“Avesta”nın süqutu
1-10-2016, 09:48
“Avesta” konserninin rəhbəri, tanınmış iş adamı Hacı İbrahim Nehrəmli barədə ölkə mətbuatında müxtəlif səpgili yazılar kifayət qədər çox dərc olunsa da, bu yazıların arasında onun öz müsahibələrinə nadir hallarda rast gəlmək mümkündür. Amma elə düşünmək lazım deyil ki, guya Hacı İbrahim ümumiyyətlə müsahibə verməyi sevmir. Əksinə, bu iş adamının az da olsa rast olunan müsahibələrində onun kifayət qədər söhbətcil olduğu da, verilən sualları uzun-uzadı, “ətraflı” cavablandırmağı da diqqəti cəlb edir. Sadəcə olaraq, Hacı İbrahimdən müsahibə almaq “şərəfinə” hər jurnalist nail ola bilmir. Nə hikmətdirsə, onun müsahibələrinə yalnız müxalifət qəzetlərinin səhifələrində rast gəlmək olur. Həm də deyilənə görə, bu qəzetlərdən bəzilərini Hacı İbrahim elə özü də maliyyələşdirir. Amma deyilən sözlər də müxtəlifdir. Məsələn, bəziləri iddia edirlər ki, son vaxtlar Hacı İbrahimin maddi durumu elə bir vəziyyətə gəlmişdir ki, artıq onun özünün maliyyə dəstəyinə ehtiyacı var.
Məlum olduğu kimi, bu iş adamının son bir neçə ildə ətrafında süni ajiotaj yaratdığı “Xəzər adaları” layihəsi də onun vəziyyətdən çıxmasına kömək olmadı. Əslində, bəlkə də Hacı İbrahim “Xəzər adaları”ndan gözlədiyi səmərəni əldə edə bilərdi. Amma onun özünün qurduğu piar kampaniyası bu layihənin “perspektivlərini” o qədər şişirtdi ki, son nəticədə bütün bu hay-küyün mahiyyətində heç bir ciddi işin durmadığı hər kəsə məlum oldu. Məhz elə bu səbəbdən də, “Xəzər adaları” perspektivsiz bir layihə, utopik bir xəyal kimi, öz aktuallığını itirdi. Eyni zamanda da, Hacı İbrahimin bütün görülən işlər də öz şəxsi vəsaitləri hesabına həyata keçirdiyi barədə dönə-dönə verdiyi bəyanatlara rəğmən, onun məlum “Beynəlxalq Bank” qalmaqalında da adının hallanması, habelə bir çox digər məqamlarla bağlı bu iş adamının dəfələrlə ictimaiyyətə yalan vədlər verməsi, biri digərini təkzib edən fikirlər söyləməsi də onun işgüzar nüfuzunun böyük şübhələr altına alınmasına yol açdı. Xatırladaq ki, ötən il İbrahim Nehrəmli şəxsən özü Beynəlxalq Banka olan borcunu da açıqlamışdı. Onun sözlərinə görə, banka ümumilikdə 450 milyon manat kredit borcu olub. Məhz bu səbəbdən də iş adamı Mütəşəkkil Cinayətkarlığa Qarşı Mübarizə Baş İdarəsi tərəfindən saxlanılmışdı. Beynəlxalq Bankın nümayəndə heyəti isə, onun 5 obyektini qiymətləndirmişdi. Hacı İbrahim bank qarşısındakı öhdəliklərini yerinə yetirməyi vəd edəndən sonra sərbəst buraxılmışdı.
Maraqlıdır ki, Hacı İbrahim “Xəzər adaları”nın ona şəxsən nə indi, nə də gələcəkdə heç bir xeyri olmayan, yalnız Azərbaycana xidmət məqsədilə həyata keçirdiyi bir layihə kimi təqdim edir. Amma ortada olan faktlar bunun əksini göstərir. Bir müddət əvvəl yenə də bir müxalifət qəzetinə verdiyi müsahibəsində Hacı İbrahim deyir: “Bu şəhəri ölkəm və millətim üçün tikirəm, özüm üçün yox. Bu layihəyə indiyədək 1 milyard manatdan çox sərmayə qoymuşam. Azərbaycan bankları mənə bu işə görə kredit verməyiblər. Xərclədiyim pullar son qəpiyinə kimi şəxsi vəsaitimdir. Bu 1 milyard pul mənim nəyimə bəs deyildi?!… İndi hesablayanda baxıram ki, hardasa 1.2 milyard manat xərcləmişəm.” Cəmi bir ay sonra isə Hacı İbrahim bu layihəyə çəkdiyi xərci 2 milyardd manata qaldırır. Sitat: “Yəni, bir iş adamının özünün 2 milyarda qədər pulunu bu layihəyə yatırması Azərbaycanda sensasiyadır. Azərbaycanda məndən başqa hansı iş adamı öz ölkəsinə bu qədər pul qoyub? Heç kəs qoymayıb, hər kəs pulunu aparıb xarici ölkələrə yatırır. Ancaq mən bu qədər pulu öz ölkəmə yatırıram. Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, mənim pul qoyduğum sahə rentabelli deyil, mən hələ heç bir qazanc götürməmişəm, ancaq pul qoyuram.” Hacı İbrahimin 20 gün ərzində daha 800 milyonu neçə xərclədiyi isə, bu gün də bir müəmma olaraq qalır.
Lakin bütün bu baş verənlərdə ən təəssüf doğurucu hal bundan ibarətdir ki, dənizin içində, demək olar ki, ekstremal şəraitdə, “Xəzər adaları” layihəsinin reallaşması üçün bilavasitə əziyyət çəkən sadə insanlar, inşaat işlərinə cəlb olunmuş usta və fəhlələr cərəyan edən hadisələrin gedişində ən çox ziyan dəyən tərəf olurlar. Belə ki, həmin layihədə çalışan insanların öz əmək haqlarını ala bilməmələri barədə məlumatlar dəfələrlə mətbuatda yer alıb. Maraqlıdır ki, bu problemlə bağlı hətta “Avesta” konserninin mühasibi özü də bir dəfə KİV vasitəsilə şirkət rəhbərliyini işçilərə olan əməkhaqqı borclarını ödəməyə çağıraraq, hökumətdən qanunsuzluğun aradan qaldırılmasına köməklik göstərilməsini xahiş etmişdi. Bundan bir qədər sonra isə, “Xəzər adaları”nda çalışan sürücülər, fəhlələr, ustalar, bir sözlə, 130 nəfərdən çox işçi maaşlarını ala bilmədikləri barədə mətbuata xəbər vermişdilər. Bu barədə həmin insanların adından yayımlanan məlumatda deyilirdi: “Öz halal zəhmətimizlə qazandığımız pulları ala bilmədiyimiz üçün çətin duruma düşmüşük. Mart ayından maaşlarımızı ala bilmirik. Əvvəlcə düşündük ki, gec-tez pulumuzu verəcəklər. Narahat olmadıq. Amma getdikcə bu müddət artmağa başladı. Artıq 7 aydır ki, pulumuzu vermirlər. Maaşlarını ala bilməyənlərin sayı çoxdur. Hamısı da uzun müddətdir ki, “Xəzər adaları”nda çalışırlar. Maaşlarımızı almaq üçün gedirik “Xəzər adaları”na. Oradan deyirlər ki, gələn həftənin 2-ci günü gəlin. İkinci gün toplaşıb yenə gedirik. Bu dəfə də deyirlər ki, beşinci gün gəlin. Beşinci gün gedəndə yenə növbəti həftə üçün söz verilir. Bu gediş-gəliş aylardır davam edir. Pul yerinə söz verirlər. O da bizə lazım deyil. Biz halal zəhmətimizlə qazandığımız pulları istəyirik. Bizlərdən bəzilərimiz 2 il, bəzilərimiz isə 5 ildir ki, “Xəzər adaları”nda çalışırıq. Hamımızın da bununla bağlı əlimizdə sənədlərimiz var. Birdən fikirləşərlər ki, bir yalan uydurub bizim burada işləmədiyimizi desinlər. İndidən bildiririk ki, işlədiyimiz müddət ərzində hər günümüzü qeyd etmişik. Əlimizdə burada işləməyimizlə bağlı bütün sənədlərimiz var. Əmək Müfəttişliyinə də müraciət etmişik. Bizim yeganə tələbimiz maaşlarımızdır. Birinə 900, digərinə 1500, bəzilərinə isə 2000 manat pul verməlidirlər. Amma ödəmirlər. Deyirlər ki, pulumuz yoxdur, nə vaxt olacağını bilmirik... Hacı İbrahimin bahalı, lüks maşınları var. Pulu yoxdursa, birini satsın, maaşımızı versin. Ondan başqa heç nə istəmirik. Sadəcə halal maaşımızı ödəsin. Hacı İbrahim özü lüks həyat yaşayır. Biz burada çətinlik çəkirik. Adicə haqqımızı, halal pulumuzu tələb etməyə də gedə bilmirik. Bura da az sayda gəlməyimizin səbəblərindən biri də budur. Heç kimin cibində pulu yoxdur. Hamı fikirləşir ki, marşrut avtobusuna verəcəyi 30 qəpiyə evinə çörək alar...”
Bu yaxınlarda mətbuatda yayımlanan növbəti məlumat isə, “Avesta” konserninin ümumiyyətlə hələ indiyədək rastlaşmadığı maddi çətinliklərlə üz-üzə qaldığından xəbər vermiş oldu. Həmin məlumata görə, “Avesta” konserninin rəhbəri “Xəzər adaları” layihəsinin tikintisi üçün aldığı texnikaları da artıq satışa çıxarıb. Açıqlamalarda Hacı İbrahimin maliyyə böhranından sonra çətinliklə üzləşdiyi, məhz bu səbəbdən belə addım atdığı bildirilir. Qeyd olunur ki, “Xəzər adaları”nda işlər səngidiyindən və iş adamına təcilli nağd pul lazım olduğundan texnikaları ucuz qiymətə satmağa məcbur olub. Amma bu iflası heç cür gözlənilməz adlandırmaq da olmaz. Son bir neçə ildə “Xəzər adaları” layihəsi ətrafında gedən prosesləri izləyənlər yaxşı bilirlər ki, bu utopik layihənin sonluğu məhz belə də başa çatmalı idi. Təxminən 4-5 il bundan əvvəl mətbuata (yenə də müxalifət mətbuatına) müsahibə verən Hacı İbrahim iddia edirdi ki, o, bütün işləri 2016-ci ilə yekunlaşdırmağı planlaşdırır: “Bəzi iaşə obyektləri isə daha tez – 2012-ci ilin sonlarına yaxın işə düşməlidir”. Lakin həmin müsahibədən 3 il sonra da, yəni 2014-cü ilin ikinci yarısında belə, “Xəzər adaları”nda bir dənə də olsun iaşə müəssisəsi işə salınmamışdı. Bundan sonra Hacı İbrahim də əvvəlki müsahibəsindən verdiyi vədini dəyişib, artıq bütün işləri yekunlaşdıracağı müddəti 2025-ci ilə qədər uzatdı. Yalan çıxan vədini pərdələmək üçün isə, 2016-ci ilə qədər şəhərin 10 faizinin istifadəyə veriləcəyini bəyan etdi. Bu gün biz bu vədin də özünü tam doğrultmadığının şahidiyik.
Qarşı tərəfin də öz mövqeyini bildirmək hüququ var.
Geri qayıt