlərin arasında çox fərq var. Bir sözlə, indiki efirlərdəki verilişlər şəxsən məni qane eləmir.
- Sizin efirdən istəyiniz nədir?
- Teatrlar barədə geniş mövzular qoysunlar, teatrşünas və rejissorları dəvət eləməklə teatrlar haqqında məlumatlar versinlər. İşdən evə gəlib televizoru açıb dincəlmək istəyirsən, əvəzində əsəb və sarsıntı keçirirsən. Ayıbdır axı, sovet dönəmində sənətkarları ideallaşdırırdılar. İndi sənət qalıb qıraqda, sənətkarın şəxsiyyətinə toxunaraq, qalmaqal yaradırlar. Biz xalqın gözündə kiçildilib, alçaldılmış hesab olunuruq. Bunlara da efirlər şərait yaradır. Kim-kimi boşadı, kim-kimə ərə getdi və s. ayıbdır axı. Teatr bir məktəb olduğu kimi efir də bir məktəbdir. Bu efirlərdəki verilişlərdən gənclər nə tərbiyə götürəcəklər? Bu da məni çox narahat edir.
- Teatrda ən yaxın rəfiqəniz kimdir?
- Belə bir söz var, sənətdə rəfiqə olmur. Mənə qarşı çox haqsızlıqlar olsa da, heç zaman duz-çörək itirməmişəm. Əlbəttə ki, sənətdə hər kəs özünü daha yüksək görmək istəyir.
- Demək, dostunuz yoxdur?
- Niyə ki, var. Mən neçə illərdi Həmidə Ömərovayla, Məleykə Əsədovayla, Zərnigar Atakişiyevayla yoldaşlıq edirəm. Amma bu o demək deyil ki, bir bir-birimizin evində hər dəqiqə oturub qalırıq. Çox zaman səhnədə rastlaşırıq. Sadəcə, bir-birimizə səmimi münasibətimiz olur.
- Ən böyük arzunuz?
- Ən böyük arzum odur ki, əmin-amanlıq, respublikamızda sülh olsun. Məni sevən hər bir kəsə can sağlığı və xoşbəxtlik arzulayıram. Bir ana kimi də öz övladlarımın xoşbəxtliyini görmək istəyirəm. Allah heç kəsi heç kəsə möhtac eləməsin.
- “Oxu məni”yə nə arzulardınız?
- Adından göründüyü kimi, həmişə sevilib oxunsun və ömrü uzun olsun. Sizə də minnətdaram ki, məni yada saldınız.
- Sağ olun, təşəkkür edirik.
Zənnimcə, bugünkü söhbətimiz şirin alındı. Çünki səmimiyyəti ilə dadına dad qatan respublikamızın əməkdar artisti Hicran Nəsirova idi.
Geri qayıt