"Efirə hazırlaşanda özümüzü döyüş meydanına çıxırmış kimi hiss edirik"
16-04-2021, 08:35
Yaşının az olmasına baxmayaraq uzun müddətdir ki, efirdədir. Onu bir çox layihələrdə aparıcı qismində tanımışıq. İndi isə Azad Azərbaycan Televiyasında “ATV Səhər” verilişinin aparıcısı kimi daha çox tanıyır və izləyirik.
Moderator.az-ın müsahibi gənc aparıcı Kamran Yaradanquliyevdir.
-Sizi uşaqlıqdan tanıyıram, hədəfləri olan və nə istədiyini bilən biri kimi xatirimdə qalmısınız. Bugün o hədəflərin neçə faizini əldə etmisiniz? Və hazırda Kamran arzuladığı pillədədirmi?
-İnsan övladı dünyaya gələndən ta ki, ömrünün sonuna qədər əldə etdikləri ilə kifayətlənmir və daim yeniliyə can atır. Bir hədəfə çatdıqda həmin o hədəfə çatana qədər yeni arzular, ən azı 5 yeni məqsədlər ortaya çıxır. Buna görə də mən heç zaman arzuma çatmış hesab edilmirəm. Amma dünyada uğurlu insanların motivasiyadan düşməməsi üçün daxili intizamlarında və şəxsi psixologiyalarında modelləşdirmə prinsipi dayanır. Bu nədir? Həyatda qazandığınız beş ən möhtəşəm uğuru hər zaman yazıb bir kənara qoyursunuz və işləriniz yaxşı getməyəndə, biraz həvəsdən düşəndə bu uğurlara baxırsınız və xatırlayırsınız ki, siz bu uğurları etmisinizsə bundan sonrada yenidən bu sevinc hissini yaşaya bilərsiniz. Qapı adlanan bir terminim var.
-Nədir bu qapı termini?
-İnsanların uğur qazananda həzz aldıqları bir hiss var ki, bu hissi mən özümdə modelləşdirmişəm. Bəlkədə sizə sadə görsənə bilər. Yeni evə köçəndə evdəki bütün qapılar yağları qurumuşdu deyə səs çıxarırdı. Özü də aralıqları çətin idi deyə mən onları xüsusi olaraq yağladım və bu problemi dəf etdim. Əldə etdiyim bu uğur hissi var ha və mən bunu bir insanın edə biləcəyi ən sadə uğur kimi gördüm. İnsanın dəf edə biləcəyi ən böyük uğur zamanı yaşadığı hiss eynidir. İstər kiçik, istərsə də böyük işlərdə. İnsan övladı o hissi eyni yaşayır. Məndə özümdə bunun adını “qapı uğuru” qoymuşam. Yazdığım 5 ən böyük uğurum var ki, həmin uğurları tez-tez gözümün qabağına gətirir, iş masamda da daim onları gözümün önündə tuturam ki, həvəsdən düşəndə “Məlikməmməd”in nağılında olduğu kimi yatmaması üçün necə o barmağını kəsib duz ilə bağlamışdısa məndə onları daim göz önündə saxlayıram ki, heç zaman həvəsdən düşməyim
-Yeni dönəm başlayıb. Bugün istedad, bacarıq, intellektuallıq daha çox diqqət çəkir. Yeni dönəmin qaydalarına görə istənilən sahədə gözə kül üfürmək bir qədər çətindir. Dünyada və ölkədə baş verən bu dəyişikiklər sizə necə təsir edir?
-Dünyada yeni dönəm başlayır və bu dönəm məni çox sevindirir. Niyə? Artıq bütün dünya birdir. Fikir verin internetdə, sosial aləmdə böyüyən yeni bir nəsil yetişir və bu uşaqlar Azərbaycanda da, Amerikada da, Türkiyədə də, Rusiyada da, Çində də hətta Antarktida da eyni filmlərə, eyni cizgi filmlərə baxırlar, eyni bir obrazlar, eyni terminlər ilə böyüyürlər və bu o deməkdir ki, Azərbaycanlı hər bir uşaq, hər bir gənc hətta gələcəkdə böyük uğurlar əldə edə biləcək. “Mən xaricdə oxusaydım bunu edərdim” və yaxud “mən filan yeri görsəydim basqa cür olardı”- kimi fikirlər səsləndirilməyəcək. Əslində mən onsuzda bunlara həmişə bəhanə ilə baxmışam, indi isə tam açıq bir meydan yaranıb. İndi elə gənclər varki 17-18 hətta 13 yaşındakı insanlar elə işlər görür ki, adam sevinir, məğrurluq hissi duyur və məəttəl qalır. Hətta uzağa getməyək, müharibə dövründə 16 yaşlı bir gənc arxa cəbhədə 300 şəhidimizə dayanmadan gecə-gündüz wikipedia açıb, onların əbədi olaraq xatirələrinin yaşadılması üçün işlər görmüşdü. Görürsünüz, hərə öz cəbhəsində işlər görüb və bunu bütün dünyaya göstərdi. Artıq bütün dünya onsuzda Azərbaycanın gücünü, bundan sonrada şahidi olacaq.
- Canlı veriliş zamanı baş verən hər hansı ekstrimal vəziyyətə düşmüsünüzmü və vəziyyətdən necə çıxış yolu tapmısınız?
-Canlı veriliş zamanı ekstrimal vəziyyətlər əlbəttə olub, amma onlar xırda yəni olmalı olam ekstrimal vəziyyətlərdir. Hansı ki, verlişin vaxtını uzatmaq - qısaltmaq lazımdır, redaktor daimi qulaqcıq vasitəsilə aparıcının qulağına efir müddətində canlı efirdə bildirir. Buda çox normal təbii haldır. Daha çox mənim biraz çətinlik çəkdiyim məqamlar olur ki, qonaq görürəm ki, fikirini ifadə edə bilmir və yaxud qonaq biraz hazırlıqsız efirdə iştirak edir. Bu da az olsada yenədə biz onu çalışırıq ki, efirdə aradan qaldıraq və proqramda bunu göstərməyək. Biz efirə hazırlıqlı çıxırıq. Biz öncədən bir plan tərtib edirik, efirə beş dəqiqə qalmış “çıxaq görək bugün nə edirik?”- deyə bir anlayış yoxdur. Bugünə qədər çalışdığım bütün komandalarda hərkəs şükürlər olsun öz işini öncədən bilib və hazırlıqlı olub. Efirə hazırlaşanda özümüzü döyüş meydanına çıxırmış kimi hiss edirik. Və ən çoxda canlı efirdə hazırlıqsız çıxmaq düşünürəm ki, tamaşaçımıza haqsızlıq olar və nəzərə alaq ki, bizə dostlarımız qədər həm də düşmənlərimiz baxır. Xaricdə olan, bizi online və yaxud xaricdən peyk vasitəsilə ilə izləyən heç bir düşmənə biz sevinc bəxş edə, gülünc obyekti ola bilmərik. Biz daim özümüz, vətənimiz, tariximiz, dünənimiz, bugünümüz, sabahımız haqqında maksimum məlumata sahib olmalıyıq ki, gücümüzü, gözəlliyimizi, zəngin tariximizi bilənlər bilsin bilməyənlər öyrənmiş olsun.
-Son dönəmlər aparıcılar ekspert kimi rəylər paylaşır, gündəmdə olan məsələlər bağlı fikirlərini bildirirlər. Siz bunu necə dəyərlərndirirsiniz?
- Aparıcıların və insanların ekspert kimi rəy bildirməkləri münasibətinə nə pis, nə də yaxşı baxıram, münasibətim neytraldır. Onlara bir ekspert kimi fikir bildirəsi deyiləm. Arzum odur ki, əmin olduqları mövzudan danışsınlar, çünki əmin olunmayan, haqqında az məlumatı olan və danışılan mövzu hippokrat andı içməmiş həkimə bənzəyir. Mütləq şəkildə kimisə zədələyə bilər. Hətta öz ailə üzvümüzü zədələyə bilər. Hətta bir tamaşaçının psixologiyasını, həyat tərzinə mənfi təsir göstərə bilər. Çox arzu edirəm ki, insanlar danışanda onun qiymətini bilsinlər, çünki insanın dediyi hər bir cümlə onun öz çəkisindən ən azı 2 dəfə ağır olmalıdır.
-Bugün reytinqi həm tv-lərdə, həm də yazılı mətbuatda yüngül şoular qazandırır. Ciddi, informasiya yüklü süjet və materiallar isə o qədər də baxılmır. Belə bir mühitlə rəqabət aparmaq çətin deyil ki?
- Reytinqi ilə bağlı daim mübarizə aparılıb. Bu tək bizdə deyil, bütün dünyada belədir. Amma artıq heçbir dünya tamaşaçısını sən reytinqlə aldada bilməzsən. Çünki insanların gözləri açıqdır, hətta bir zamanlar başlıqlar cəlbedici olduğunun şahidi olub, xəbərə daxil olurduq. Baxırdıq ki, xəbərin içində elə bir məlumat yoxdur. İndi oxucu bu cvür tələlərə inanmır. Oxucu yeri gələndə özü xəbərverici orqan kimi fəaliyyət göstərir. Çünki hərkəsin sosial şəbəkəsi var. Ən sadə sıravi insanın görüb çəkdiyi bir görüntü belə bir xəbərə çevrilirsə, hərkəs deməli özü özlüyündə cəmiyyətdə bir vətəndaş, bir jurnalist mövqeyinə sahibdir. Amma hərkəsdə bilməlidirki əsası olan xəbəri çatdırmaq zərurəti var. Çünki hər birimiz yaxşı bilirik ki, bir xəbərin rəsmi ən azı 3 mənbəsi olmalıdırsa kənardan gördüyümüz bir qəzayada biz öz fikrimizə uyğun olaraq rəy bildirə bilmərik. Ən azı qəzanın hansı şəraitdə olduğu məlumatıda olmalıdır ki, fərqli şəkildə məlumatlar yayılmasın.
Şou verilişlərinin daha çox reytinq gətirdiyinə gəldikdə isə maarifləndirici proqramlar bir o qədər reytinq gətirmir. Yetəri qədər intellektual səviyyəli yarışlarımız var, müsabiqələrimiz təşkil olunur. İntellekt axtaran tamaşaçıların əksəriyyəti bir çox verlişlərdən bixəbərdir. Bu ölkədə televiziyasında, radiosunda, qəzetində, jurnalında, yazılı mətbuatda hər mövzuda bol-bol məlumat var. Sadəcə kim nəyi axtarıb tapmaq istəyirsə onuda görür. Əgər mən şou istəyirəmsə şou proqrama, internet üzərindən verlişə baxacam. Yox istəmirəmsə maariflənmək istəyirəmsə o materialları əldə edəcəm. Hər kəsi seçimi özünədir. Belə bir sual ola bilərki biz necə edək ki, intellektual verilişlərə baxanlar çox olsun, bunun necə sayını artıraq? Belə bir şey mümkün deyil. Şou bütün dünyada həmişə ən çox gəlir gətirən sahə olub. Sizə bir misal gətirim- riyaziyyatın dərinliyindən yalnız riyaziyyatçı maraqlana bilər, amma şou ümumidir. Hər kəsin istirahət nöqtəsidir. Ona görə də fərqli sahənin insanları şouya baxıb, istirahət edə bilərlər. Söhbət sağlam şoudan gedirsə artıq oda mövcuddur çünki insanlar yaradıcı şəxslərdən o qədər keyfiyyətli məhsul istəyirlər ki, onlar məcbur qalıb ən yaxşısını edirlər.
Geri qayıt